Shaqir Vukaj*
Para pak kohe, Kryeministri i Greqisë, Micotaqis, bëri një vizitë blic në Himarë. Vizita vetëm në Himarë (jo vizitë zyrtare apo miqësore në Shqipëri), udhëtimi me një helikopter ushtarak (!) (mirë që nuk erdhi i veshur si ushtarak) pikërisht më 22 dhjetor (Datë që nuk u zgjodh rastësisht sepse pikërisht më 22 dhjetor 1940, gjatë luftës Italo-greke, ushtria greke “çliroi” Himarën) e sidomos provokacioni që ai bëri kur ndërmjet të tjerashe tha: “Ky është një moment special për mua dhe helenizmin kudo… Ju falënderoj që keni mbajtur lart frymën e helenizmit dhe të ortodoksisë” krijuan përshtypje jo të mirë tek shumë shqiptarë…
Ishte i papranueshëm pohimi i tij, kur tha, madje “urdhëroi” që “Shqipëria është e detyruar të respektojë të drejtën tuaj për vetëvendosje”. Dhe është po ky kryeministër, si shumë paraardhës të tij, që nuk pranon të heqë Ligjin e Luftës me Shqipërinë, të njohë problemin çam, krimet e masakrat e deri dëbimin nga tokat e tyre, që nuk njeh të drejtën për kthimin e kompensimin e pronave e të pasurive të shqiptarëve në Greqi… që pa pikë droje, duke shkelur haptazi Kushtetutën “urdhëroi’ Tiranën zyrtare të njihte të “drejtën kësaj krahine për vetëvendosje”. Mirë që nuk kërkoi t’i bashkohet Greqisë.
Është e pa shpjegueshme se si një provokimi kaq të hapur nuk i dha përgjigje asnjë përfaqësues zyrtar. Për turpin e tyre, edhe ata kanale televizive apo gjithologë që dalin çdo natë e na “japin mend”, nuk i kushtuan asnjë minutë këtij provokimi e qëndrimi të hapur antishqiptar…
***
Megjithëse nga shumë studiues, historianë, gjuhëtarë etj. shqiptarë e të huaj, është folur e shkruar shume herë për Himarën si krahinë shqiptare e banuar nga shqiptarë, qëndrimi dhe fjalët e Micotaqisit më bënë t’i kthehem problemit të përkatësisë së Himarës, por nga një këndvështrim tjetër, në radhë të parë nga vlerësimi e qëndrimi i disa historianëve e studiuesve rusë (siç dihet shumica dërmuese e tyre kanë mbajtur qëndrime antishqiptare, veçanërisht mbas luftës dhe çlirimit të Kosovën. Po ashtu shumë prej tyre njihen si mbështetës e përkrahës të thekshëm të ortodoksisë greke…) si dhe disa dokumenteve zyrtare ruse.
Para disa vitesh kam botuar një shkrim për një Batalion Shqiptar, që kishte luftuar përkrah rusëve kundër Turqisë. Me qenë se pothuajse gjithçka lidhej me Himarën dhe himarjotët që përbenin këtë batalion, si një përgjigje modeste ndaj pretendimeve megalomane të Micotaqisit e shokëve të tij, po përmbledh disa nga materialet e studiuesve rusë e të arkivave ruse, që kam gjetur e botuar, por që flasin qartë, me fakte e dokumente se Himara ka qenë historikisht shqiptare e banuar nga shqiptarë.
Gjatë punës si ambasador i Shqipërisë në Moskë, nga historianë rusë kisha dëgjuar se në muret e sallës Georgievskaja të Kremlinit, krahas pllakave të tjera përkujtimore për njësitë ushtarake ruse të dekoruara me Urdhrin e Shën Gjergjit ndodhet dhe një pllakë mermeri ku, me germa të arta shkruhej për një Batalion Shqiptar që kishte luftuar kundër Turqisë, përkrah trupave ruse e më vonë, në përbërje të Ushtrisë Perandorake të Rusisë.
Gjatë një pritjeje në Kremlin, gjeta rastin dhe e fotografova. Aty shkruhej:
BATALIONI KEMBESOR GREK I BALLAKLLAVIT
KRIJUAR MBI BAZËN E TRUPES LUFTARAKE SHQIPTARE,
THEMELUAR NË VITIN 1775….
Më tërhoqi kjo temë dhe historia e këtij Batalioni Shqiptar, fati i luftëtarëve të tij, emigrimi i tyre drejt Rusisë dhe fati i tyre etj. kështu që u përpoqa të gërmoja e të gjeja sa më shumë materiale, madje nga burime të ndryshme.
Në sallën Georgievskaja, salla më madhështore dhe e bukur jo vetëm e Kremlinit… mban këtë emër për nder të Shën Gjergjit Fitimtar, në nderim të të cilit është krijuar Urdhri më i Lartë Ushtarak i Rusisë, me të cilin janë dekoruar njësi dhe ushtarakë të shquar të Ushtrisë Ruse. (Ky Urdhër, është vendosur nga Caresha Ekaterina në vitin 1769 dhe ka ekzistuar deri në fitoren e Revolucionit Socialist të Tetorit. Ai është rikthyer me dekret të Presidentit Jelcin në v.1992. Përveç Urdhrit ekziston edhe Medalja e Gjergjit Fitimtar, me të cilin janë dekoruar rangje më të ulët ushtarakësh). Në muret e saj janë të fiksuara pllaka mermeri, ku, në secilën, me germa të arta janë shkruar emrat e 545 regjimenteve, ekuipazheve të anijeve dhe njësive luftarake janë dekoruar me këtë Urdhër. Në një vend të dukshëm, në mes të sallës, bie në sy pllaka për Batalionin Shqiptar.
Nderimi që i është bërë kësaj njësie luftarake shqiptare, duke e renditur përkrah njësive luftarake më të lavdishme të ushtrisë ruse të të gjitha kohërave, është tepër domethënës dhe tregon se kjo njësi ka një rol të veçantë në zhvillimet luftarake të asaj periudhe.
Në historiografinë ushtarake ruse shkruhet kështu për këtë njësi: “Batalioni i Ballakllavit – në Perandorinë ruse ka qenë njësi Luftarake Shqiptare, që ka marrë pjesë në luftërat ruso-turke, në vitet 1768-1774, 1787-1792, 1806-1812 si dhe në Luftën e Krimesë”.
