Hapja e qendrave të emigrantëve në Shqipëri kanë krijuar bujë në mediat ndërkombëtare. Ditën e sotme ambasadori italian në Shqipëri, Fabrizio Bucci deklaroi se më në fund dy qëndrat në Shëngjin dhe Gjadër janë gati për të pranuar emigrantët e parë, që tentojnë të futën në Itali.
Sipas një marrëveshjeje pesëvjeçare të nënshkruar nëntorin e kaluar nga kryeministrja italiane Giorgia Meloni dhe homologu i saj shqiptar, Edi Rama, deri në 3,000 emigrantë të kapur nga roja bregdetare italiane në ujërat ndërkombëtare çdo muaj do të strehohen në Shqipëri. Mediat ndërkombëtare si AbcNeës, Associated Press, Reuters, The Guardian i kanë kushtuar një artikull hapjes së qendrave që pritet të strehojnë dëri në 3,000 emigrantë.
Shkrimi i Plotë:
Qeveria italiane hapi zyrtarisht të premten dy qendra në Shqipëri ku planifikon të përpunojë emigrantët e paligjshëm që kapen në ujërat ndërkombëtare. Hapja u vonua për disa muaj sepse dheu i shkatërruar në një qendër duhej të riparohej. Ambasadori italian në Shqipëri Fabrizio Bucci tha se dy qendrat janë gati për të përpunuar emigrantët, por nuk mund të thotë se kur do të mbërrijnë të parat.
“Nga sot, dy qendrat janë gati dhe funksionale”, u tha Bucci gazetarëve në portin e Shëngjinit në bregdetin e Shqipërisë në Adriatik, ku do të zbarkojnë emigrantët.
Qendrat kanë kapacitet për të akomoduar deri në 400 emigrantë të paligjshëm si fillim, të cilët pritet të rriten në 880 brenda disa javësh, sipas zyrtarëve italianë, duke folur jashtë rekordit. Numri i njerëzve që arrijnë në Itali përgjatë rrugës qendrore të migrimit mesdhetar nga Afrika e Veriut ka rënë me 61% në vitin 2024 nga viti 2023. Sipas Ministrisë së Brendshme italiane, që nga 11 tetori, 52,425 emigrantë kanë mbërritur në Itali përmes detit këtë vit, krahasuar në 138,947 në të njëjtën datë të vitit të kaluar.
Sipas një marrëveshjeje pesëvjeçare të nënshkruar nëntorin e kaluar nga kryeministrja italiane Giorgia Meloni dhe homologu i saj shqiptar, Edi Rama, deri në 3,000 emigrantë të kapur nga roja bregdetare italiane në ujërat ndërkombëtare çdo muaj do të strehohen në Shqipëri. Ato do të kontrollohen fillimisht në bordin e anijeve që i shpëtojnë përpara se të dërgohen në Shqipëri për kontroll të mëtejshëm.
Dy qendrat do t’i kushtojnë Italisë 670 milionë euro (730 milionë dollarë) gjatë pesë viteve. Objektet do të drejtohen nga Italia dhe janë nën juridiksionin italian, ndërsa rojet shqiptare do të ofrojnë siguri të jashtme. Qendra e parë, një zonë në Shëngjin, 66 kilometra (40 milje) në veriperëndim të kryeqytetit, Tiranë, do të përdoret për ekzaminimin e të sapoardhurve. Njësitë e banimit, një spital i vogël, një qendër paraburgimi dhe zyra në port janë të rrethuara nga një gardh metalik 5 metra (16 këmbë) i lartë dhe i mbuluar me tela me gjemba.
Qendra tjetër, rreth 22 kilometra (14 milje) në lindje të saj, pranë një ish-aeroporti ushtarak në Gjader, do të strehojë emigrantët gjatë përpunimit të kërkesave të tyre për azil në një sipërfaqe prej rreth 17 hektarësh. Ambasadori tha se Gjader ishte sfida që shkaktoi gjithë vonesën. Rreth 7,000 shtylla çimentoje hynë thellë në tokë për të konsoliduar bazën, duke ndjekur “të njëjtin standard ndërtimi antisizmik dhe kundër përmbytjeve të stilit të Venecias”, sipas Bucci, duke shtuar se qendra ka pavarësi të furnizimit me ujë me dy puse dhe një linjë të veçantë të energjisë.
Ai ka të gjitha standardet italiane në ndërtim dhe nivelin më të përditësuar të sigurisë dhe standardeve të jetesës si të gjitha kampet e emigrantëve në Itali. Pjesa logjistike e personelit u nda me gardhe me tela me gjemba 5 metra (oborr) nga zyrat administrative, zona ku do të qëndronin ata që nuk u jepet azil dhe zona më e madhe e akomodimit, duke përfshirë një zonë ndëshkimi që ofron qeli strehuese për katër persona. deri në 20 të arrestuar.
Qendra Gjader ka kapacitet për 3000 shtretër. Zyrtarët presin që ai kurrë nuk do të jetë në përdorim të plotë, por kjo varet nga fluksi i emigrantëve të sjellë këtu. Qendrat do të strehojnë vetëm burra të rritur, ndërsa personat vulnerabël si gratë, fëmijët, të moshuarit dhe ata që janë të sëmurë ose viktima të torturës do të strehohen në Itali. Familjet nuk do të ndahen. Burrat e rritur përbënin 74% të emigrantëve që mbërrinin në Itali nga deti gjatë shtatë muajve të parë të vitit 2024, sipas shifrave nga agjencia e OKB-së për refugjatët, UNHCR.
Ndërsa në Shqipëri, emigrantët do të ruajnë të drejtën e tyre sipas ligjit ndërkombëtar dhe të Bashkimit Evropian për të aplikuar për azil në Itali dhe për t’u trajtuar kërkesat e tyre atje. Çdo kërkesë pritet të marrë një maksimum prej 28 ditësh, duke përfshirë çdo rast apelimi, për t’u përpunuar. Italia ka pranuar të mirëpresë ata që marrin azil. Ata që u refuzohen aplikimet përballen me dëbim direkt nga Shqipëria.
“Respektimi i të drejtave të njeriut dhe të drejtave të tjera për migrantët është prioriteti kryesor”, tha ambasadori.
Marrëveshja e diskutueshme për të transferuar strehimin e azilkërkuesve në një vend jo anëtar të BE-së është përshëndetur nga disa vende që, si Italia, po vuajnë një barrë të rëndë refugjatësh. Marrëveshja u miratua nga presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, si një shembull i “të menduarit jashtë kutisë” në trajtimin e çështjes së migrimit në Bashkimin Evropian, por është kritikuar nga grupet e të drejtave të njeriut si një precedent i rrezikshëm.
Rama e ka bërë të qartë se asnjë vend tjetër nuk do të mund të ketë qendra të tilla në Shqipëri. Për Italinë, ato konsiderohen si një shprehje mirënjohjeje për dhjetëra mijëra shqiptarë që priti me rënien e regjimit komunist në 1991. Meloni dhe aleatët e saj të krahut të djathtë kanë kërkuar prej kohësh që vendet evropiane të ndajnë më shumë barrën e migracionit. Ajo e ka mbajtur marrëveshjen me Shqipërinë si një zgjidhje novatore për një problem që ka shqetësuar BE-në prej vitesh.