Komisioni Qendror i Zgjedhjeve tha të dielën se nisma për largimin e kryetarëve të komunave në veri të Kosovës, dështoi, sepse nuk pati vota të mjaftueshme në referendumin e bojkotuar nga pjesëtarët e komunitetit serb. Agjencia e lajmeve Reuters, i ka dedikuar një artikull kësaj nisme duke shkruar se shumica e serbëve në Kosovën veriore të paqëndrueshme bojkotuan një referendum lokal të dielën nëse do të largoheshin kryetarët shqiptarë etnikë në katër komuna, emërimi i të cilëve çoi në dhunë vitin e kaluar.
Artikulli shton se rreth mesditës, më pak se 100 nga rreth 46,000 votues të regjistruar serbë kishin votuar në të katër komunat: Mitrovica Veriore, Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviç, tha komisioni. Reuters shkruan se mosmarrëveshja për katër kryetarët e komunave u përshkallëzua në fund të vitit 2022 pasi serbët u larguan nga të gjitha postet zyrtare, duke përfshirë policinë dhe administratat lokale mes një mosmarrëveshjeje mbi vendimin e Prishtinës për të futur targat e makinave të Kosovës për serbët vendas.
Artikulli i plotë i Reuters:
Shumica e serbëve në Kosovën veriore të paqëndrueshme bojkotuan një referendum lokal të dielën nëse do të largoheshin kryetarët shqiptarë etnikë në katër komuna, emërimi i të cilëve çoi në dhunë vitin e kaluar, tha komisioni zgjedhor i vendit. Kosova është kryesisht shqiptare etnike, por rreth 50,000 serbë në veri e refuzojnë qeverinë e Prishtinës dhe e shohin Beogradin si kryeqytetin e tyre. Një ish provincë serbe, Kosova shpalli pavarësinë në vitin 2008 një dekadë pas një kryengritjeje guerile.
Rreth mesditës, më pak se 100 nga rreth 46,000 votues të regjistruar serbë kishin votuar në të katër komunat me shumicë serbe – Mitrovica Veriore, Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviç, tha komisioni. Vendvotimet u hapën në orën 7 të mëngjesit dhe ishin planifikuar të mbylleshin në orën 19:00 Shtatorin e kaluar, qeveria e Prishtinës ra dakord të anulojë zgjedhjet lokale në veri të Kosovës dhe të mbajë zgjedhje të reja, duke iu përkulur presionit të patronëve perëndimorë pasi serbët vendas bojkotuan me shumicë dërrmuese votimin në prill 2023.
Por plani i Prishtinës për një referendum parazgjedhor që kërkonte nëse katër kryetarët e komunave duhet të shkarkoheshin u hodh poshtë nga partia kryesore lokale Lista Srpska (Lista Serbe), duke thënë se kryetarët e komunave thjesht duhej të kishin dhënë dorëheqjen përpara votimit. Lista Srpska tha se integriteti i referendumit ishte minuar nga një fushatë presioni dhe frikësimi i serbëve vendas nga qeveria e Kosovës, akuza që Prishtina i mohoi.
Më tej tha se referendumi nuk ishte pjesë e një marrëveshjeje fillestare midis Prishtinës, Beogradit dhe ndërmjetësve ndërkombëtarë që synon zgjidhjen e ngecjes mbi qeverisjen në veri të Kosovës.
Lista Srpska u kërkoi gjithashtu serbëve vendas që të bojkotojnë zgjedhjet e pjesshme për kryetar bashkie, duke ndezur tensionet midis Beogradit dhe Prishtinës. Serbia, e mbështetur nga aleatët Rusia, Kina si dhe pesë shtete anëtare të Bashkimit Evropian, nuk e ka njohur kurrë shtetësinë e Kosovës.
Mosmarrëveshja për katër kryetarët e komunave u përshkallëzua në fund të vitit 2022 pasi serbët u larguan nga të gjitha postet zyrtare, duke përfshirë policinë dhe administratat lokale mes një mosmarrëveshjeje mbi vendimin e Prishtinës për të futur targat e makinave të Kosovës për serbët vendas. Beogradi dhe Prishtina kanë kaluar vite në bisedime të ndërmjetësuara për të normalizuar marrëdhëniet e tyre, por progresi ka qenë i ngadalshëm dhe i dëmtuar nga shpërthimet e dhunës midis serbëve të veriut të Kosovës dhe policisë së Kosovës dhe, herë pas here, paqeruajtësve të NATO-s. Zgjedhjet e rregullta lokale në pjesën tjetër të Kosovës janë caktuar për në tetor 2025.
j.l./ dita