Sipas shumë dokumenteve të arkivave ruse, të cilave i referohen studiuesve rusë e të huaj që janë marrë me këtë problem, rezulton se këta luftëtarë shqiptarë kanë qenë nga Jugu i Shqipërisë, kryesisht nga krahina e Himarës.
***
Fillimisht do t’i referohem historianit të njohur për studimet për historinë e Greqisë dhe Shqipërisë, Pr. Dr. Grigor Arshit, i cili në vitin 1963 (kur marrëdhëniet sovjeto-shqiptare ishin ndërprerë krejtësisht) ka botuar në Moskë librin “Shqipëria dhe Epiri. Në fund të shekullit XVIII dhe në fillim të shekullit XIX”. Siç shkruan autori në hyrje, por që e ka përsëritur disa herë edhe më vonë, madje edhe në bisedat që kam zhvilluar me të, në arkivat ruse ka shumë materiale që flasin për historinë e Shqipërisë dhe të Greqisë, për shqiptarët e Himarës e luftërat e tyre, për të drejtat që ata kanë fituar në saj këtyre luftërave etj., por që janë shfrytëzuar shumë pak, sepse, siç shkruan ai, “Historiografia ruse dhe sovjetike është marrë kryesisht me historinë e Jugosllavisë dhe të Bullgarisë…..” (Dua të theksoj se fatkeqësisht këto arkiva nuk janë shfrytëzuar nga studiuesit e historianët tanë, madje shumë materiale e dokumente që bëjnë fjalë për ne nuk janë hapura asnjëherë….)
Në studimin e tij, autori duke u mbështetur në shumë burime arkivore ruse, kryesisht në Arkivin e Politikës Jashtme të Rusisë si dhe në shumë materiale të studiuesve të huaj që kanë vizituar tokat shqiptare, pohon në mënyrë kategorike se luftëtarët shqiptarë të trupës luftarake që nderohen në sallën Georgievskaja, ishin shqiptarë nga Himara, por kishte dhe shqiptarë nga Morea. Për të arritur në një përfundim të tillë, në veprën e tij, ai i kushton një vend të dukshëm Himarës, lidhur me popullsinë e saj, kushtet social-ekonomike, mënyrën e jetesës, marrëdhëniet me jashtë, në radhë të parë me Rusinë etj.
Është tepër i rëndësishëm fakti se autori, si specialist dhe njohës shumë i mirë i historisë Greqisë, (në Rusi ai vlerësohet si një nder studiuesit më të mirë rusë të kësaj fushe) që ka shkruar shumë më tepër për Greqinë se për Shqipërinë, shkruan pa asnjë mëdyshje se Himara historikisht ka qenë shqiptare, e banuar nga shqiptarë.
Në kapitullin e parë të librit “Shqipëria dhe Epiri….” thuhet: “Në vitin 1785, Pano Bixhili, shqiptar, banor i Himarës, i cili ndodhej në shërbim të Rusisë, ishte emëruar konsull i përgjithshëm i Rusisë në Shqipëri. Me të arritur në qytetin e Artës, që e kishte zgjedhur si vend rezidence të tij, ai i shkruante ambasadorit rus në Turqi, Bullgakov: “Duke pas parasysh shtrirjen e madhe të këtyre tokave – ku unë jam emëruar konsull i përgjithshëm – duhet dhe, nuk është e pa dobishme, të caktohen nënkonsuj në vendet e me poshtme: në Mesollongji, në Prevezë, në Janinë, në gjirin e Vlorës, në Durrës dhe në Shkodër”. Vetëm nga ky pasazh – shkruan Pr. Arshi – shihet se Bixhili, “me Shqipëri kuptonte një hapësirë të gjerë të gadishullit të Ballkanit, që nga Mali i Zi deri në Peloponez”.
Duke u marrë në veçanti me Himarën, bazuar, në materialet e disa autorëve të huaj që kishin vizituar tokat shqiptare si dhe në materialet e arkivave ruse, Pr. Arshi pohon në mënyrë kategorike “se ajo është krahinë shqiptare, banuar nga shqiptarë”, që nuk i është nënshtruar asnjëherë pushtueseve osmanë dhe ata (osmanët) kanë qenë të detyruar të njihnin autonominë e Himarës…
Lidhur me organizimin shoqëror, Himara, si krahinat e tjera malore të Shqipërisë, ruante format patriarkale të jetesës, ku familjet trashëgonin dhe ruanin fort marrëdhëniet fisnore, madje edhe në qoftë se ishin në lidhje gjaku të brezit të 5-të, 10-të apo të 20-të, ata nuk martoheshin me njëri tjetrin. Njëlloj si në zonat malore të Veriut edhe në Himarë ekzistonte gjakmarrja. Në qoftë se në krahinat veriore të Shqipërisë, ekzistonte ndarja në bajraqe dhe kishte një të parë, që quhej bajraktar, në Himarë ata quheshin udhëheqës, kapedanë ose bujarë dhe përmenden shembuj: në Palas ishte kapedan Leka, në Himarë bujar Varfi, në Dhërmi kapedan Nini etj.
Duke qenë një krahinë tepër e varfër, për të siguruar mjetet e jetesës, krahas migrimit në krahina te tjera (Sipas një raporti të konsullit rus në Vlorë, zotit Bixhili, vetëm në krahinën e Vlorës, punojnë me mëditje më shumë se 500 himarjotë të varfër), himarjotët kanë shërbyer në shumë ushtri të huaja me pagesë. Sipas shumë të dhënave dhe dokumenteve, në shekujt e XVI dhe në gjysmën e parë të shekullit XVIII, himarjotët kanë shërbyer vazhdimisht në ushtritë spanjolle dhe venedikase. Nga viti 1735, napolitanët filluan të përdorin forcat ushtarake të Himarës, madje në Mbretërinë e Napolit u formua Batalioni Shqiptar. Të huajt rekrutonin mercenarë nëpërmjet kapedanëve vendas dhe Pr. Arshi, duke u mbështetur në kujtimet e V.Leake, sjell shembullin e kapedan Zako Gjergjit që merrej me këtë punë në zonën e Himarës.
