Ka shumë histori, legjenda, libra, filma dhe dokumentarë, mbi mafiozët më të mëdhenj që kanë jetuar në brigjet amerikane dhe gangsterët që janë përgjegjës të mijëra jetëve, e miliarda dollarëve dëme në arkën e shtetit, por dhe fitimeve për llogari të familjeve të tyre. Që nga krimet e para të rëndomta në Nju Jorkun e viteve 1800-1900, tek themelimi i një prej mafiave më të fuqishme “Cosa Nostra” apo “Komisioni i 5 familjeve”. Luftra të përgjakshme, ku nënbosat ngrinin kurthe dhe hiqnin qafe bosat e tyre të familjeve, për t’u zënë vendin, pasi bëheshin lakmitarë. Dhe deri tek nofkat më inspiruese të filmave më të bujshëm hollivudianë dhe më gjerë, si; “Kumbari” i Vito Genovese, “Bosi i bosëve” i Lucky Luciano, “Scarface” i Al Capone apo “Babai” i Joe Bonano. E për të përmendur emra si i tmerrshmi Dillinger, dyshja e frikshme “Bonnie and Clyde” apo “Mitralozi”. Njihuni me historinë e 12 mafiozëve apo gangsterëve më të mëdhenj, që ‘pushtuan’ Amerikën në shekullin e 20-të dhe janë përgjegjësit kryesorë të ‘lumenjve të gjakut’, ligësisë dhe paligjshmërisë. Bashkë me historinë, edhe disa nga fotografitë më të panjohura; si ekzekutimet, gjyqet, burgu, arrestimet dhe jeta familjare…
1-Giuseppe “Joe The Boss” Masseria
Lindi në provincën e Agrigento-s, Siçili, Itali, në vitin 1886, me emrin Giuseppe Masseria, në një familje rrobaqepësish. Në vitin 1902, në moshën 16-vjeçare, u nis për në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, duke u vendosur në Nju Jork. Pasi në Shtetet e Bashkuara u bashkua me familjen Morello, e cila kishte rrezet e tyre të ndikimit në Harlem, kreu krime të ndryshme të zhvatjes dhe grabitjes, derisa u arrestua në 1913 dhe u dënua me 4 vjet burg. Në vitin 1920, menjëherë pas daljes nga burgu, filloi ndalimi i shitjes dhe shpërndarjes së alkoolit dhe mafiet u pasuruan si pasojë e kontrabandës së tij. Familja Morello filloi të fitonte influencë në të gjithë Nju Jorkun, pavarësisht faktit se kapoja e saj, Giuseppe Morello, po vuante një dënim të gjatë me burg. Duke fituar kaq shumë pushtet, filluan grindjet e brendshme midis Masseria dhe kundërshtarit të tij kryesorë në familje, Umberto Valenti. Kur Valenti u vra, “lufta civile” përfundoi dhe Masseria u bë bosi i familjes Morello dhe ata filluan ta quajnë “Joe the Boss”, pseudonim që e mbajti derisa u vra. I vendosur në pushtetin e familjes më me ndikim mafioz, ai filloi të kapte të rinj të armatosur si; Lucky Luciano, Joe Adonis, Frank Costello, ose Vito Genovese, që më vonë u bënë edhe “bosat e bosëve” të Mafias italiane.
Në vitin 1930, familja mafioze e Salvatore Maranzano, e dërguar nga mafioz sicilian Don Vito Ferro, i cili e kishte selinë e tij në qytetin sicilian të Castellammare del Golfo, filloi të fitonte ndikim në Nju Jork, veçanërisht në Brooklyn. Kjo luftë e bandave u bë e njohur si lufta Castellammarese dhe ajo që filloi si një konflikt midis bandave përfundoi në një konflikt midis mafiozëve të vjetër sicilianë dhe gangsterëve të rinj italo-amerikanë. Në vitin 1931, familja Morello e udhëhequr nga Masseria, pa ndikimin e saj të reduktuar në krahasim me ngritjen e familjes Maranzano, Joe Masseria, mësoi për tradhtinë e togerit të tij, Lucky Luciano, i cili u bashkua me Maranzanon për të rrëzuar Masseria, “Joe the Boss” merr komandën e familjes dhe përfundoni luftën e bandave. Luciano donte t’i sqaronte Masserias se ishte një hile për të përfunduar Maranzanon dhe e ftoi atë në një takim në një restorant, ku ata mblidheshin për të luajtur letra. Menjëherë pasi Masseria mbërriti, Luciano u justifikua për të shkuar në banjë (kurth ndaj shefit të tij) dhe më pas disa persona të armatosur, me urdhër të Luciano, vranë Joe Masseria. Fotoja e kufomës së tij të gjakosur me një letër bixhozi në dorë është një ndër më të rrallat.
