Rreth pesë milionë vjet më parë, Toka mund të ketë përjetuar përmbytjen më të madhe në historinë e regjistruar. Kjo përmbytje, sipas studimeve të fundit gjeologjike, transformoi me shpejtësi një pellg të thatë dhe të kripur, në Detin Mesdhe që njohim sot.
Përmbytja, e cila teorizohet se ka origjinën nga Oqeani Atlantik, besohet se ka kaluar nëpër Ngushticën e Gjibraltarit me një shpejtësi të habitshme, duke krijuar Mesdheun brenda pak kohe, ndoshta disa muajsh.
Si lindi Deti Mesdhe në kohë rekord
Përpara se Mesdheu të përmbytej, rajoni ishte një pellg i gjerë kripe, kryesisht i thatë dhe i izoluar nga Oqeani Atlantik. Mendohet se një fluks masiv uji nga Atlantiku ka ndodhur papritmas, duke kaluar me shpejtësi përmes Ngushticës së Gjibraltarit. Shpejtësia e kësaj rrjedhe uji thuhet se ka qenë aq e madhe sa ka hapur një hendek të thellë, i cili u bë themeli i Detit Mesdhe.
Sipas teorisë, kjo përmbytje shkarkoi një vëllim të madh uji, afërsisht 1,000 herë më të madh se lumi Amazon i sotëm, duke krijuar një ndryshim dramatik në gjeografinë e rajonit.
Kjo teori revolucionare, e propozuar për herë të parë në një studim të vitit 2009, bazohet kryesisht në zbulimin e kanioneve nënujore në Ngushticën e Gjibraltarit, të cilat ekspertët besojnë se u krijuan nga përmbytja katastrofike.
Teoria, e njohur si megapërmbytja e Zanclean, nuk është pa polemika. Megjithatë, ajo mbetet një subjekt i kërkimeve dhe debateve të vazhdueshme në komunitetin shkencor.
Hulumtime të reja përforcojnë hipotezën e megapërmbytjes
Studimet e fundit kanë ofruar edhe më shumë prova në favor të kësaj teorie të megapërmbytjes. Gjeologët kanë shqyrtuar shkëmbinj sedimentarë nga epoka Zanclean, duke kërkuar të dhëna rreth ndikimit të përmbytjes. Këta shkëmbinj përmbajnë shtresa që tregojnë historinë e transformimit të Mesdheut.
Nën dyshemenë e detit, u zbulua një shtresë e trashë kripe, duke konfirmuar ekzistencën e një ndryshimi masiv miliona vjet më parë kur pllakat tektonike u zhvendosën dhe izoluan Mesdheun nga Oqeani Atlantik. Mbi këtë shtresë kripe, sedimentet e mbushura me fosile nga liqene të cekëta me pak kripë zbuluan vazhdimësinë e një mjedisi shumë më të thatë para përmbytjes.
Shtresat sedimentare ofrojnë njohuri kyçe mbi natyrën e përmbytjes. Mbi kripë, studiuesit gjetën sedimente tipike të detit të thellë, duke sugjeruar se Deti Mesdhe ishte transformuar në një masë uji shumë më të thellë dhe më të kripur pas përmbytjes. Këto gjetje kanë forcuar më tej teorinë se një përmbytje masive nga Atlantiku e riformësoi në mënyrë dramatike rajonin.
Formacionet shkëmbore sugjerojnë ndikimin e një megapërmbytjeje
Një nga provat më bindëse që mbështet megapërmbytjen e Zanclean vjen nga formacionet shkëmbore që shfaqin depresione të pazakonta. Këto formacione, të ngjashme me ato të gjetura në zonat që kanë përjetuar megapërmbytje të tjera, u zbuluan nga një ekip i udhëhequr nga shkencëtari maltez i shtratit të detit Aaron Micallef.
Shkëmbinjtë në fjalë, të ekspozuar ndaj ujërave të përmbytjes, kanë ngjashmëri të habitshme me shkëmbinjtë e gjetur në shtetin e Uashingtonit, SHBA, të cilët u prekën gjithashtu nga një megapërmbytje në të kaluarën.
Hipoteza e ekipit të kërkimit ishte se këto formacione shkëmbore ishin një rezultat i drejtpërdrejtë i ujërave të mëdha të përmbytjes. Ndërsa ata hetonin më tej, ata gjetën mbeturina shkëmbinjsh, duke përfshirë gurë të mëdhenj, të shpërndara përgjatë kodrave të rajonit të Mesdheut.
Lloji i mbeturinave shkëmbore të gjetura përputhej me ato të parë në depresione, duke ofruar prova të mëtejshme se përmbytja shkaktoi ndryshime të rëndësishme gjeologjike në zonë.
Simulimi kompjuterik që solli në jetë përmbytjen
Për të mbështetur teorinë e tyre, studiuesit, Daniel García-Castellanos dhe Paul Carling, zhvilluan një simulim kompjuterik “se si ujërat e përmbytjes mund të kenë kaluar një pjesë të Pragut të Siçilisë”. Kjo tregoi se rrjedha e përmbytjes do të imitonte vërtet drejtimin e kodrave të rrjedhshme”, duke konfirmuar më tej ndikimin e megapërmbytjes së Zanclean.
Studiuesit zbuluan se ujërat e përmbytjes ndoqën të njëjtën rrugë si kodrat, duke gdhendur Detin Mesdhe me një shpejtësi marramendëse. Hulumtimi i vazhdueshëm vazhdon të zbulojë më shumë detaje rreth këtij transformimi të pabesueshëm që ndodhi miliona vjet më parë.
n.s. / dita