***
Megjithëse marrëdhëniet shqiptaro-ruse janë studiuar pak, vëmë në dukje se në shekujt XV-XVIII edhe në Shqipëri ishte ngritur miti i Moskovit, në radhë të parë si shpëtimtar i të krishterëve që vuanin nën zgjedhën osmane. Disa peshkopë, si kryepeshkopi Gavril në v.1586, peshkopi Teofil në vitin 1587 dhe patriarku i Ohrit Atanasi, Neofili nga Korça etj. shkonin në Moskë jo vetëm për të kërkuar ndihma humanitare… Në fund të shekullit XVI Moskovi ishte bërë një faktor real në politikën ballkanike.
Interesat e Rusisë për Ballkanin janë të hershme, por ishte Pjetri Madh, që me thirrjen e tij në vitin 1711, bëri që Rusia të përfshihej direkt në zhvillimet ballkanike. Në fakt, në trojet shqiptare shpërthyen një seri kryengritjesh antiosmane dhe Pjetri i Madh, nëpërmjet letrave të vitit 1715, falënderonte fiset shqiptare të Kelmendëve, Kuçëve dhe të Pipërit për ndihmën dhe lëvdonte trimëritë dhe sakrificat e tyre. Kësaj periudhe i përket edhe puna për hapjen e konsullatave ruse në trojet shqiptare.
Në vitin 1759 përfaqësuesit e popullit të Himarës u mblodhën në një Kuvend dhe vendosën t’i drejtoheshin Careshës së Rusisë, Elizabeta Petrovna me një letër, ku i shprehnin gatishmërinë e tyre për të luftuar nën flamurin e Rusisë dhe për të pranuar sovranitetin e saj. Në vitin 1760, kapedan Spiro Bixhili, në emër të Kuvendit i dorëzoi përfaqësuesit të Rusisë në Stamboll, A.Obreskovit një letër, nëpërmjet së cilës, himarjotët shprehnin besnikërinë ndaj Rusisë dhe gatishmërinë për të kryer akte diversioni kundër Turqisë në kohë lufte, si dhe gatishmërinë për të krijuar një ose dy regjimente ushtarake në kohë paqeje. Obreskovi i bëri të ditur atij, se Rusia nuk mund të pranonte krijimin e njësive të tilla luftarake në kohë paqeje, por në kohë lufte, ajo do të mirëpriste shërbimet dhe ndihmën e tyre.
Studiues rusë dhe të huaj, bazuar në shumë dokumente të asaj periudhe shkruajnë se himarjotët, duke iu përgjigjur thirrjeve të komandantëve rusë, iu bashkuan forcave ruse dhe morën pjesë në luftërat ruso-turke të viteve 1768-1774. Himarjotët u dalluan për trimëri dhe, për burrërinë e treguar, atyre iu dhanë shumë dëshmi nga komandantët dhe gjeneralët rusë.
Pikërisht në këto ngjarje e ka zanafillën dhe Batalioni Shqiptar i Ballakllavit. Sipas Pr.Arshit dhe disa autorëve të tjerë, të dhënave dhe dokumenteve të institucioneve zyrtare të Perandorisë Ruse dhe të shtetit të sotëm rus, pjesëmarrja e shqiptarëve në luftërat ruso-turke solli një emigrim të konsiderueshëm të shqiptarëve drejt Rusisë. Mbas nënshkrimit të Paqes së Kuçuk-Kainarxhisë, në vitin 1774, shumë shqiptarë që kishin marrë pjesë në luftë përkrah Rusisë, për arsye të ndryshme vendosën të emigronin në Rusi. Sipas burimeve zyrtare ruse, vetëm në këtë periudhë kanë emigruar mbi 1000 shqiptarë, kryesisht himarjotë, por edhe disa shqiptarë nga Morea.
***
Në shumë materiale që kam gjetur, shpjegohet si janë transportuar këta emigrantë, si janë trajtuar, ku janë vendosur fillimisht etj. Por emigrimi i shqiptarëve ka vazhduar edhe në vitin 1776. Mbas bashkimit të Krimesë me Rusinë, emigrantët shqiptarë së bashku me emigrantë grekë janë vendosur në Ballakllav dhe në shtatë fshatra midis Ballakllavit dhe Jaltës.(Ballakllavi në atë kohë ka qenë një liman i vogël, por që me kohë është zgjeruar duke u kthyer më vonë në një nga bazat e rëndësishme ushtarake, madje në epokën sovjetike është vlerësuar si një bazë tepër e rëndësishme ushtarako-detare). Sipas dokumenteve ruse edhe mbas luftës ruso-turke të viteve 1787-1789, shqiptarë të tjerë që kishin marrë pjesë në luftë së bashku me grekë, u shpërngulën vullnetarisht në Rusi dhe, sipas një dekreti të Ekaterinës II, atyre ju dhanë toka në periferi të qytetit të Odesës.
Ka të dhëna se një valë tjetër emigrimi e shqiptarëve, ka ndodhur gjatë sundimit rus në Korfuz, në vitet 1799-1807, kur shumë suliotë dhe himariotë shërbyen në trupat e Admiralit Ushakov. Dokumentet vërtetojnë se ata kishin krijuar dhe një njësi ushtarake të quajtur reparti i “gjahtarëve shqiptarë” me komandantë oficerë shqiptarë.
Siç kanë shkruar shumë autorë, përfshi edhe të kohës së sotme, pikërisht prej këtyre emigrantëve shqiptarë kanë marrë emrin dy rrugët e njohura të Odesës, (Rruga e Madhe Arnaute dhe Rruga e Vogël Arnaute), që sot janë ndër rrugët kryesore të qytetit.
Duke kërkuar, kam arritur të gjej disa të dhëna interesante nga institucione zyrtare ruse e ukrainase si dhe nga autorë rusë dhe ukrainas, që janë marrë me historinë e këtij batalioni, të dhëna nga botimet e ndryshme për qytetin e Odesës, artikuj e shkrime në shtypin e kohës apo kujtime e shkrime nga autorë rusë e të huaj etj.
