“E mahnitshme”. Kjo është mënyra se si Qendra Kombëtare e të Dhënave të Akullit dhe Borës së Shteteve të Bashkuara përcaktoi gjendjen aktuale të akullit të detit në Antarktidë. Sipas të dhënave të fundit, është shënuar një nivel shumë më i ulët krahasuar me çdo matje të kryer në periudhat e fundit të dimrit.
Rënia ishte aq e theksuar sa sipërfaqja e saj aktuale është 17 milionë kilometra katrorë, pra deri në 1.5 milionë kilometra më pak se mesatarja për këtë muaj dhe gjithashtu nën shifrën minimale të regjistruar në dimër përgjatë historisë. Profesori Robbie Mallet, nga Universiteti i Manitobës, përmendi se është e mundur të shihet se sa “e cenueshme” është shtresa e akullit dhe shprehu pasojat që do të kishte një ndarje.
“Ekziston rreziku që ai të shpërthejë dhe të dalë në det me ne në majë të tij”, tha ai në deklaratat e raportuara nga BBC. Mallet, i përfshirë në punën e një projekti ndërkombëtar të quajtur Defiant, detyra kryesore, e të cilit qëndron në matjen e trashësisë së akullit të detit, tha se cili mund të jetë shkaku i kësaj ngjarje. “Ekziston mundësia që të jetë një shprehje vërtet e çuditshme e ndryshueshmërisë natyrore”, tha ai.
Shqetësimi për shkrirjen e poleve vjen nga vite më parë, kur si një nga shkaqet kryesore u vu në dukje rritja e temperaturës së Tokës, si dhe kapaciteti më i ulët absorbues i rrezatimit diellor në të dy polet dhe rritja e të dy emetimeve të CO2 dhe gazeve serrë. Dy vjet më parë, matjet nga të dhënat kombëtare të borës dhe akullit zbuluan se shtrirja e akullit në Arktik ra në 4.72 milionë kilometra katrorë.
Samiti i fundit i Klimës, i mbajtur në Glasgow (Skoci) në fund të vitit 2021 dhe i cili propozoi rinovimin dhe zgjerimin e pikave kryesore të Marrëveshjes së Parisit, theksoi nevojën për të kufizuar temperaturën globale, në mënyrë që ajo të mos kalojë 1.5ºC në këtë shekull më lart, nivelet para-industriale, pasi angazhimi i mëparshëm i nënshkruar në Marrëveshjen e Parisit e vendosi këtë objektiv në 2ºC. Ata propozuan gjithashtu kalimin në një ekonomi me karbon të ulët.
Pasojat e shkrirjes së akullnajave
Një studim satelitor nga Universiteti i Cyrihut (Zvicër) zbuloi se cilat do të ishin pasojat më të menjëhershme të shkrirjes së poleve. Së pari, rritja e nivelit të detit. Që nga viti 1990, humbja e akullit ka kontribuar në rritjen e tij me 7.2 mm. Nëse do të ndodhte një shkrirje e plotë, rritja e nivelit të detit do të sillte stuhi të larta dhe erozion bregdetar.
Në fakt, nuk është e vetmja që duhet marrë parasysh, pasi ka të tjera si zhdukja e llojeve të shumta detare. Sipas Iberdrola, më shumë se 42,100 specie janë në rrezik zhdukjeje me ndryshimet klimatike si fajtorin kryesor. Nga ana tjetër, do të shtoheshin pasoja të tjera, si një ulje e ndjeshme e ujit të ëmbël për konsumin e popullsisë së botës, një kapacitet më i ulët për të gjeneruar energji hidroelektrike dhe për ujitje, përveç ndikimit të drejtpërdrejtë në klimë.