Çfarë kushtesh vendosi Putin për armëpushimin në Ukrainë?

Presidenti rus Vladimir Putin tha se ishte dakord me idenë e një armëpushimi 30-ditor në Ukrainë, por se “pyetjet” mbetën në lidhje me natyrën e një armëpushimi, pasi ai parashtroi një sërë kushtesh të vështira.

Presidenti rus po i përgjigjej një plani për një armëpushim 30-ditor, për të cilin Ukraina ra dakord në fillim të kësaj jave pas bisedimeve me SHBA-në.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky e përshkroi përgjigjen e Putinit ndaj planit si “manipuluese” dhe bëri thirrje për më shumë sanksione ndaj Rusisë.

Ndërkohë, SHBA vendosi sanksione të mëtejshme ndaj naftës, gazit dhe sektorëve bankar rus.

Zyrtarët rusë thanë se Putini pritej të zhvillonte bisedime mbi armëpushimin të enjten në mbrëmje me të dërguarin special të presidentit amerikan Donald Trump, Steve Witkoff, i cili kishte fluturuar në Moskë më herët atë ditë.

Nuk është e qartë nëse ai takim ka ndodhur realisht.

Të premten, media shtetërore ruse citoi uebsajtin e monitorimit të trafikut ajror Flightradar të thoshte se avioni që besohet se mbante Witkoff ishte larguar nga Moska.

Moska dhe Washingtoni nuk kanë komentuar mbi këtë çështje.

A është Putin gati për një armëpushim apo për të luajtur për kohën?

Të enjten vonë dhe gjatë natës, si Rusia ashtu edhe Ukraina raportuan sulme të reja me dronë të armikut.

Ukraina tha se shtatë persona, përfshirë fëmijë, u plagosën në qytetin verilindor të Kharkiv.

Rusia raportoi një zjarr të madh në një fabrikë nafte në qytetin jugor të Tuapse.

Duke folur në një konferencë shtypi në Moskë të enjten, Putin tha për propozimin e armëpushimit: “Ideja është e drejtë – dhe ne e mbështesim atë – por ka pyetje që duhet t’i diskutojmë”.

Një armëpushim duhet të çojë në “një paqe të qëndrueshme dhe të heqë shkaqet rrënjësore të kësaj krize”, tha Putin.

“Ne duhet të negociojmë me kolegët dhe partnerët tanë amerikanë”, tha ai. “Ndoshta do të kem një telefonatë me Donald Trump.”

Putin shtoi: “Do të jetë mirë që pala ukrainase të arrijë një armëpushim 30-ditor. Ne jemi pro, por ka nuanca”.

Një nga zonat e mosmarrëveshjes është rajoni perëndimor i Rusisë Kursk, tha Putin, ku Ukraina nisi një inkursion ushtarak gushtin e kaluar dhe pushtoi disa territore.

Ai pretendoi se Rusia ishte plotësisht në kontrollin e Kurskut dhe tha se trupat ukrainase atje “janë të izoluara”.

“Ata po përpiqen të largohen, por ne jemi në kontroll. Pajisjet e tyre janë braktisur”.

“Ka dy opsione për ukrainasit në Kursk – të dorëzohen ose të vdesin.”

Të mërkurën, komandanti i lartë i Ukrainës, Oleksandr Syrskyi, tha se trupat ukrainase do të mbajnë pozicione mbrojtëse në rajonin e Kurskut “për aq kohë sa është e nevojshme dhe e nevojshme” pavarësisht presionit “të rritur” nga forcat ruse.

Në konferencën për shtyp të së enjtes, Putin nënvizoi gjithashtu disa nga pyetjet e tij se si do të funksiononte një armëpushim. Ai pyeti: “Si do të përdoren ato 30 ditë? Që Ukraina të mobilizohet? Të riarmatoset? Të trajnohen njerëzit? Apo asgjë nga këto? Pastaj një pyetje – si do të kontrollohet?”

“Kush do të japë urdhrin për t’i dhënë fund luftimeve? Me çfarë kostoje? Kush vendos se kush ka thyer çdo armëpushim të mundshëm, mbi 2,000 km? Të gjitha ato pyetje kërkojnë punë të përpiktë nga të dyja palët. Kush e kontrollon atë?”