Në faqen e internetit të Ministrisë Punëve Jashtme të Rusisë, në kapitullin “Marrëdhëniet historike të Rusisë me vendet ballkanike”, ndërmjet tjerave thuhet: “Luftërat ruso-turke shërbyen si katalizatorë të demonstrimeve antiturke, jo vetëm të popujve sllavë. Në këtë periudhë, Rusia ishte kthyer në kundërshtarin më serioz të Perandorisë Osmane, dhe nga shqiptarët shihej si një aleat potencial. Nën ndikimin e fushatës së Pjetrit I, të vitit 1711, u aktivizua lëvizja për pavarësi e Himarës – zonë malore në Jug të Shqipërisë, me popullsi dominuese ortodokse shqiptare. Nga gjysma e dytë e shekullit të XVIII ka filluar emigrimi i shqiptarëve në Rusi. Nxitje për këtë ka shërbyer lufta ruso-turke 1768-1774. Mbas nënshkrimit të Paqes së Kuçuk-Kainarxhisë (1774), numri i emigrantëve shqiptarë që kanë shkuar në Rusi, bashkë me familjet e tyre i ka kaluar 1 mijë vetë. Më vonë ka vazhduar përsëri emigrimi i shqiptarëve drejt Rusisë. Shumica e shqiptarëve, domethënë e arnautëve, janë vendosur në Krime dhe në Novorusi, për të cilat na flasin edhe emrat e rrugëve Arnaute në Odesë…”.
Në shumicën e shkrimeve të vjetra dhe të reja për historinë e qytetit të Odesës, pa tjetër do të përmendet emri i shqiptarëve, herë si themelues të këtij qyteti, herë për rrugët që mbajnë emra shqiptarë, herë për ndonjë trashëgimi materiale që ka mbetur nga shqiptarët, herë për ndonjë fjalë shqip që përdoret edhe sot në të folmen e veçantë të Odesës apo për ndonjë pasardhës të shquar tyre…
***
Në Ukrainë (Karakurt e Zaporozhje) jeton një komunitet prej rreth 5 mijë shqiptarë, por ata nuk kanë asnjë lidhje me shqiptarët që luftuan përkrah ushtrisë ruse ose si pjesë e saj kundër Turqisë dhe që emigruan në Rusi. Ndërmjet shumë materialeve të shkruara për Batalionin Shqiptar nuk kam gjetur asgjë, qoftë edhe një ide apo mendim, që të lidhë historinë e shqiptarëve të këtij batalioni me shqiptarët e Karakurtit e Zaparozhies.
Sipas disa autorëve, historia e shqiptarëve të këtij batalioni duhet parë e lidhur me disa të dhëna të tjera rreth vendbanimeve shqiptare përreth qytetit të Odesës, ose me trashëgiminë e mbetur deri në kohën e sotme në këtë qytet. Në shumë shkrime të studiuesve rusë e ukrainas, thuhet se emigrantët shqiptarë që kishin përfunduar në rrethinat e Odesës, kishin trajtim të posaçëm, madje u bëheshin shumë favore. Sipas një studimi të I. Ivaneneko, botuar në “Ruskie. Org”, dt.22.4.2014, me fondet e shtetit, atyre u ndërtoheshin shtëpi, kisha, spitale, për 20 vjet ata liroheshin nga taksat. Secilit i jepej një shumë parash si dhe ushqim falas për një vit etj. Atyre u krijohej mundësia për të shërbyer në ushtrinë ruse, madje u lejohej të krijonin njësinë e vet ushtarake, që e krijuan dhe që u quajt Trupa Ushtarake Shqiptare e që komandohej nga oficerë shqiptarë. Kjo trupë, në kohë paqeje ishte nën juridiksionin e guvernatorit të Azovit, ndërsa në kohë lufte, të Kolegjit Ushtarak (Që në atë kohë luante rolin e Ministrisë së Mbrojtjes). Për kompletimin e Trupës parashikohej regjistrimi vullnetar si dhe rekrutimi i personave të kombësive shqiptare dhe greke, qoftë në gubernat ruse (gubernë-ndarje territoriale-administrative në Perandorinë Ruse) qoftë jashtë shtetit (në Greqi, Shqipëri, Dalmaci etj.). Sipas disa studiuesve, Trupa Shqiptare, për nga favoret që i bëheshin nga organet shtetërore ruse, mund të krahasohet me Trupat Kozake, që kishin një trajtim të posaçëm në Perandorinë Ruse.
Mbas bashkimit të Krimesë me Rusinë (1783), për Perandorinë Ruse mbetej problem kontrolli mbi popullsinë vendase, për nënshtrimin e së cilës u përdor edhe Trupa Shqiptare. Në një artikull, të botuar më 19 qershor 2012, në revistën e Shoqatës Ndërkombëtare Ushtarako-Historike, historia e këtij batalioni përshkruhet si më poshtë:
“ TRUPA LUFTARAKE SHQIPTARE
28 mars 1775 u formua Trupa Luftarake Shqiptare nga shqiptarë dhe grekë, të cilët gjatë luftës ruso-turke kanë shërbyer në flotën ruse dhe u vendosën në rrethinat e kështjellave Kreç dhe Enikalle.
3 gusht 1779, Trupa Luftarake Shqiptare u shndërrua në regjiment grek.
19 prill 1795, Ushtarakët e divizioneve të lira greke dhe të regjimentit grek u transferuan në Odesë dhe prej tyre u shkëputen shqiptarët, prej të cilëve u formua Divizioni Shqiptar.
20 maj 1797, Divizioni Shqiptar u transferua në lagjet e jashtme të Odesës dhe u shpërnda.
22 tetor 1803 nga ushtarakët e Divizionit Shqiptar të shpërndarë u formua Batalioni Grek i Odesës, ndërsa Batalioni Grek ekzistues u quajt i Ballakllavit.
24 nëntor 1819 të dy batalionet u bashkuan në një.
1859 Batalioni i Ballakllavit u shpërnda”.
Sipas disa autorëve, gjatë 80 vjetëve të ekzistencës së tij, Batalioni Shqiptar konsiderohej si një njësi unikale luftarake në përbërje të ushtrisë ruse. Ai ka luajtur një rol të rëndësishëm për kolonizimin dhe asimilimin e Krimesë dhe të Kaukazit. Në ditarin luftarak të batalionit përshkruhen gjashtë fushata luftarake, në të cilat ka marrë pjesë Rusia në shekujt XVIII-XIX. Për heroizmat e treguara në këto fushata ushtarake, këtij batalioni i është dhënë Urdhri i Gjergjit Fitimtar, urdhri më i lartë ushtarak në Rusinë e atyre kohëve.
