Në një dyqan të vogël te vendosur në një rrugicë që degëzon nga rruga ‘Siri Kodra’ në Tiranë, 82-vjeçari Sefer Fusha ushtron prej 22 vitesh profesionin e këpucarit.
Babaxhan dhe mikpritës, Seferi më fton për kafe dhe tregon me zemër të hapur peripecirat e jetës së tij dhe dashurinë për zejin e tij në zhdukje.
“Unë kam punuar 37 vjet marangoz në kombinat tekstil. Punoja dhe punë private, bëja rafte dhe krevate, dhe dhoma gjumi, kur dola në pension hapa këtë këpucari timen”, tregon me krenari Seferi për BIRN.
Pavarësisht moshës, Seferi preferon t’i kalojë mëngjeset e tij i zënë me punë. Prej orës 9:00 deri në 12:00 të paradites, 82-vjeçari hap dyqanin e tij të këpucarisë dhe njëkohësisht takon miq dhe të njohur të cilët kalojnë aty pranë për të shkëmbyer ndonjë bisedë.
“Artizamët e Tironës kanë qenë të gjithë në Pazar të Vjetër”, kujton Seferi me nostalgji.
“Baba im punote tek Pazari i Vjetër, por Enveri e prishi Pazarin e Vjetër. Pse duhet ta prishnin, ta kishin bërë muze. Pse e prishi…”, përsërit Seferi, duke shprehur qartë mallin e tij për tregun artizan të asokohe, dikur zemra që rrihte e kryeqytetit.
Sipas Seferit, me ardhjen e brezit të ri, traditat e zejtarisë dhe artizanëve po shkojnë drejt zhdukjes.
“Tani nuk ka më artizanë apo zejtarë, tani janë të gjithë dembela”, thotë ai duke qeshur.
“Unë kam qenë gjithmonë i shkathët, nuk kam ndenjur asnjëherë pa punë,” tregon Seferi. “Dikur merrja 7 mijë lekë rrogë”, shtoi ai, duke kujtuar se prindërit e kanë edukuar që të vogël të mos rritej dembel.
Përtej pensionit modest, Seferi tregon se zanati i tij arrin t’i sigurojë mbulimin e shpenzimeve personale të përditshme.
“Mua nuk më pëlqen të rri kot gjithë ditën në kafe apo në shtëpi”, tha 82-vjeçari. “Puna më mban gjallë”.
“Nga kjo punë në rradhë të parë nxjerr shpenzimet e mia; një kafe, një paketë cigaresh; një gotë raki. Nuk më pëlqen të rri kot në kafe”, tregon Seferi për BIRN.
Sipas Seferit, që prej vitit 1990, kur ai ka dalë në pension, ai ia ka përkushtuar ditët e tij zanatit të këpucarisë.
“Kam 22 vjet që kam dalë në pension dhe që kam hapur këtë dyqan i cili më mban gjallë”, tregon Seferi për BIRN. “Erdhi kjo kohë, thash çfarë do bëj çfarë do bëj, po hap këtë dyqan”, shtoi për vendimin për t’iu dedikuar këpucëve.
Edhe pse sipas Seferit fëmijët e tij nuk ishin dakort që ai të hapte këpucarinë dhe të lodhej ‘në këtë moshë’, ai nuk u ndal.
“Ne jemi mësuar me punë. Regjimi i dikurshëm ka patur dy gjëra të mira: punësimin dhe qetësinë – gjithkush ishte i punësuar dhe kudo kishte rregull”, tregoi zejtari.
“Unë nuk rri dot pa punë, kam ventilatorin dhe televizorin këtu, kaloj 3-4 orë dhe punoj njëkohësisht”, tha ai.
“Traditat janë shumë të rëndësishme, në asnjë vend të botës nuk i zhdukin traditat, këtu po i zhdukin”, përfundoi Seferi me nostalgji për të kaluarën, për zejet e vjetra dhe për zakonet e vjetra tiranase.
Tani kane dale zanate te reja qe fitohet me lehte e me shume!
Dhe kane lende te psre vetem gjokset,shalet dhe pjeshken!
Mire mer mire, po dy gjona, e para po per tallonin t’ka marre malli ty, ne a ka met njeri ne Tirone qe ka kpuce t;vjetra me rregullu? Apo s;ke ç’bo m’shpi ti ne tall sumen ke dyqoni?
1. Shikojeni me vëmëndje fotografin e Seferit.
2. Duket nje burre, zotni” në tërë kuptimin e fjalës.
3. Duket i kenaqur edhe ne moshen 83 vjeçare.
4. Ai e ben me kënaqesi punen e kupucarit.
5. Nuke e bën vetëm për pare.
6. Ne njefare menyre puna ja ka shtuar jeten.
7. Fot e tij tregon se e kalon diten ne nje ekujlibër te plote psiqik, shpirteror.
8. Ky eshte nje model kuptimplote per te rijt.
9. Ato duhet te zgjedhin nje pune qe mund ta kapish qe ne rini.
10. Pastaj, mund te gjesh nje pune me te pershtateshme, e me vone nje tjeter akoma me te mire.
11. Kete gje a ka bere Z.Seferi gjate gjithë jetes se tij.
12. Tani punen 3 deri 4 ore ne dit, e “ka si ilaç qe e miremban” te ndjehet po ai qe ka qene.
13. E ben te ndjehet i dobishem, permireson jeten, dhe kur del nga puna takon miqt e vjeter.
14. Besoj se kjo eshte menyra me e mire per nje jete te qetë ne perputhje me mundesite reale.
po ku ka si Demokracia, Droge po ,kurvellek kudo ne ruge,ne tv , ne politike, vrasje si ti porositesh po e po ,ti ne trotuar me femijen per dore vjen tjetri I pire te ben copa ,emigracion po e po ku femija po haron prindin, etc etc qe ju I dini vet!
rofte anarkia kjo eshte demokracia
Bravo Seferi,
Por rinia te ben disa pyetje:
A mundesh me kursyer ndonje lek me ate pune?
A mundesh me derguar femijet ne plazh me ate pune?
A mundesh te paguash qerane me ate pune?
A mundesh te perballosh nje jete dinjitoze me ate pune?
A mund ta paguash qerane e dyqanit ku ounon me ate pune?
A mundesh te ndihmosh prinderit me ate pune?
A mundet nje 83 vjecar mos ti jape keshilla rinise dhe mos beje propagande se sa nder eshte puna?
A mundet ky punetor ti tregoje qeverise se si ounohet, se privati e gjen rrugen!
@ Kush, a nuk e ke marre vesh qe Seferi ate pune e ka me tall koqet, dmth sa me ik nga shtepia se i can bythen plaka.