2- Lucky (Charlie) Luciano
Mund të cilësohet edhe si “bosi i bosëve” të mafias italiane, një nofkë aq epike në fushën e kriminologjisë. I lindur si Salvatore Lucania në qytetin sicilian të Lercara Friddi, konsiderohet nga shumë si babai i krimit të organizuar amerikan, për shkak të krijimit të Komisionit në 1931, një organ që mblodhi së bashku 5 familjet mafioze italo-amerikane, së bashku me Chicago Outift, i udhëhequr nga Al Capone në atë kohë. Pseudonimi “Lucky”, me fat në anglisht, i është dhënë për sa herë i ka mbijetuar rrethanave të fatkeqësisë, si lija kur ishte i vogël. Në fakt gjurmët e vuajtjes nga sëmundja i dukeshin gjithmonë në fytyrën e tij. Vite më vonë ai u arrestua disa herë për grabitje, sulm, lojëra të fatit dhe drogë, madje ishte viktimë e një rrëmbimi ku u torturua dhe i mbijetoi një rrahjeje të tmerrshme nga tre burra, si dhe një prerje fyti, për shkak të refuzimit për të punuar për një bos tjetër. Përveçse gjatë jetës i është shmangur vazhdimisht ligjit. Si adoleshent filloi të bashkohej me bandat e të rinjve dhe në moshën 14-vjeçare u arrestua për trafik heroine dhe morfinë, kur la shkollën, u bashkua me bandën e Frank Costellos. Në moshën 18-vjeçare krijoi bandën e tij, në të cilën iu përkushtua trafikut të drogës dhe tutorëve. Në vitin 1920 ai takohet me bosët e mafies së Nju Jorkut, të cilët fillojnë të trafikojnë alkool për shkak të ndalimit që hyri në fuqi atë vit dhe Joe Masseria, don i familjes më të fuqishme në qytet, e rekruton atë si një person të armatosur për bandën e tij.
Massaria dhe Maranzano, don tjetër i madh nga Nju Jorku, filluan një luftë bandash në fund të vitit 1929, luftën Castellammarese, këta dy bosë ishin të njohur për konservatorizmin e tyre në menaxhimin e mafies, ata donin të punonin vetëm me italo-amerikanët, nëse ishte e mundur. Origjina siciliane. Luciano ishte kundër dhe ishte i hapur për të punuar me gangsterët hebrenj dhe irlandezë, nëse biznesi ishte mjaft fitimprurës, qëllimi i tij ishte të krijonte një organizatë kriminale në shkallë të gjerë me mafiozët, pavarësisht nga origjina e tyre italiane. Në vitin 1931, duke parë se lufta po shkonte keq për shefin e tij, Masseria, ai ra dakord me Maranzanon të tradhtonte shefin, për të marrë drejtimin e bandës Masseria dhe për t’i dhënë fund luftës së bandave. Bandat e ndajnë Nju Jorkun në 5 Familje të Fuqishme, por Maranzano kishte plane të vriste 4 të tjerat. Ndërsa dështon në përpjekjen e tij dhe vritet me urdhër të Lucianos, i cili bëhet “capo de tutti i capi” i ri, nofkë që më pas e trashëgoi në Palermo Salvatore Rina i “Cosa Nostra”, i njohur edhe si Totto Rina.
Luciano u arrestua në vitin 1936 dhe u dënua me 30 vjet burg si tutor femrash, baste ilegale dhe të tjera. Nga burgu, ai vazhdoi të ushtronte pushtetin në familjen e tij përmes numrit dy, Vito Genovese, por ai u arratis në Itali dhe u zëvendësua në Nju Jork nga Frank Costello. Në vitin 1942, në mes të Luftës së Dytë Botërore, ai arriti një marrëveshje me Qeverinë e Shteteve të Bashkuara për t’i ndihmuar ata në përpjekjen për të pasur kontakte me mafian siciliane, në mënyrë që ata të ndihmonin ushtrinë e Shteteve të Bashkuara, kur trupat amerikane të zbarkonin në Siçili. në këmbim të zbutjes së dënimit me burg. Pas përfundimit të luftës, ai u “ftua të largohej” nga Shtetet e Bashkuara dhe u kthye në Itali si i deportuar, nga ku donte të vazhdonte të drejtonte mafien, por u vëzhgua nga afër nga policia italiane, e cila e arrestoi në raste të ndryshme kur theu ligji. Ai vendosi rezidencën e tij në Napoli, ku ishte një ‘oaz’ i vërtetë për turistët amerikanë dhe kur shkoi të takonte një mik në aeroportin e Napolit, ai vdiq papritur nga një atak në zemër.
3-John Dillinger
Kriminel i famshëm amerikan. Ai i kaloi vitet e adoleshencës në një fermë në Karolinën e Veriut dhe në vitin 1923, në moshën 21-vjeçare, iu bashkua ushtrisë. Pas disa muajsh dezertoi dhe në vitin 1924 u akuzua për grabitje dhe u burgos. Krimet e tij më të mëdha u kryen duke filluar nga maji i vitit 1933, kur u lirua me kusht pas tetë vjet e gjysmë. Gjatë viteve të burgut ai u takua me grabitës të ndryshëm, të cilët i mësuan teknikat dhe marifetet që ai përdori pas rifitimit të lirisë në vitin 1933. Së bashku me disa prej tyre formoi bandën e tij në burg, ku planifikonin disa grabitje. Në pak muaj, banda grabiti pesë banka dhe pasi Dillinger u arrestua përsëri, disa nga bashkëpunëtorët e tij e ndihmuan të arratisej. John Dillinger grabiti gjithashtu disa banka në Indiana, Uisconsin, Florida dhe Arizona, ku u arrestua dhe u burgos përsëri.
Banda e Dillinger u bë shumë e njohur në Shtetet e Bashkuara, pasi në shumicën e grabitjeve të tyre nuk kishte dhunë të tepruar, krahasuar me grabitjet e bandave të tjera, dhe shumë pak vdekje, në çdo grabitje, madje pa vdekje. Publiku, i zemëruar me bankierët për efektet recesionare të Depresionit të Madh, filloi ta romantizonte Dillingerin si një hajdut vigjilent, me stil të jashtëzakonshëm personal. Dillinger u bë numri 1 në listën e armiqve publikë të FBI-së, e cila filloi të funksiononte nën këto akronime një vit më parë, më 1933, ku shef u bë Edgar Huver.