***
Është interesant fakti se disa herë është shkruar për një njësi ushtarake të përberë nga vajza, motra dhe bashkëshorte të shqiptarëve të këtij batalioni. Në shumë studime e shkrime flitet për një vizitë që Caresha Ekaterinë ka berë në Krime, ku krahas Sevastopulit etj. ajo shkoi dhe në Ballakllav. Aty e përshëndeti dhe një njësi, e quajtur “Njësia e Amazonave”. Siç kanë shkruar shoqëruesit e saj, ato ishin motrat, vajzat apo bashkëshortet e ushtarakëve shqiptarë të Batalionit të Ballakllavit. Autori i përshkruan “amazonat”, “të veshura me kostume shqiptare, të qëndisura me ar dhe gajtanë, me zbukurime ari dhe pendë mbi koka, me fytyra që rrezatonin hirësi të papërshkrueshme” që i pëlqyen shumë Ekaterinës, prandaj i dha gradën “kapitene e amazonave” dhe i dhuroi një unazë me brilante komandantes, Elena Sarandës…..
Ndërsa princi i Austrisë, Sharl Jozef de Linj, që e shoqëronte Ekaterinën, si i ftuar nderi, shkruante më vonë : “Unë nuk pashë këtu fytyra të pa mbuluara grash, me përjashtim të Batalionit të Shqiptareve që ishin vendosur në Ballakllav: 100 gra dhe vajza të armatosura me pushkë, bajoneta dhe heshta na dolën përpara për të na nderuar.”
Ndërmjet shumë materialeve që lidhen me historinë e shqiptarëve të këtij batalioni më ka tërhequr vëmendjen libri “Tregime historike për Krimenë”, i autorit A. Umanca, botuar në vitin 1887. Ndërmjet tjerave, kur shkruan për grekët-arnautë, autori bën një shënim, ku thotë se ata ishin shqiptarë që emigruan në Rusi dhe u vendosën në Ballakllav, ku krijuan “Trupën Luftarake Shqiptare”. Ndërmjet tjerave, ai përshkruan me hollësi se si komandantët rusë angazhonin shqiptarët (në këtë kapitull autori i quan shqiptarë) të luftonin neper pyje e shkëmbinj (si njerëz që ishin rritur nëpër pyje e male, atje ku rusët nuk mund të luftonin) kundër tatarëve. Ndërmjet tjerave, ai bën edhe një shënim për lexuesin, ku shpjegon se nuk duhen ngatërruar shqiptarët me grekët që jetonin prej shumë vitesh në Krime.
Shumë studiues shkruajnë se Batalioni Shqiptar fillimisht u caktua për ruajtjen e kufijve. Gjatë kërkimeve për këtë batalion, kam hasur një të dhënë interesante: në një dyqan antikuarësh dhe librash të vjetër në Moskë, është ekspozuar dhe një gravurë e vitit 1837, e autorit francez O.Raffe (një ndër piktorët-litografë francezë të shquar të shekullit XIX) titulluar “Shqiptarët – rojat bregdetare”. Ballakllav. Ndërsa shkrimtari i njohur polak Josef Kashevski, që kishte shkuar në Odesë para 150 vjetësh, ndërmjet të tjerave i kishte bërë përshtypje të veçantë paraqitja e shqiptarëve, për të cilët shkruante kështu: “Këtu shikon shqiptarë me fustanellë të bardhë, jelek ngjyrë shege, çorape të zeza dhe këpucë me majë”.
Ndërmjet shkrimeve për shqiptarët e Odesës kam gjetur një përshkrim interesant nga balerina me famë botërorë, bashkëshortja e poetit të madh rus, Sergej Esenin, amerikania Ajsedor Dunkan, e cila shkruante: “Kam qenë në vendin e braktisur, më saktë të atyre shqiptarëve që janë bërë banorë të Odesës. Kam parë pamje tragjike, shtëpi të djegura, bagëti të grabitura nga turqit dhe kullota të shkatërruara. Atyre s’iu kishte mbetur gjë tjetër veçse të emigronin në Odesë”. (Në të gjitha jetëshkrimet dhe të dhënat që jepen për veprimtarinë e Ajsedor Dunkanit, përmendet fakti se ajo ka qenë në Shqipëri në vitin 1913, ku ka parë pasojat e tmerrshme të Luftës Ballkanike dhe të masakrave të bandave greke kundër popullsisë shqiptare dhe bashkë me vëllanë e saj, kanë ndihmuar refugjatët shqiptarë)
***
Si kujtim i atyre kohëve nga shqiptarët dhe si dëshmi e vërtetim i pranisë dhe rolit të tyre për ngritjen e qytetit të Odesës, aty ndodhen dy rrugë të quajtura Rruga e Madhe Arnaute (Shqiptare) dhe Rruga e Vogël Arnaute (Shqiptare), për të cilat, të gjithë studiuesit që janë marrë me Batalionin Shqiptar, shkruajnë se ato e kanë marrë emrin pikërisht prej shqiptarëve të këtij batalioni. Të dyja këto rrugë ndodhen në pjesën qendrore të qytetit të Odesës dhe të dyja, sidomos e Madhja konsiderohet si ndër rrugët kryesore, më të zhurmshme, më të gjalla dhe nga më të bukurat e qytetit. Ajo ka filluar të quhej zyrtarisht me këtë emër në vitin 1821, dhe gjatë viteve, në vartësi me ndryshimet politike, pushtetarët disa herë ia kanë ndërruar emrin, por në popull ajo vazhdonte të quhej Rruga e Madhe Arnaute, deri sa në vitin 1994, ia kanë kthyer zyrtarisht këtë emër që mban edhe sot. Edhe Rrugës së Vogël Arnaute, pushtetarët i kanë ndryshuar shumë herë emrin, por populli vazhdonte ta quante me emrin e vjetër dhe në vitin 1994, u quajt përsëri zyrtarisht Rruga e Vogël Arnaute.
Duket se emri arnaut apo shqiptar i tërheq banorët e Odesës dhe duke ecur në traditën e vjetër, në vitin 2013, në qendër të Odesës ka filluar punën një hotel me emrin Arnauti (Shqiptari).
