Një skulpturë masive prej guri e gdhendur nga artistë Olmec më shumë se 2000 vjet më parë, që ngjall besime të lashta fetare, është kthyer në Meksikë pas dekadash në Shtetet e Bashkuara. E njohur sot si “Përbindëshi i Tokës”, skulptura ka të ngjarë të jetë marrë nga Meksika qendrore gjatë viteve 1960, duke kaluar kohë në duart e koleksionistëve privatë si dhe në ekspozim publik, përpara se të kapej nga agjentët e trafikut të antikiteteve, që punonin me prokurorët e Nju Jorkut.
Artifakti i ngarkuar me simbole peshon afërsisht një ton dhe ka të ngjarë të jetë gjetur disa dekada më parë në vendin arkeologjik Chalcatzingo në shtetin Morelos, në jug të qytetit të Meksikos.
Zyrtarët amerikanë u koordinuan me homologët e tyre meksikanë për të riatdhesuar skulpturën në fillim të kësaj jave.
Ajo u gdhend nga shkëmbi vullkanik diku midis 800-400 p.e.s, gjatë kulmit të qytetërimit Olmec, një nga shoqëritë më të hershme komplekse të Meksikës, me vende të grumbulluara kryesisht rreth bregut të Gjirit të vendit. Olmekët janë të njohur për traditën e tyre të avancuar artistike, duke përfshirë skulpturat kolosale të kokës.
Artifakti përshkruan një mal mitologjik dhe hyrjen e tij të stilizuar të shpellës në formën e një kryqi, sipas Mario Cordova, një arkeolog Olmec që udhëtoi në Shtetet e Bashkuara si pjesë e misionit të rimëkëmbjes.
Mali u bë gjithashtu që t’i ngjante kokës së një jaguari, grabitqari më i frikshëm i Meksikës së lashtë, me shpellën që dyfishohej me nofullat e hapura dhe hyrjen në botën e nëndheshme.
Disa kanë spekuluar se skulptura mund të jetë përdorur në akte rituale si një vendkalim i shenjtë.