Një burrë me syze të errëta, kapuç me logon e filmit “Joker”, shall që ka mbuluar fytyrën dhe doreza që fshehin tatuazhet, përballë tij një kallashnikov, dy radio dhe një dhomë e zymtë me një pikturë të Krishtit mbi mur.
Kështu nis takimi i gazetares së CNN me një anëtar të Kartelit të Sinaloas, një nga rrjetet më të fuqishme kriminale në botë, që tashmë nga SHBA është shpallur “organizatë terroriste”.
“Po, është e trishtueshme,” thotë ai. “Por jeta vazhdon. Familjet kanë nevojë të hanë.”
‘Për ta takuar këtë njeri në Culiacán, zemra e këtij karteli, janë dashur javë të tëra për të verifikuar identitetin e tij dhe për ta bindur se nuk jemi pjesë e ndonjë agjencie ligjzbatuese’-shkruan CNN.
Rrethi ishte i qartë: as policë, as DEA, as CIA. Vendtakimi ISHTE një shtëpi e zakonshme në një lagje të kontrolluar nga kartelët.
Ai pranon se është prodhues i fentanilit – opioidi sintetik më vdekjeprurës në SHBA, ku mjaftojnë vetëm dy miligramë për të vrarë një njeri.
Kimikatet bazë vijnë nga Kina dhe përpunohen në laboratorë të vegjël e të fshehtë në Meksikë.
“Biznesi nuk po ecën si më parë,” thotë ai. “Por ne kemi mësuar të përshtatemi.” Tani prodhojnë në sasi më të vogla, në laboratorë lëvizës që zhvendosen shpesh për t’iu shmangur bastisjeve të ushtrisë. Një rrjet radiosh mban lidhjen me vëzhgues të armatosur që sinjalizojnë për çdo lëvizje të policisë ose ushtrisë.
Një qasje e re ndaj luftës me kartelët
Përballë presionit nga SHBA, që ka paralajmëruar ndërhyrje ushtarake dhe rritje të tarifave – presidentja e re e Meksikës, Claudia Sheinbaum, ka ndryshuar kurs. Mijëra ushtarë të Gardës Kombëtare janë dërguar në kufirin verior për të ndalur trafikun e drogës, ndërsa qindra të tjerë janë vendosur në Sinaloa.
Zyrtarët thonë se në gjashtë muajt e parë të presidencës së saj janë arrestuar mbi 17 mijë persona për krime të rënda dhe janë sekuestruar mbi 140 tonë drogë – përfshirë 1.5 ton fentanil dhe mbi 2 milion pilula. Ndërkohë, vetëm gjatë vitit të kaluar, autoritetet amerikane kanë sekuestruar mbi 24 mijë paund fentanil.
Megjithatë, qeveria meksikane zyrtarisht mohon se fentanili prodhohet në vend, duke pretenduar se shumica e laboratorëve janë të destinuar për prodhimin e metamfetaminës.
Lufta në terren: Një betejë në hijet e maleve
Në një mision ajror me helikopter të ushtrisë meksikane mbi Sinaloa, ushtarët kërkojnë shenja të laboratorëve të fshehtë: gjurmë, tel elektrik, burime uji – gjithçka që mund të tregojë praninë e një baze prodhimi të drogës.
Laboratorët sintetikë shpesh janë të pajisur vetëm me tenxhere, maska mbrojtëse, enë plastike dhe fletë najloni që i mbrojnë nga zbulimi ajror. Në një rast, ushtria zbuloi një laborator metamfetamine që ishte braktisur vetëm një ditë më parë. Ushtria gjeti ende ushqime, ujë dhe veshje – prova të qarta se punëtorët e kartelit kishin qëndruar aty për disa ditë.
Në një post ku ishte vendosur një pankartë me shënimin “Për marrëveshje: numri i telefonit”, dukshëm i drejtuar ushtarëve – dëshmi e përpjekjeve për të korruptuar forcat e sigurisë.
“Ka përkushtim të vërtetë nga shteti,” thotë gjeneral brigade Porfirio Fuentes Vélez. “Por problemi është serioz, dhe tregu për drogat sintetike nuk ndalet.” Megjithatë, në biseda jashtë regjistrimi, zyrtarët pranojnë: korrupsioni mbetet i përhapur, dhe nuk janë të paktë ata që kanë bashkëpunuar fshehurazi me kartelët – përfshirë ish-kreun e sigurisë publike, i dënuar më vonë në SHBA për marrje ryshfeti nga vetë Karteli i Sinaloas.
Luftë brenda luftës: Karteli shpërthen nga brenda
Në Culiacán, gjakderdhja është intensifikuar pasi dy liderë të rëndësishëm të kartelit u arrestuan në Teksas: Ismael Zambada García (El Mayo) dhe Joaquín Guzmán López, djali i El Chapos. Arrestimi i El Mayos besohet se ndodhi pas një tradhtie nga Guzmán López, duke çuar në ndarje të brendshme dhe luftë të përgjakshme për pushtet.
Pasojat janë dramatike: mbi 1,200 njerëz të vrarë brenda një viti – më shumë se dyfishi krahasuar me një vit më parë. Shumë prej tyre janë civilë të pafajshëm. Shkollat janë boshatisur, fëmijët mësojnë si të fshihen gjatë të shtënave, ndërsa qyteti hesht kur bie nata.
Dhimbja e familjeve: “Kam frikë të jem grua në Meksikë”
Një nga viktimat ishte Vivian Karely Aispuro, 26 vjeçe. Trupi i saj u gjet pas 17 ditësh të zhdukur. Në funeral, nëna e saj shpërthen në një britmë që përshkon gjithë varrezën. Motra e saj Alma rrëfen: “Ajo nuk kishte lidhje me kartelët. Por lufta ka shkatërruar gjithçka. Më parë kishte kode – gra dhe fëmijë nuk prekej. Tani, nuk ka më rregulla.”
Të rinjtë vazhdojnë të rekrutohen nga kartelët me premtime për pasuri të shpejtë. “Nëse nuk ndryshon kërkesa për drogë në SHBA, kjo luftë nuk do të mbarojë kurrë,” thotë Miguel Calderón nga Këshilli Shtetëror për Sigurinë Publike.
Në fund të ditës, përballë kësaj industrie të fuqishme, janë njerëzit e thjeshtë ata që mbajnë peshën më të rëndë. “Të jesh grua në Meksikë sot është si të ecësh me sytë mbyllur në një fushë me mina. Kam frikë. Dhe më shumë se çdo gjë, kam frikë se askush nuk do të na ndihmojë,” thotë Alma, ndërsa shikon motrën e saj të prehet nën dhe.