Në faqen e internetit “Forumi i Odesës” ku flitet për “Rrugën e Madhe Arnaute” ndërmjet tjerave thuhet: “Emri Arnautja e Madhe i ka rrënjët në fillim të shekulli XIX, kur midis rrugëve të sotme Belina dhe Kanata ka ekzistuar një “sllobodkë” (kështu quheshin disa qendra të banuara në Rusi para heqjes së Bujkrobërisë, sepse njerëzit aty konsideroheshin të lirë), e cila me urdhër të princit Rishelje (Francezi i njohur Rishelje mbasi iku nga Franca, për disa vite ka jetuar në Odesë dhe ka luajtur një rol të rëndësishëm për jetën dhe zhvillimin e këtij qyteti) u popullua me ushtarë arnautë ose ndryshe shqiptarë. Me kalimin e viteve, gjatë ndërtimeve të qytetit ajo u “tret”, por u “rrit’ me dy rrugë paralele, njëra prej të cilave, për t’u dalluar, u quajt e Vogla, ndërsa më vonë mori emrin edhe Rruga Madhe Arnaute ”.
Gazeta “Gjermania ruse” dt.2.3.2012, shkruante “Në vitin 1791, mbas luftës ruso-turke, emigrantët shqiptarë i vendosën në bregun e limanit të Thatë, që më vonë u quajt fshati i Arnautëve (sot Aleksandrovka). Një pjesë e shqiptarëve të vendosur në Odesë shërbyen në ushtrinë ruse. Nga emigrantët shqiptarë dhe grekë u organizuan tri kompani divizioni me në krye emigrantin e parë shqiptar në Odesë, kapiten Bixhilin nga Himara. Shqiptarët e tjerë, në shumicë u morën me artizanat dhe tregti. Sipas të dhënave gjeografiko-historike të Odesës, që atëherë ka filluar ndarja e rrugëve Arnaute (Shqiptare) në Rruga e Madhe Arnaute (Shqiptare) dhe Rruga e Vogël Arnaute (Shqiptare). Është e vërtetë se në rrugët Shqiptare, krahas tjerave filloi të lulëzonte biznesi i hotelerisë, që vazhdon edhe sot”
***
Odesa është qytet relativisht i ri, themeluar në vitin 1794. Sot është porti më i madh dhe ndër tre qytetet kryesorë të Ukrainës, me mbi një milion banorë. Në faqen e internetit të Bashkisë së Odesës shkruhet: “Më 2 shtator 2015 do të përkujtohet 221 vjetori i themelimit të qytetit të Odesës…. Banorët e parë të Odesës kanë qenë grekët, italianët dhe shqiptarët….” (Theksojmë se në shumë materiale të botuara për historinë e Odesës, turizmin në Odesë etj. thuhet se themeluesit e qytetit të Odesës kanë qenë grekët, italianët dhe shqiptarët).
Me rastin e 220 vjetorit të nënshkrimit te dekretit të posaçëm për sistemimin e grekëve dhe shqiptarëve, në “Odessit. Ua” të dt.19 prill 20015 shkruhej: “Më 19 (30) prill 1795 ka dalë dekreti për vendosjen në Odesë të grekëve dhe shqiptarëve që i kanë shërbyer Rusisë në luftën e fundit në arqipelag. Po këtë ditë kanë dalë dekretet për krijimin e divizionit të përberë nga tri kompani….Po ashtu u formua një “Komision i posaçëm për grekët dhe shqiptarët”, për zgjidhjen e të gjitha problemeve të porsaardhurve”.
Në Enciklopedisë së Emigracionit Rus të vitit 1997, shkruhet se historiani, filologu dhe kritiku i njohur letrar, Pr.P.M. Bixhili, personalitet i shquar i Rusisë (1879-1953), është pasardhës i një familje fisnikësh shqiptarë nga Himara. Për të shkruhet se ai është pasardhës i kapedan Bixhilit, që konsiderohet si emigranti i parë shqiptar që ka shkuar në Odesë.
Është interesant edhe një fakt tjetër. Në rajonet jugore të Ukrainës është i përhapur një varietet gruri i hershem, i qëndrueshëm ndaj thatësirës, që vazhdon të kultivohet dhe sot, që quhet “Arnaut”, për të cilin thuhet se e kanë sjellë shqiptarët e ardhur në Odesë në atë periudhë. Në Odesë dhe jo vetëm aty, përdoret një lloj buke që vendasit e quajnë “Arnaute”. Kjo lloj buke prodhohet edhe në Shën Peterburg dhe siç më ka thënë para disa vitesh, shefja e katedrës së gjuhës shqipe në Universitetin e Shën Peterburgut, Pr.G.Entrei, këtë lloj buke e kanë prodhuar shqiptarë të ardhur përpara shumë viteve nga Odesa në Shën Peterburg dhe, që atëherë është përhapur në qytet dhe vazhdon të prodhohet edhe sot dhe të gjithë e njohin si bukë shqiptare, madje edhe fabrika që e prodhon quhet “Arnaute”.
Këto kam arritur të mësoj për këtë batalion shqiptar dhe pasardhësit e tyre. Natyrshëm lindin shumë pyetje për historinë e bashkatdhetarëve tanë dhe pasardhësit e tyre. Dokumentet e studimet e plota nga specialistë për historinë e këtyre shqiptarëve, nga njëra anë do ishin kontribut për historinë e popullit tonë, por do të ishin një dëshmi më shumë për të vërtetuar se Himara ka qenë historikisht shqiptare e banuar nga shqiptarë, në radhë të parë për t’ju kundërvënë me fakte e dokumente pretendimeve megalomane të Micotaqisit e bashkëmendimtarëve të tij.
*Ish ambasador i Republikës së Shqipërisë në Moskë
Po se luajti BUSHTRA bishtin,nuk vijne zagaret greke ne Himare.
Eshte BUSHTRA,BUSHTRA E FELLIQUR,qe ka nxjerre ne Ankand Shqiperine.
@ demo, kot ben llap llap ti demo. Ka qe ne kohen e Berishes ne 1992 edhe gjithe kohen qe propaganda greke eshte perhapur shume ne Himare. E ke kot qe merresh me Ramen. Por ti demokrat je edhe nuk pritet gje tjeter nga ty. Prandaj e ke pseudonim demo.