Trupi i pajetë i John Dillinger u ekspozua në Illinois.
Deri në korrik 1934, Dillinger ishte zhdukur plotësisht dhe agjentët federalë nuk kishin të dhëna të forta për të ndjekur. Në fakt, ai ishte shpërngulur në Çikago, ku shkoi me pseudonimin Jimmy Laurence, një kriminel i vogël nga Uisconsin, që ngjante shumë me Dillinger. Në Çikago ai jetoi një jetë anonime, gjeti një punë dhe filloi një lidhje dashurie me Polly Hamilton. Më 22 korrik 1934, Dillinger shkoi në kinema me Pooly-n dhe një shoqe të saj. Në dalje, disa agjentë federalë e pritën dhe e goditën me 4 plumba, njëri prej tyre fatal në sy që shkaktoi vdekjen e tij. Trupi i Dillinger u vu në dispozicion për ekspozim publik në morgun e Cook County, Illinois. Përafërsisht 15,000 njerëz e panë kufomën gjatë një dite e gjysmë. U bënë gjithashtu deri në katër maska vdekjeje. Dillinger është varrosur në varrezat e Indianapolis. Guri i varrit të Dillinger është zëvendësuar disa herë, për shkak të vandalizmit nga njerëzit që prisnin copa si kujtim.
4-Johnny Torrio
Lindur si Donato Torrio, në rajonin Basilicata të Italisë jugore, më 1882. Babai i tij vdiq kur ai ishte dy vjeç. Nëna e tij e ve u transferua me të në qytetin e Nju Jorkut, në dhjetor 1884. Ajo u martua përsëri. Punët e tij të para ishin si portier dhe roje sigurie në Manhatan. Si adoleshent, ai u bashkua me një bandë rruge dhe u bë udhëheqësi i saj, kur arrin të kursejë mjaftueshëm para, hapi një sallë pishine për grupin dhe prej andej u rritën aktivitetet ilegale, si lojërat e fatit dhe huadhëniet. Ai niset për në Çikago, kur Jim Colossimo “Big Jim”, bashkëshorti i tezes së Torrios, i cili drejton më shumë se 100 shtëpi publike në qytet, e punëson atë për të rrëzuar zhvatësit në shtëpitë e tij publike. Pasi mbaroi ajo punë, ai qëndroi në qytet si kreu i krahut kriminal, i nevojshëm për funksionimin e biznesit të Colossimo.
Në vitin 1919, i vendosur në qytetin e Çikagos, thirri të rinjtë e bandës së Nju Jorkut, veçanërisht të interesuar për ardhjen e të riut Al Capone, për të organizuar shtëpitë publike në Çikago dhe ata që drejtonin në Nju Jork. Torrio kishte disa nofka, kryesisht “El Zorro” për dinakërinë dhe finesën e tij. Në vitin 1920, me hyrjen në fuqi të ndalimit të alkoolit, Torrio planifikon që Colossimo të hyjë në biznesin e shitjes së alkoolit, por Big Jim heziton të hyjë në këtë biznes, sepse nuk donte të tërhiqte më shumë vëmendjen e policisë. Torrio organizon vrasjen e Colossimo, mentorit të tij, dhe merr udhëheqjen e turmës së Çikagos, me Caponen e ri, që vepron si numri 2 i tij.
Banda e Torrios u pasurua gjatë këtyre viteve, duke kontrabanduar alkool, duke kontrabanduar shishe të errëta qumështi, të cilat në fakt ishin të mbushura me uiski. Duke marrë kontrollin e qendrës dhe jugut të Çikagos, ai filloi një rivalitet me bandën e Çikagos veriore. Torrio donte të zgjeronte ndikimin e tij dhe turma veriore i pengoi planet e tij. Në vitin 1925 pësoi një atentat, pasi u shërua, ia dorëzoi drejtimin e grupit Capone dhe shkoi në Itali. Tre vjet më vonë, ai u largua nga vendi transalpin për shkak të politikës antimafia të Musolinit dhe u kthye në Nju Jork, ku ishte ideja e një bande gangsterësh të Nju Jorkut, ku spikatën John Dillinger, Lucky Luciano dhe Frank Costello. I respektuar nga gangsterët e Nju Jorkut, të cilët e shihnin atë si të urtë për shkak të moshës dhe njohurive për menaxhimin e botës së krimit, ai iu përkushtua biznesit ligjor, por u hetua për përfshirjen e tij në menaxhimin e bandave të Nju Jorkut. U arrestua në vitin 1939 dhe u dënua me dy vjet burg për evazion fiskal. Pas daljes nga burgu, u tërhoq nga bota e krimit dhe vdiq në vitin 1957, nga një atak në zemër.