Putin “nuk thotë jo drejtpërdrejt”, tha Zelensky në fjalimin e tij video të natës, por “në praktikë, ai po përgatit një refuzim”.

“Putini, natyrisht, ka frikë t’i thotë Presidentit Trump drejtpërdrejt se ai dëshiron të vazhdojë këtë luftë, dëshiron të vrasë ukrainasit”.

Udhëheqësi rus kishte vendosur kaq shumë parakushte “sa asgjë nuk do të funksionojë fare”, tha Zelensky.

Pas komenteve të Putinit dhe përgjigjes së Zelenskit, tani ka një ndarje të qartë midis qëndrimeve të të dyja palëve.

Ukraina dëshiron një proces me dy faza: një armëpushim të shpejtë dhe pastaj të flasë për një zgjidhje afatgjatë.

Rusia beson se ju nuk mund t’i ndani dy proceset dhe të gjitha çështjet duhet të zgjidhen në një marrëveshje të vetme. Të dyja palët duken të kënaqura për të argumentuar dallimet e tyre.

Ukraina beson se mund të ushtrojë presion mbi Rusinë, duke e përshkruar atë si një paqebërës ngurrues, duke luajtur për kohën. Rusia, po ashtu, beson se tani ka një shans për të ngritur shqetësimet e saj themelore, për zgjerimin e NATO-s dhe sovranitetin e Ukrainës.

Por kjo paraqet një problem për Donald Trump. Ai e ka bërë të qartë se dëshiron një rezultat të shpejtë, duke i dhënë fund luftimeve në ditë.

Dhe tani, Putini nuk duket se dëshiron të luajë me top.

Duke folur në Shtëpinë e Bardhë pas komenteve të Putinit, Trump tha se do t’i pëlqente të takonte liderin rus dhe se shpresonte që Rusia të “bënte gjënë e duhur” dhe të pajtohej me armëpushimin e propozuar 30-ditor.

“Ne do të donim të shihnim një armëpushim nga Rusia”, tha ai.

Duke folur më herët në një takim në Zyrën Ovale me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte, Trump u tha gazetarëve se kishte diskutuar tashmë specifikat me Ukrainën.

“Ne kemi diskutuar me Ukrainën tokën dhe pjesët e tokës që do të mbaheshin dhe humbeshin, dhe të gjithë elementët e tjerë të një marrëveshjeje përfundimtare”, tha Trump.

“Shumë detaje të një marrëveshjeje përfundimtare janë diskutuar në të vërtetë”.

Në temën e anëtarësimit të Ukrainës në aleancën ushtarake të NATO-s, Trump tha se “të gjithë e dinë se cila është përgjigjja për këtë”.

Sanksionet e reja mbi naftën dhe gazin rus erdhën pasi administrata Trump kufizoi më tej aksesin në sistemet e pagesave të SHBA, duke e bërë më të vështirë për vendet e tjera blerjen e naftës ruse.

Më herët gjatë ditës, ndihmësi i Kremlinit Yuri Ushakov hodhi poshtë propozimin e armëpushimit të paraqitur nga SHBA.

Të mërkurën, Kremlini publikoi një video ku thuhej se tregonte Putinin duke vizituar rajonin e Kurskut të Rusisë, i veshur simbolikisht me rrobe ushtarake. Rusia më vonë tha se rimarrë qytetin kyç të Sudzha.

Rusia nisi një pushtim të plotë në shkurt 2022 dhe tani kontrollon rreth 20% të territorit ukrainas.

Më shumë se 95 mijë  njerëz që luftojnë për ushtrinë ruse janë vrarë në luftë, sipas të dhënave të analizuara deri më tani dhe të konfirmuara nga BBC. Numri aktual i të vdekurve besohet të jetë shumë më i lartë.

Ushtria ruse nuk ka zbuluar publikisht viktimat e saj në fushën e betejës që nga shtatori 2022, kur tha se 5,937 ushtarë ishin vrarë.

Ukraina përditësoi për herë të fundit shifrat e saj të viktimave në dhjetor 2024, kur Zelensky pranoi 43 mijë vdekje ukrainase midis ushtarëve dhe oficerëve. Analistët perëndimorë besojnë se kjo shifër është e nënvlerësuar.

j.l./ dita