“Ushqimi është një pjesë qendrore e jetës dhe kulturës, është thelbësore për shëndetin e mirë. Megjithatë dietat e pashëndetshme janë një vrasës i madh, që çojnë në rreth 8 milionë vdekje në vit.
Pjesa më e madhe e kësaj barre nxitet nga marketingu agresiv i produkteve që gjenerojnë fitime private, por dëmtojnë shëndetin publik, duke përfshirë qumështin e kripur dhe yndyrën e lartë”.
Ky është paralajmërimi i lëshuar nga drejtori i përgjithshëm i Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH) Tedros Adhanom Ghebreyesus, i cili foli në seancën “Dietat e shëndetshme, kulturat dhe tradita: Mësime nga dieta mesdhetare”, të planifikuar për samitin e Kombeve të Bashkuara mbi sistemet ushqimore.
Dieta mesdhetare – “Sot ne po përballemi me pyetjen thelbësore se çfarë e bën një dietë të shëndetshme, – shpjegoi drejtori i përgjithshëm i OBSH-së, i cili ndër shembujt e dietave të shëndetshme përmendi fillimisht: – Dieta mesdhetare, me theksin e saj në fruta dhe perime të freskëta, drithëra, bishtajore, vaj ulliri, konsum të moderuar të ushqimeve me origjinë shtazore dhe përpunim minimal.
Në përgjithësi ka shumë lloje dietash të shëndetshme, që përbëhen nga kultura dhe sisteme të ndryshme ushqimore. Të gjitha dietat e shëndetshme kanë katër gjëra të përbashkëta: ato duhet të ofrojnë sasi të mjaftueshme të energjisë dhe lëndë ushqyese thelbësore dhe të mos tejkalojnë nevojat e trupit; duhet të kenë burime të balancuara energjie, d.m.th. të tilla si sheqernat e lira, yndyrat e ngopura dhe yndyrat trans, ushqimet shumë të përpunuara, mishi i kuq dhe mishi i përpunuar.
Së fundi, dieta e shëndetshme duhet të përfshijë një shumëllojshmëri të grupeve ushqimore të mira dhe shumëllojshmëri ushqimesh brenda atyre grupeve. Dhe sigurisht një dietë e shëndetshme është një dietë e sigurt: asnjë ushqim nuk duhet të përmbajë mikroorganizma dhe kimikate të dëmshme”.
Një shembull tjetër i një diete të shëndetshme të cituar nga kreu i OBSH është ajo japoneze, me fokusin e saj në burimet ushqimore detare. “Dieta të tjera tradicionale, në pjesë të tjera të botës si Afrika apo Amerika Latine, – shtoi ai, – mund të kenë gjithashtu përfitime shëndetësore. Ne kemi nevojë për më shumë kërkime mbi to për ta kuptuar më mirë.
Në çdo rast, duke promovuar dhe përfshirë dietat lokale në sistemet ushqimore, ne mund të promovojmë një kulturë të shëndetit në drejtim të parandalimit dhe t’i lejojmë njerëzit të bëjnë zgjedhje ushqimore me vlera ushqyese që mbështesin mirëqenien e tyre. Promovimi i bujqësisë së qëndrueshme dhe rrjedhimisht fermerëve, mbrojtja e burimeve natyrore mbeten parësore.
Sugjerojmë që diversiteti kulturor, recetat tradicionale dhe traditat ushqimore t’iu përcillen brezave të ardhshëm. Duhet të kujtojmë gjithashtu se një nga dietat më të shëndetshme është ushqyerja me gji, natyrale dhe plotësisht e lirë, plotësisht e papërpunuar, për një sistem ushqimor të shëndetshëm që nga fillimi i jetës”.