Kjo domethënë që shqiptarët e Kosovës e Luginës ishin numerikisht 200 mijë më shumë se sa serbët e Serbisë e të Vojvodinës. Në vitet 1980-ta Akademia e shkencave e Serbisë në Beograd i paralajmëroi serbët se në 1997 shqiptarët e Kosovës e Luginës do bëheshin numerikisht më shumë se sa serbët e Serbisë e të Vojvodinës. Edhe në të vërtetë kjo prognozë e popullsisë u realizua sepse shqiptarët e Kosovës e Luginës u bënë më të shumtë në numër se sa serbët e Serbisë e të Vojvodinës.
Nëse shqiptarët do e kishin ditur këtë të vërtetë të madhe do i ishin bashkuar më shumë shqiptarë UÇK-së edhe jo vetëm 20 mijë por më shumë se 150 mijë. Kjo do ishte e arritëshme me furnizim me më shumë armë e municione nga Shqipëria sepse Shqipëria ka pasur gjithsej 1,2 milionë armë. Do kishte qënë e lehtë që UÇK të kishte madje edhe më shumë ushtarë se sa ushtria e paramilitarët serbë. Me aq shumë ushtarë UÇK do e kishte çliruar shumë shpejt vet Kosovën edhe madje pa ndihmën e NATOs. Ashtu do ishte arritur që shqiptarët të vazhdonin të qendronin në Veri të Kosovës edhe komunat e Veriut do drejtoheshin nga shqiptarët sepse shqiptarët do vazhdonin të ishin shumica e popullsisë në komunat e Veriut.
Tirana është më e madhe se sa Beogradi. Bëhet fjalë për Tiranën e Madhe me Kamzën, Kasharin, Paskuqanin, Farkën e Shkozën me gjithsej 100 km². Kurse Beogradi ka gjithsej me të gjitha pjesët e qytetit vetëm 80 km². Kjo mund të kontrollohet lehtësisht me Google Earth ose edhe Google Maps. Tirana ka 800 mijë banorë. Kurse Beogradi ka vetëm 500 mijë banorë edhe jo 1,4 milionë banorë si mashtron Serbia duke e deklaruar 2,5-fish se sa është në të vërtetë. Por me emigrantët Tirana ka gjithsej 1.050.000 qytetarë kurse Beogradi ka me emigrantët gjithsej vetëm 550.000 qytetarë.
E verteta e madhe:
Shqiptarët numerikisht më shumë se sa serbët, Serbia manipulon numrin e serbëve të Serbisë duke e deklaruar 2,5-fish se sa është në të vërtetë
Të gjithë shqiptarët e Shqipërisë, Kosovës, Maqedonisë, Luginës së Preshevës e Malit të Zi janë gjithsej 12,8 milionë. Kurse të gjithë serbët janë vetëm 5,2 milionë. Pra serbët janë më pak se sa gjysma e shqiptarëve edhe kjo është shumë e rëndësishme për ta ditur.
Popullsia serbe e Serbisë pa Vojvodinën deklarohet 2,5-fish se sa është në të vërtetë. Në Serbi janë vetëm 1,8 milionë serbë. Kurse në Vojvodinë janë 1 milion serbë edhe ky numër është i vërtetë. Numri i serbëve në Vojvodinë, Kroaci edhe Bosnje deklarohet i vërtetë edhe nuk manipulohet. Kurse Serbia e ka deklaruar 2,5-fish numrin e popullsisë serbe të Serbisë që në shekullin e XIX, në gjithë shekullin e XX edhe në shekullin e XXI. Kur e ka filluar Serbia këtë manipulim nuk e ka pasur Vojvodinën. Qellimi i këtij manipulimi është që të duken serbët numerikisht si popull më i madh edhe për të përligjur me këtë manipulim dominancën serbe në të gjithë Serbinë e Madhe.
Ky manipulim i Serbisë me numrin e popullsisë vërtetohet lehtësisht duke e krahasuar dëndësinë e popullsisë së Serbisë me të gjitha vendet fqinje të Serbisë. Gjithashtu akoma më i saktë edhe madje i pakundërshtueshëm është vërtetimi i këtij manipulimi me Google Earth ose edhe Google Maps duke kontrolluar madhësinë e sipërfaqeve të qyteteve të Serbisë me dëndësinë e popullsisë që dihet shumë mirë se sa është dëndësia e popullsisë. Kjo vërtetohet me të gjitha qytetet e Serbisë. Manipulimi i Serbisë me numrin e popullsisë ka qënë çelësi i suksesit të Serbisë gjatë të gjithë shekullit të XX.
Serbët në Serbi edhe Vojvodinë janë vetëm 2,8 milionë banorë rezidentë edhe kanë edhe 400 mijë emigrantë. Serbia pa Vojvodinën ka gjithsej me emigrantët vetëm 2,1 milionë shtetas serbë. Kurse Vojvodina ka gjithsej me emigrantët vetëm 1,1 milionë shtetas serbë. Pra Serbia ka gjithsej vetëm 3,2 milionë shtetas serbë me emigrantët.
Tirana është më e madhe se sa Beogradi. Bëhet fjalë për Tiranën e Madhe me Kamzën, Kasharin, Paskuqanin, Farkën e Shkozën me gjithsej 100 km². Kurse Beogradi ka gjithsej me të gjitha pjesët e qytetit vetëm 80 km². Kjo mund të kontrollohet lehtësisht me Google Earth ose edhe Google Maps. Tirana ka 800 mijë banorë. Kurse Beogradi ka vetëm 500 mijë banorë edhe jo 1,4 milionë banorë si mashtron Serbia duke e deklaruar 2,5-fish se sa është në të vërtetë. Por me emigrantët Tirana ka gjithsej 1.050.000 qytetarë kurse Beogradi ka me emigrantët gjithsej vetëm 550.000 qytetarë.
Në kohën e luftës së UÇK-së në 1998 e 1999 ishin 2,2 milionë shqiptarë në Kosovë edhe 1 milionë shqiptarë nga Kosova ishin emigrantë. Kurse Lugina e Preshevës ka pasur 120 mijë shqiparë edhe 50 mijë emigrantë shqiparë pra gjithsej Lugina e Preshevës ka pasur 170 mijë shqiparë. Prandaj Kosova e Lugina kishin atëherë 3,4 milionë shqiptarë me emigrantët. Kurse serbët e Serbisë e të Vojvodinës ishin 3,2 milionë atëherë me emigrantët sepse serbët kanë që në vitet 1980-ta që nuk shtohen më se e kanë numrin e lindjeve për grua mesatarisht 1,6 edhe kjo është e pamjaftueshme për shtim të popullsisë.