5-Al Capone
Alphonse Gabriel Capone, i njohur më mirë si Al Capone, mori pseudonimin “Scarface” për shkak të plagëve që kishte në anën e majtë të fytyrës, të shkaktuara nga plagët me thikë. Dekada të aktivitetit të tij kriminal ishin në vitet 1920 dhe 1930. Deri në moshën nëntë vjeç studioi në një shkollë në Bruklin, por e braktisi për t’u bërë pjesë e bandave të qytetit. Së shpejti u bashkua me Bandën ‘Five Points’, të udhëhequr nga Johnny Torrio, një gangster që u zhvendos në Çikago në 1909, ku filloi të punonte nën urdhrat e Big Jim Colosimo. Johnny Torrio vazhdoi të drejtonte bandën falë vrasjes së shefit të tij, nuk dihet me siguri nëse ai u eliminua nga Capone. Në çdo rast, Torrio i besoi Capones, tashmë në të njëzetat, drejtimin e organizimit të bandës, kushtuar shfrytëzimit të prostitucionit, lojërave të paligjshme të fatit dhe trafikut të alkoolit. Në janar 1925, Capone u zu në pritë, duke e lënë të tronditur, por të padëmtuar.
Dymbëdhjetë ditë më vonë, Torrio po kthehej nga një udhëtim pazari kur u qëllua disa herë. Pasi u shërua, ai dha dorëheqjen dhe ia dorëzoi kontrollin 26-vjeçarit Capone, i cili u bë kreu i ri i një organizate që strehonte fabrika të paligjshme birre dhe një rrjet transporti që shtrihej deri në Kanada, me mbrojtje politike dhe policore. Nga ana tjetër, ishte në gjendje të përdorte më shumë dhunë për të rritur të ardhurat. Çdo ndërmarrje që refuzonte t’i blinte pije alkoolike, shpesh hidhej në erë dhe rreth 100 njerëz vdiqën në ato bombardime gjatë viteve 1920. Rivalët e tij gjithashtu e panë Caponen si përgjegjës për përhapjen e shtëpive publike në qytet. Përplasjet mes bandave kulmuan me të shtënat në një garazh, nga gangsterë të maskuar si policë, të pesë drejtuesve të bandës së Bugs Moran, në ditën e Shën Valentinit, më 14 shkurt 1929. Një pjesë e kësaj bande, kishte marrë pjesë edhe në sulmin kundër Torrios, dhe nga ky revansh, dominimi i Al Capone ndaj Çikagos ishte praktikisht absolut.
Al Capone u fotografua duke peshkuar në varkën (anijen) e tij në 1940, me pizhame.
Pas Masakrës së Ditës së Shën Valentinit, Departamenti i Thesarit dhe i Drejtësisë zhvilluan plane për ndjekje penale të tatimit mbi të ardhurat kundër gangsterëve të Çikagos dhe një skuadër të vogël elitare agjentësh të Byrosë së Ndalimit (ndër anëtarët e të cilit përfshinte Eliot Ness), kundër kontrabandistëve. Në një qytet të mësuar me korrupsionin, këta ligjvënës ishin të pakorruptueshëm, ose siç quheshin në shtyp, ‘Të Paprekshmit’. Pasi u persekutuan për disa vite nga këta agjentë federalë në lidhje me mashtrimin e tij tatimor, ata gjetën një mënyrë për të lidhur emrin e tij të kopertinës, që e lidhte atë me të ardhurat nga sallat ilegale të lojërave të fatit. Ai u dënua në vitin 1931 me 11 vjet burg për evazion fiskal. Pasi vuajti 8 vjet të dënimit, përkeqësimi i tij fizik dhe mendor në burg, për shkak të sifilizit që vuante, ndikoi rëndë shëndetin e tij. Pasi kaloi kohë në spital, u tërhoq në rezidencën e tij në Miami Beach, ku jetoi deri në fund të jetës.
6-Frank Costello
Lindur si Francesco Castiglia, në rajonin italian të Kalabrisë. Në 1895 lundroi për në SHBA me nënën dhe vëllanë Eduard, për t’u bashkuar me babanë. Vëllai i tij e prezantoi me aktivitetet e bandës. Ai shkoi në burg për sulme dhe grabitje në raste të ndryshme. Në vitin 1918, kreu dhjetë muaj burg për mbajtjen e një arme të fshehur. Pas lirimit, takohet me Charlie “Lucky” Luciano, ata u bënë miq dhe partnerë biznesi. Filluan të merren me grabitje, grabitje, zhvatje dhe organizim të lojërave të fatit. Në vitin 1920, u prezantua Akti i Ndalimit, duke shkaktuar një valë të madhe mashtrimesh. Në vitin 1922, kompania, e udhëhequr nga Costello, iu bashkua mafies siciliane dhe në 1924 ata filluan të bashkëpunojnë me irlandezët. U krijua një rrjet i madh për prodhimin, transportin dhe ‘shitjen e dritës së hënës’. Në fund të viteve 1920, shpërtheu lufta Castelamarese. Costello dhe Luciano e kuptuan se kjo ishte shumë e dëmshme për biznesin dhe vendosën t’i jepnin fund kësaj lufte, duke eliminuar të dy bosët. Në vitin 1931, pas vrasjeve të Masseria dhe Maranzano, Luciano u bë udhëheqësi i familjes së re të krimit Luciano, me Genovese si nënbos dhe Costello si këshilltar.
Costello u bë shpejt një nga fituesit më të mëdhenj në familjen Luciano dhe filloi të gërmonte vendin e tij në botën e krimit. Ai kontrollonte ‘automatet’ e familjes dhe operacionet e lojërave të fatit, me bashkëpunëtorin Philip “Dandy Phil” Kastelo. Costello vendosi afërsisht 25,000 makineri lojërash fati në bare, restorante, kafene, farmaci, pika karburanti dhe stacione autobusi në të gjithë Nju Jorkun. Në vitin 1934, kryebashkiaku Fiorello La Guardia konfiskoi mijëra automatë të Costello. Hapi tjetër i Costello ishte pranimi i propozimit të guvernatorit të Luizianës, për të vendosur makinat e fatit në Luiziana për 10% të fitimit. Costello solli miliona dollarë fitime nga makinat e fatit dhe bastebërësit, për familjen Luciano.
