Mjekët që nuk janë më dhe brezat që do thonë: “Qëmoti ishin si Panajoti”

Nga Sevo Tarifa

Botuar në DITA

-U bënë dy vjet që na i kërkon syri Prof.

Panajot Bogën, emblemën e Ortopedisë-

Më pyeti një ditë Profesor Hulusi Hako: “A do shkruash ndonjë kujtim për të dashurin Panajot Boga, që na la, meqë  ai  ishte një aktivist i rinisë në gjimnazin “Asim Zeneli” të Gjirokastrës?” “Në dorë e kam, jam duke e përgatitur, iu përgjigja”

1.

Si e njoha në fillim Panajotin? Ishin vitet e parë të Pasçlirimit. Atëherë unë punoja me rininë e Gjirokastës. Po shëtitja në Sheshin e Çerçizit, bashkë me të riun komunist Selami Vehbi. Pamë një djalë të ri që shëtitste vetëm, të cilin nuk e njihnim se ishte nga qyteti Argjiros. Na tërhoqi vëmendjen. Iu afruam dhe e takuam. E pyetëm se nga ishte. Doli se qe nga Stegopuli i Lunxhërisë: quhej Panajot Boga.

Këtë mbiemër e kisha dëgjuar më parë për njerëz të mirë, të luftës e të punës. Ishte krenar dhe kishe dashuri për vendlindjen, pikënisja e dashurisë për Atdheun. Dhe ja tani na u shtua një shok e mik “i zgjedhur si me dorë”, një djalosh me të njëjtin mbiemër: i ri trupmbushur, syndritur, i veshur e me paraqitje qytetari, faqekuq, brisk nga goja, që edhe pse fliste me shpejtësi, mendjen e kishte të parë,  gjuhën të dytë.

Kërshëria e moshës na shtynte të na tregonte diçka për fshatlindjen, për njerëzit, për rininë, për ekonominë. Dhe ai na tha se “Stegopuli është një fshat me tradita  atdhetare, fshat i Pandeli Sotirit dhe i Urani Rumbos, që pushtuesit fashi-nazistë e balliste i dogjën 65 shtëpi dhe vranë pleq që gjetën në  fshat, njërin nga të cilët e masakruan me thikë, i vranë dhe qenin dhe ia hodhën në trup; një plak 87 vjeçar të plagosur e morën zvarrë nga shtëpia dhe në qendër i çanë kafkën e kokës, kurse një gruaje plakë i prenë gishtërinjtë e këmbës!? Na bëri përshtypje se Panajoti, ky djalë i ri, njihte mirë gjendjen e fshatit, me 22 partizanë, midis të cilëve 4 vajza, 7 dëshmorë, fshat ku janë zhvilluar ngjarje me rëndësi historike të LANÇ.

Sa herë do të shkoja me shërbim në Stegopul, nga sekretari i rinisë Niko Kogjini do të dëgjoja fjalë lavdëruese për Panajotin. Bir i këtij fshati, i lidhur ngushtë me bashkëfshatarët, për të cilët e merrte malli e ata e donin dhe e respektonin shumë. E nuk mund të ndodhte ndryshe. Cilësia e parë dhe kryesore e tij ishe atdhetarizmi, gjë që  u manifestua në gjithë jetën dhe punën e tij humane.

2.

Panaot Boga qysh i ri “nuk lakmonte hijen, por dijen”. E veçanta e tij ishte zelli për të mësuar, për të vazhduar shkollën. Dhe zbriti nga fshati, erdhi në Gjirokastër. Por nga vendlindja nuk u shkëput derisa u shua Me kërkesën e tij edhe ceremonia masive e varrimit iu bë në fshatlindje, në prani dhe të lunxhotëve e të Gjirokastritëve. Filloi shkollën e mesme “Asim Zeneli”. Me vullnet për të mësuar, cilësi që do të shfaqeshin qartë në gjimnaz. Nxënës i  shkëlqyer, aktivist i dalluar i organizatës së Bashkimit të Rinisë të Punës.

