Evropa është kontinenti me ngrohjen më të shpejtë dhe temperaturat e saj po rriten afërsisht dyfishin e mesatares globale, raportuan të hënën dy organizata kryesore të monitorimit të klimës, duke paralajmëruar pasojat për shëndetin e njeriut, shkrirjen e akullnajave dhe aktivitetin ekonomik.
Organizata Botërore Meteorologjike e OKB-së dhe agjencia e klimës e Bashkimit Evropian, Copernicus, thanë në një raport të përbashkët se kontinenti ka mundësinë të zhvillojë strategji të synuara për të shpejtuar kalimin drejt burimeve të rinovueshme si era, dielli dhe energjia hidroelektrike në përgjigje të efekteve të ndryshimi i klimës shkruan AP.
Kontinenti gjeneroi 43% të elektricitetit të tij nga burimet e rinovueshme vitin e kaluar, nga 36% një vit më parë, thonë agjencitë në raportin e tyre evropian për gjendjen klimatike për vitin e kaluar. Më shumë energji në Evropë u gjenerua nga burimet e rinovueshme sesa nga lëndët djegëse fosile për të dytin vit radhazi. Mesatarja e fundit pesëvjeçare tregon se temperaturat në Evropë tani po shkojnë 2.3 gradë Celsius (4.1 Fahrenheit) mbi nivelet para-industriale, krahasuar me 1.3 gradë Celsius më të larta në nivel global, thotë raporti – pak nga objektivat sipas marrëveshjes së klimës së Parisit të vitit 2015. për të kufizuar ngrohjen globale në 1.5 gradë Celsius.
“Evropa pa edhe një vit të rritjes së temperaturave dhe intensifikimit të ekstremeve klimatike – duke përfshirë stresin e nxehtësisë me temperatura rekord, zjarret, valët e të nxehtit, humbjen e akullit të akullnajave dhe mungesën e reshjeve të borës”, tha Elisabeth Hamdouch, nënkryetare e njësisë për Copernicus në ekzekutivin e BE-së.
Raporti shërben si një plotësues kontinental për gjendjen kryesore të raportit global të klimës nga WMO, i cili është publikuar çdo vit për tre dekada dhe këtë vit erdhi me një paralajmërim “alarmi i kuq” se bota nuk po bën mjaftueshëm për të luftuar pasojat e ngrohja globale. Copernicus ka raportuar se Marsi shënoi muajin e 10-të radhazi të temperaturave mujore rekord. Temperatura mesatare e sipërfaqes së detit për oqeanin në të gjithë Evropën arriti nivelin më të lartë vjetor në vitin 2023, thuhet në raportin e Evropës.
Raporti evropian fokusohet këtë vit në ndikimin e temperaturave të larta në shëndetin e njerëzve, duke vënë në dukje se vdekjet nga nxehtësia janë rritur në të gjithë kontinentin. Ai tha se më shumë se 150 jetë humbën drejtpërdrejt vitin e kaluar në lidhje me stuhitë, përmbytjet dhe zjarret. Kostoja e humbjeve ekonomike të lidhura me motin dhe klimën në vitin 2023 u vlerësua në më shumë se 13.4 miliardë euro (rreth 14.3 miliardë dollarë).
“Qindra mijëra njerëz u prekën nga ngjarjet ekstreme klimatike në vitin 2023, të cilat kanë qenë përgjegjëse për humbje të mëdha në nivel kontinental, të vlerësuara të paktën në dhjetëra miliarda euro”, tha drejtori i Copernicus, Carlo Buontempo.
Moti ekstrem ka nxitur valë të nxehti, zjarre, thatësira dhe përmbytje, thuhet në raport. Temperaturat e larta kanë kontribuar në humbjen e akullit të akullnajave në kontinent, duke përfshirë në Alpe – të cilat kanë humbur rreth 10% të akullit të tyre të mbetur gjatë dy viteve të fundit . Megjithatë, autorët e raportit vunë në dukje disa përjashtime, të tilla si temperaturat ishin nën mesataren në Skandinavi dhe Islandë, edhe nëse merkuri ishte më i lartë se mesatarja në pjesën më të madhe të kontinentit në tërësi.
j.l./ dita