Në vitin 1936, Luciano u shpall fajtor për drejtimin e një rrjeti prostitucioni dhe u dënua me 30 deri në 50 vjet burgim shtetëror, por e pati shumë të vështirë. Me burgosjen e Lucianos, Genovese u bë ushtrues detyre i familjes së krimit Luciano, por në vitin 1937, Genovese u arratis në Itali për të shmangur ndjekjen penale për një vrasje të kryer 3 vjet më parë. Luciano më pas emëroi Costellon si ushtrues detyre. Nënbosi ishte kushëriri i tij, Uillie Moretti. Nga maji 1950, deri në maj 1951, Senati i Shteteve të Bashkuara kreu një hetim në shkallë të plotë të krimit të organizuar, i njohur zakonisht si Seancat e Kefauverit, i kryesuar nga senatori Estes Kefauver i Tenesit. Costello u shpall fajtor për shpërfillje të Senatit dhe u dënua me 18 muaj burg. Në vitin 1952, qeveria filloi procedurat për t’i hequr shtetësinë amerikane Costellos dhe ai u akuzua për evazion fiskal midis viteve 1946 dhe 1949. Ai u dënua me pesë vjet burg dhe gjobë 20,000 dollarë. Në vitin 1954, Costello apeloi dënimin dhe u lirua me kusht prej 50,000 dollarësh. “Suksesi financiar” i tij si mafioz u vlerësua në 52 milionë dollarë. Costello i mbijetoi disa gjyqeve për evazion fiskal dhe përbuzje ndaj Kongresit dhe më pas një atentati nga Genovese, në vitin 1956. Ai tërhoqi fitimet nga loja dhe u vendos në papafingon e një prej hoteleve të Manhatanit. Në moshën 82-vjeçare, ai vdiq nga një atak në zemër.
7-Vito Genovese
Don Vito Genovese lindi në 1897 në provincën e Napolit. Si fëmijë në Itali, Vito nuk e mbaroi shkollën, sepse i duhej të ndihmonte prindërit në punë, për shkak të gjendjes së tij modeste ekonomike. Në moshën 15-vjeçare, ai dhe familja e tij emigruan në Shtetet e Bashkuara dhe u vendosën në Italinë e Vogël, Manhattan. Genovese filloi hapat e tij të parë në krim, duke vjedhur mallra nga shitësit ambulantë dhe duke kryer punë për mafiozët e kohës. Vite më vonë, ai do t’i përkushtohej mbledhjes së parave nga ata që luanin lotarinë klandestine. Burgimi i parë i Vitos ishte kur ishte vetëm 19 vjeç, për armëmbajtje pa leje. Kjo i kushtoi atij një vit burg. Në fillim të viteve 1920, i riu Vito Genovese shkoi të punonte për Giuseppe “Joe the Boss” Masseria, bosi i bandës më të fuqishme të Nju Jorkut, ku takoi Luciano dhe Costello. Në atë organizatë ai merr pjesë në akte të kontrabandës dhe zhvatjes. Në fillim të vitit 1931, Lufta Castellammarese shpërtheu midis Masseria dhe Maranzano.
Pas vrasjeve të Masseria dhe Maranzano, Genovese u bë togeri i Luciano, i cili mori përsipër familjen Masseria. Në vitin 1936, Luciano u dënua me 50 vjet burg për prostitucion. Me burgosjen e tij, Genovese u bë kreu i familjes mafioze Luciano; duke u bërë “Don Vito” vetëm tridhjetë e tetë vjeç. Në vitin 1937, nga frika e ndjekjes penale nga policia për vrasjen e ish-partneres së tij Boccia, më 1934, Genovese iku në Itali, duke u vendosur në qytetin Nola, afër Napolit. Me Genovese në kontinentin e vjetër, Frank Costello bëhet bosi i ri i familjes Luciano, Genovese përparoi në Itali, duke u bërë një udhëheqës i “Camorra” napolitane.
Kur aleatët pushtuan Italinë në shtator 1943, Genovese ofroi shërbimet e tij për ushtrinë amerikane dhe shpejt u bë një nga personeli më i besuar i Ushtrisë. Në vitin 1944, policia ushtarake arrestoi Genovese në Itali, gjatë hetimit të rrjetit të tij të tregut të zi. Don Vito po vidhte kamionë, miell dhe sheqer nga ushtria. Në hetim, oficerët zbulojnë se ai ishte i arratisur në Shtetet e Bashkuara, për shkakun e vrasjes së Boccias. Gjatë gjykimit, 2 dëshmitarët kryesorë të prokurorisë dolën të vdekur para se të deklaroheshin në gjykatë, ndaj pa dëshmi kundër tyre, akuzat ndaj Don Vitos u anuluan, më 10 qershor 1946. Pasi u lirua, Vito Genovese iu bashkua familjes Luciano në Nju Jork. Megjithatë, Frank Costello nuk ishte i gatshëm t’ia kthente pushtetin aq lehtë. Në maj 1957, Genovese urdhëron një atentat ndaj Frank Costello. Për fat të mirë për Costello, ai pësoi vetëm një dëmtim sipërfaqësor të kokës. Megjithatë, kjo e bindi atë të tërhiqej nga familja. Me këtë hap prapa nga Costello, Don Vito Genovese u bë kreu i familjes së re Genovese. Në nëntor 1957, tashmë si “Kumbari”, Genovese thirri një takim të udhëheqësve kombëtarë të ‘Cosa Nostra’. Don Vito donte që të gjitha familjet e mbledhura ta konfirmonin si ‘Capo’ të familjes së tij, ndër të tjera. Megjithatë, policia ka befasuar të pranishmit në këtë takim. Në atë bastisje, Vito Genovese u kap ndërsa ishte në arrati. Genovese argumentoi se ishte atje sepse ishte ftuar në një Barbecue dhe për të folur për biznes. Më 17 prill 1959, Vito Genovese u dënua për shitjen e një sasie të madhe heroine, me 15 vjet në burgun federal të Atlantës, në Xhorxhia. Pavarësisht gjithë kësaj, Don Vito vazhdoi të ishte “Kumbari” nga burgu (prej tij u frymëzua edhe filmi hollivudian). Më 14 shkurt 1969, Don Vito Genovese vdiq nga arresti kardiak në Qendrën Mjekësore të Shteteve të Bashkuara, për të burgosurit federalë në Springfield, Misuri.