Ndër cilësitë e tij dalloheshin njerëzillëku, zgjuarsia dhe guximi, pjekuria dhe syri kritik ndaj të metave të drejtimit prej drejtorisë, trupit mësimor, organizatës së partisë dhe asaj të rinisë. Nga kontrollet që bëheshin në gjimnaz, ai shquhej në ngritjen e problemeve që nuk ecnin si duhet. Mesa duket dyshohej se drejtoria e shkollës donte të hakmerrej, ta largonte nga shkolla dhe gjeti mënyrën të rekrutohej ushtar! Panajoti u largua nga “Asim Zeneli”, por mbeti “Asimzenelas”: me sakrifica mbaroi arsimin e lartë dhe u kualifikua, u bë figurë e njohur në shëndetësi, i specializuar edhe jashtë shtetit, ortoped cilësor, i mirënjohur e kompetent, për të cilin kam dëgjuar për mirë nga shumë pacientë të njohur.

Jo pak herë edhe unë e njerëz nga familja e më gjerë kemi qenë pacientë të tij, kemi parë e dëgjuar fjalët më të mira për profesor Panajotin. Kemi parë mirësjelljen e tij me pacientë. Kur hynte ky mjek në spital do ta prisnin e do t’i shkonin pas me dhjetëra të sëmurë, secili për një vizitë a për një këshillë. Dhe ai i dëgjonte me durim dhe me ëmbëlsinë e fjalës së tij.  Nuk ishte mjek që ta shikonte pacientin nga xhepi, shërbente ndershmërisht dhe luftonte kundër korrupsionit në shëndetësi. Ndjeja kënaqësi që pashë te ky personalitet nxënës “Asimzenelas”, të cilin e kisha njohur në moshën e re, tani i burrëruar e me autoritet deri rreth të nëntëdhjetave, moshë që nuk i dukej, mbeti me shpirt të ri, punonte me dinamizmin e rinisë, ecte me hapin e ushtarit.

Shoqëria dhe miqësia jonë ishin “të sinqerta, të ngrohta si klima subtropikale, të thella si Adriatiku, të larta si malet,, të urta si populli ynë”, të qëndrueshme, që zbritën edhe në fëmijët  tanë, vazhduan e u forcuan në dekada. Ishim në zemrën e njëri – tjetrit. Takoheshim gjithnjë, sidomos në Tiranë, deri në vizita familjare të njëri-tjerit.

Për këtë njeri të rrallë nuk shkruaj për hertë të parë tani që ky u nda  nga jeta. Vlerësimet për figurën e tij janë edhe në librin tim “Dyer të hapurta”, botuar 22 vjet më parë, që flet për fshatrat e Gjirokastrës, ku për Stegopulin ndër te tjerta thuhet:

“Nga ky fshat kanë dalë kuadro e specialistë të profileve të ndryshme, që janë të njohur në shkallë kombëtare, siç janë: Panajot Boga, ky njeri i zgjuar, i shkathët, që e kam njohur që kur ishte asimzenelas në Gjirokastër dhe studionte me vullnet të hekurt. Dukej që atëherë se ç’kuadër i latë do të bëhej. Sot ai është një figurë e kompletuar shkencore, që mbaroi studimet e larta në Shqipëri dhe u specalizua në Francë e Rumani. Ortoped i aftë, 45 vjet me bisturi në dorë, të cilit i qepen nga pas pacientë dhe është i kërkuar e shkon nëpër rrethe. Autor i shumë punimeve shkencore. Njeri që ruan freskinë mendore e fizike, dinamizmin dhe vullnetin e rinisë”.

***

Eh, Panajot Boga i dashur! Si na ike kështu, pa pritur. Na hidhërove. Na befasove! Nuk e besonim. Ti ishe shpirtri. Me këmbë në tokë. Vitet vraponin e ti ecje para tyre. Kishe mirësitë e njeriut,  forcën dhe pamjen e të riut, entuziazmin dhe shkathtësinë e tij, mendjen e kthjelltë të tij, trurin e kompletuar të intelektualit, buzëqeshjen e mëndafshtë, thjeshtësinë e punëtorit  e, mbi të gjitha shpirtin atdhetar, human! Të përfytyrojmë ashtu siç ishe, do të mbetesh për gjithnjë i gjallë  në zemrat tona! Të kishim me zemër siç na kishe dhe ti.  Ka edhe burra që lotojnë. Pleqtë ca më tepër. Je i pa harruar! I veçantë.