8-Bonnie dhe Clyde
Bonnie Parker dhe Clyde Burrou ishin një çift kriminal që udhëtoi në ‘Miduestin Amerikan’, duke grabitur banka dhe dyqane gjatë Depresionit të Madh (fillimi i viteve 1930). Parker dhe Burrou ishin të dy nga Teksasi, Parker u martua me një burrë 20-vjeçar në moshën 16-vjeçare dhe ligjërisht mbeti i martuar me këtë burrë, deri në vdekjen e tij. Mungesa e saj për shkak të arrestimeve për krimet që kreu dhe lidhjet e vazhdueshme të dashurisë së të shoqit, bënë që çifti të ndahej. Clyde Burrou, nga një familje fermere, u arrestua disa herë për vjedhje të vogla, por u burgos për vjedhje të një automjeti. Gjatë viteve të dënimit mori disa leje për të dalë nga burgu për disa ditë, pikërisht gjatë njërës prej këtyre lejeve takohen Clyde dhe Bonnie dhe bien shpejt në dashuri. Bonnie dhe Clyde mbanin kontakte përmes korrespondencës ku ajo i dha fre pasionit të saj për të shkruar poezi. Koha e Burrou në burg u bë më traumatike, duke u përdhunuar nga një i burgosur tjetër, por Clyde u hakmor duke vrarë përdhunuesin e tij. Clyde nuk vuajti asnjë dënim për këtë, pasi një i burgosur që vuante një dënim të përjetshëm, me të cilin Burrou u miqësua në burg, mori përgjegjësinë për krimin. Dy nga gishtat e këmbëve të tij u amputuan (prenë), duke e çuar atë me çalë për pjesën tjetër të jetës, për të shmangur punën në terren dhe menjëherë pas tij iu dha lirimi me kusht.
Kur doli nga burgu, filloi karrierën e tij të vërtetë kriminale. Në atë moment, Bonnie Parker i bashkohet atij në krime të grabitjeve të bankave dhe vjedhjeve të dyqaneve. Bashkë me çiftin u rrit edhe numri i anëtarëve të bandës së njohur ‘Burrou’, i cili nga shkurti 1932 deri në maj 1934, kryen grabitje të shumta në pika karburanti dhe dyqane, grabitje bankash, madje edhe nëntë persona vranë. Të gjithë ata, agjentë të autoritetit. Teksasi, Oklahoma, Misuri, Luiziana, Arkansas, Kansas dhe Illinois janë disa nga shtetet që ata vizituan gjatë asaj kohe. Vendet ku shtypi vendas shkruante për çiftin sikur të ishin Robin Hudi i ri. Edhe pse gjurmët e gjakut rriteshin, heronjtë u bënë zuzar. Në maj 1934, të kërkuarve për më shumë se 16 akuza, u zunë në pritë kur çifti po vizitonte familjen e një anëtari të bandës. Brenda makinës, ai në timon dhe ajo në sediljen e pasagjerit duke ngrënë një sanduiç, u goditën me plumba nga një grup policësh që quheshin edhe “Rangers”, të cilët e dinin sesa të rrezikshëm ishin dhe nuk hezitonin ta bënin shoshë makinën e çiftit. Pasi u zbuluan trupat e tyre, ata u varrosën veçmas, pavarësisht se kishin dhënë amanet që të varroseshin në të njëjtin gur varri. Trupat e tyre u varrosën në varreza të ndryshme, në Dallas.
9-“Machine Gun” (Mitralozi) Kelly
George Kelly Barnes lindi në një familje të varfër në Cleveland, duke e zhvendosur familjen, kur George ishte i vogël, në shtetin e Mississippi. Në moshën 20-vjeçare ai shkoi në kolegj për të studiuar bujqësi, por e braktisi dhe u martua me një vajzë që takoi atje dhe ata shkuan të jetonin në Memphis. Gjatë viteve 1920, në vitet e ndalimit të alkoolit, ai e bënte jetesën si hajdutë i vetmuar, ose me një partner, përveç vjedhjes me para, pati disa përplasje me policinë lokale të Memphisit. Pasi u arrestua disa herë për kontrabandë, Kelly vendosi të largohej nga Memphis me një të dashur të re dhe të shkonte në perëndim. Atje ai adoptoi pseudonimin e ri të George R. Kelly, për të ndihmuar në ruajtjen e respektit për emrin e familjes së tij. Në vitin 1927, Kelly kishte filluar tashmë të fitonte reputacionin e tij në botën e fshehtë si një gangster me përvojë, pasi kishte rezistuar disa arrestimeve dhe pas disa kohësh në burg, ai u arrestua në 1928 dhe u dënua me 3 vjet burg, megjithëse për sjellje të mirë bëri 2 dhe kur doli, u martua me Kathryn Thorne, një kriminele që i dha Kelly automatikun e tij të parë (Machine-Gun në anglisht) dhe e nxiti atë të praktikonte të shtënat në mënyrë që të dinte ta përdorte atë. Sipas burimeve të ndryshme, Kathryn besohet të ketë qenë organizatorja e disa prej vjedhjeve më të suksesshme të bankave të vogla të Kelly në Teksas dhe Misisipi.
Në gusht të vitit 1933, FBI botoi një broshurë që përshkruante Kelly si një “Ekspert të mitralozit” dhe e renditi atë numrin një në listën e Armiqve Publikë. Në vitin 1933, ata rrëmbyen Charles Urschel, një naftëtar i pasur në Oklahoma, për të cilin kërkuan dhe morën një shpërblim prej 200,000 dollarësh. Si rezultat i këtij hetimi, policia gjeti prova të ndryshme për t’i burgosur dhe ata ishin në kërkim për disa javë, derisa çifti u arrestua në Memphis. Kelly dhe Thorne u dënuan me burgim të përjetshëm. Kelly kaloi 17 vjet në burgun e Alkatrazit me numrin e identifikimit 117, në burg u përbuz nga të burgosurit e tjerë, sepse qëndrimi i tij shembullor në burg binte ndesh me historitë e tij, për të cilat u dënua me burgim të përjetshëm. Në vitin 1951, ai u transferua në burgun Leavenuorth, Kansas, ku qëndroi deri në vdekjen e tij, më 18 korrik 1954, në ditëlindjen e tij të 59-të.
10-Carlos Gambino
I lindur në një familje mafioze siciliane në Palermo, në vitin 1902. I vendosur në Nju Jork, në vitin 1921, ai shpejt u bë një “burrë i pjekur” në mafian amerikane. Gjë që ishte një sukses për dikë kaq të ri. Kështu filloi në ‘Cosa Nostra’. Gjatë viteve 1930 dhe ndalimit, Carlo Gambino fillon të demonstrojë aftësitë e tij në biznesin e paligjshëm dhe menaxhon të gjithë stokun e alkoolit të Nju Jorkut, duke e tharë përfundimisht qytetin për më shumë fitime. Pika e tij e fortë ishte gjithmonë ‘modus operandi’, i cili bazohej në ruajtjen e sekretit, kalimin pa u vënë re dhe mbi të gjitha mosshitja e drogës. Akuzohet se ka marrë pjese edhe në veprimtari të tjera të paligjshme, si: shantazh, bixhozi, fajde, zhvatje, vrasës me pagesë, hedhje të paligjshme toksike, ndërtim, korrupsion, falsifikim, rrëmbim, pastrim parash dhe vrasje. Gjithmonë duke shmangur tërheqjen e vëmendjes, ose shfaqjen e një stili jetese të pasur. Kështu bëri jetën e një biznesmeni mesatarisht të suksesshëm.
Me ndikime të mëdha në shumë sfera, sidomos në sindikata, ishte ortak për 10 vite në një kompani të marrëdhënieve të punës, e cila i siguronte klientë nga shumë kompani prestigjioze. Gjë që e bëri atë të konsolidonte emrin e tij brenda mafies italo-amerikane. Gradualisht u ngjit, duke u bërë dora e djathtë dhe “këshilltari” i familjes kriminale të Albert Anastasia. I cili më vonë urdhërohet të vritet me urdhër të 5 familjeve që kontrollonin trafikun e paligjshëm në SHBA. Më vonë, do të bëhej Don i një prej 5 familjeve më të fuqishme të mafias, e cila u quajt familja Gambino.
Gambino ishte një nga të vetmit që mbeti imun ndaj presionit të rivalëve apo zbatimit të ligjit. Gjatë më shumë se 50 viteve në krim të organizuar, kreu vetëm 22 muaj burg. Në vitin 1976, Carlo Gambino emëroi kunatin e tij Paul Castellano si pasues të tij pas vdekjes. Një mbretërim që zgjati disa vite përpara se një prej të tijve, John Gotti, të orkestronte vrasjen e tij në 1985. Për t’u bërë kreu i ri i familjes Gambino.
11-Joe Bananas (Bonanno)
Ai lindi me emrin Giuseppe Carlo Bonanno më 1905, në gjirin e familjes mafioze Bonanno, në qytetin sicilian të Castellammare del Golfo. Në moshën 3-vjeçare, familja e tij u detyrua të shpërngulej në Nju Jork, për shkak të mosmarrëveshjeve mafioze të babait të tij në Siçili, duke u kthyer në ishullin jugor italian kur Giuseppe Carlo, me emrin e përkthyer në anglisht Joseph Charles, dhe ishte 13 vjeç. Në moshën 19-vjeçare, në vitin 1924, u kthye në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, këtë herë me vullnetin e tij të lirë, duke u fshehur si turmë në një anije peshkimi kubane. Aktiv në mafien në Siçili, fijet mafioze e ndihmuan atë të vendosej në Nju Jork, ku punonte si kontrabandist alkooli. Kur Salvatore Maranzano, një mafioz Castellammares, bashkatdhetar i Bonannos, mbërriti në Nju Jork në fund të viteve 1920, gati për të krijuar familjen e tij mafioze, duke ikur nga politika represive antimafia e qeverisë fashiste të Musolinit, atij i pëlqeu qëndrimi i Joe Bonanno dhe e mirëpreti atë në familjen e tij, për të vepruar si mentor.
Kur filloi Lufta e Castellammarenses, Bonanno u promovua në nënbos të familjes Maranzano, në një rivalitet kundër familjes Masseria, të udhëhequr nga Joe Masseria. Gjatë zhvillimit të këtij konflikti, midis gangsterëve të rinj të të dy familjeve, u ngrit një fraksion i tretë, i mërzitur nga bosët. Ata komplotuan për t’i dhënë fund kësaj lufte, duke likuiduar dy bosët e mëdhenj të mafias, Joe Masseria në fillim dhe Salvatore Maranzano më vonë, dhe krijuan Komisionin, ku familjet dinin për territoret dhe bizneset e tyre dhe ku konfliktet midis familjeve të ndryshme do të zgjidheshin në mënyrë paqësore.
Pas luftës, Joe Bananas u bë shefi, ose ‘babai’ siç i pëlqente të quhej, i familjes Maranzano, duke e ndryshuar emrin e familjes në të tijin, Bonanno. Gjendja e mirë e fituar nga krimi i lejoi familjes Bonanno të bënte shumë investime fitimprurëse në pasuri të paluajtshme, gjatë Depresionit të Madh. Interesat e tij legjitime të biznesit përfshinin fusha të ndryshme, si industria e veshjeve, fabrikat e djathit, shtëpitë funerale dhe një kompani kamionësh. Kur Bonanno u bë shtetas amerikan në vitin 1945, ai ishte një miliarder. Ndryshe nga shumica e emrave të tij, Bonanno kryesisht i shmangej stilit të jetesës luksoze të lidhur me gangsterët e kohës së tij. Ai preferoi të takohej me ushtarët në shtëpinë e tij në Bruklin, ose në vendstrehime rurale, për të mos rënë në sy. Megjithatë, ai kishte një preferencë të vendosur për puro të shtrenjta.
12-Bugsy (Benjamin) Siegel
Benjamin “Bugsy” Siegel lindi në 1905 në periferi të Brooklyn, Nju Jork. Në fëmijërinë e tij ai u bashkua me bandën e Mayer Lansky, i cili do të ishte financuesi i ‘Cosa Nostra’. Si tregtar alkooli ai ia doli mirë dhe u bë i pasur. Por fati i tij mori fund në vitin 1934, kur qeveria vendosi të shfuqizojë Ligjin. Siegel vendosi të provonte fatin e tij në Bregun Perëndimor. Në pak vite, ai dominoi lojën dhe ishte filtri nëpër të cilin duhej të kalonin ata që ëndërronin të bënin debutimin e tyre në Hollivud. Ëndrrat e tij për të qenë aktor u frustruan, ai donte një vend në shoqërinë e lartë dhe u martua me aktoren Virginia Hill. Luksi dhe festat mbushën ditët e tyre. Por Siegel nuk ishte krenar: ai ishte thjesht një gjuajtës mediokër që ata e quanin “Bugsy” (krimb). Më pas ai vuri bast, me mbështetjen e shtetit të Nevadës, për të themeluar kryeqytetin e ligjshëm të lojërave të fatit. Ai kërkoi ndihmë nga Lansky dhe bosët i vendosën paratë. “Bugsy” mbuloi dymbëdhjetë hektarë shkretëtirë me kopshte, shatërvanë dhe pellgje artificiale. Ishte “Flamingo”, kazino-hoteli i parë në Las Vegas. Lufta e Dytë Botërore sapo kishte përfunduar dhe materialet ishin të pakta. Siegel nuk e shikoi llogarinë: ai korruptoi politikanë, gjyqtarë, policë… dhe vazhdoi. Buxheti miliona dollarësh ishte dyfishuar.
“Flamingoja” nuk kishte përfunduar ende. Por “Bugsy” nuk duroi dot më dhe më 26 dhjetor 1946 hapi dyert. Por gjithçka shkoi keq: shatërvanët në hyrje nuk po frynin, tabela e neonit – e cila ishte menduar të shihej nga shkretëtira – shkëlqeu vetëm për disa sekonda dhe personazhet e famshëm të Hollivudit që ai punësoi u bllokuan në aeroportin e Los Anxhelosit nga një stuhi e papritur. Atë natë, ai humbi 350,000 dollarë. “Bugsy” mbylli kazinonë për ta përfunduar. Por bosët e mafias – duke u takuar në Hotel Nacional në Havana, Kubë, për të festuar ditëlindjen e Charles “Lucky” Luciano – dekretuan fundin e tij: borxhet e tij arritën në gjashtë milionë dollarë. Më 20 qershor 1947, pasi darkoi me miqtë, “Bugsy” u kthye në rezidencën e Virginia Hill. Sapo u ul në karrige, një plumb i shpoi syrin e djathtë dhe e bëri të fluturonte pesë metra. Gjuajtja e dytë e goditi në qafë. Para se të dilte lajmi, tre nga gangsterët e Lucianos shkuan në “Flamingo” dhe i njoftuan stafit se kishte një pronar të ri. Atë vit, kazinoja kishte një fitim prej një milion dollarësh.
DITA/ A.Q./