Kjo domethënë që shqiptarët e Kosovës e Luginës ishin numerikisht 200 mijë më shumë se sa serbët e Serbisë e të Vojvodinës. Në vitet 1980-ta Akademia e shkencave e Serbisë në Beograd i paralajmëroi serbët se në 1997 shqiptarët e Kosovës e Luginës do bëheshin numerikisht më shumë se sa serbët e Serbisë e të Vojvodinës. Edhe në të vërtetë kjo prognozë e popullsisë u realizua sepse shqiptarët e Kosovës e Luginës u bënë më të shumtë në numër se sa serbët e Serbisë e të Vojvodinës.
Nëse shqiptarët do e kishin ditur këtë të vërtetë të madhe do i ishin bashkuar më shumë shqiptarë UÇK-së edhe jo vetëm 20 mijë por më shumë se 150 mijë. Kjo do ishte e arritëshme me furnizim me më shumë armë e municione nga Shqipëria sepse Shqipëria ka pasur gjithsej 1,2 milionë armë. Do kishte qënë e lehtë që UÇK të kishte madje edhe më shumë ushtarë se sa ushtria e paramilitarët serbë. Me aq shumë ushtarë UÇK do e kishte çliruar shumë shpejt vet Kosovën edhe madje pa ndihmën e NATOs. Ashtu do ishte arritur që shqiptarët të vazhdonin të qendronin në Veri të Kosovës edhe komunat e Veriut do drejtoheshin nga shqiptarët sepse shqiptarët do vazhdonin të ishin shumica e popullsisë në komunat e Veriut.
Në Kosovë janë vetëm 40 mijë serbë edhe jo 100 mijë serbë si deklarohet. Kurse para 1999 në Kosovë ishin vetëm 80 mijë serbë edhe jo 200 mijë serbë si deklarohej nga Serbia. Gjithëmonë Serbia e ka deklaruar 2,5-fish më të madh numrin e serbëve në Kosovë ashtu si ka bërë edhe për Serbinë. Shqiptarët para 1999 ishin shumica e popullsisë në Veriun e Kosovës.
Të gjithë shqiptarët e Shqipërisë, Kosovës, Maqedonisë, Luginës së Preshevës e Malit të Zi janë gjithsej 12,8 milionë. Shqiptarët janë sa 2,5-fishi i serbëve. Pra serbët janë vetëm sa 40 % e shqiptarëve edhe kjo domethënë që serbët janë më pak se sa gjysma e shqiptarëve Kjo është shumë e rëndësishme për ta ditur.
Kurse të gjithë serbët e Serbisë (2,1 milionë serbë), Kosovës (40 mijë serbë), Vojvodinës (1,1 milionë serbë), Maqedonisë (40 mijë serbë), Rumanisë (20 mijë serbë), Kroacisë (200 mijë serbë) dhe Bosnjes (1,7 milionë serbë) bashkë janë vetëm 5,2 milionë. Malazezët nuk përfshihen në këtë shifër.
Shqiptarët në kohën e luftës së UÇK-së në 1998 e 1999 ishin gjithsej 8,8 milionë kurse serbët ishin gjithsej vetëm 5,2 milionë. Nëse shqiptarët do e kishin ditur që ishin numerikisht më shumë se sa serbët do kishin luftuar shumë më shumë shqiptarë me UÇK edhe UÇK do e kishte çliruar vet Kosovën pa ndihmën e NATOs. Shqiptarët në 1991 ishin 7,5 milionë. Pra shqiptarët edhe në 1991 ishin numerikisht më shumë se sa serbët që ishin 5,8 milionë. Edhe në 1981 Shqiptarët ishin më shumë se sa serbët sepse shqiptarët ishin 6,2 milionë kurse serbët ishin vetëm 5 milionë.
I njëjti manipulim bëhet edhe me malazezët. Të gjithë malazezët edhe këtu përfshihen edhe malazezët që deklarohen serbë janë vetëm 200 mijë por zyrtarisht gënjehet duke deklaruar 500 mijë malazezë dhe serbë në Mal të Zi. Nga të gjithë malazezët 60 % e deklarojnë veten malazezë edhe këta janë pra 120 mijë. Kurse 40 % e deklarojnë veten serbë edhe këta janë pra 80 mijë.
Kurse numri i sllavo-maqedonasve në Maqedoni deklarohet 1.5-fish më shumë pra 50 % më shumë se sa është në të vërtetë. Në Maqedoni janë 700 mijë sllavo-maqedonas edhe janë edhe 120 mijë emigrantë pra gjithësej ata janë 820 mijë. Shqiptarët në Maqedoni janë pak më shumë se 2-fishi i sllavo-maqedonasve se janë 1,48 milionë shqiptarë në Maqedoni edhe me emigrantët ata janë 1,75 milionë shqiptarë.
Dardania:
Kosova ka 3.250.000 shqiptarë edhe me emigrantët ka gjithsej 4.800.000 shqiptarë
Numri i shqiptarëve në Kosovë u deklarua në regjistrimin e popullsisë në 2011 qellimisht vetëm 1,6 milionë dhe duket qartë që është një mashtrim i qellimshëm sepse ky numër është i njëjtë me numrin që deklaroi Serbia me Millosheviçin në regjistrimin e 1991 në Kosovë. Në fakt në 1991 në Kosovë banonin afërsisht 2.200.000 shqiptarë dhe afërsisht 350.000 shqiptarë ishin emigrantë. Kjo domethënë që shqiptarët e Kosovës në 1991 ishin gjithsej afërsisht 2.550.000. Në të vërtetë në 2011 ishin rreth 2.750.000 shqiptarë banorë rezidentë në Kosovë.
Edhe qeveritë e Kosovës tani pas 2011 ashtu po vazhdojnë të deklarojnë vetëm 1,6 milionë shqiptarë sa deklaroi edhe Millosheviçi në 1991. Kjo është shumë qesharake. Ky mashtrim u bë që numri i shqiptarëve në Kosovë të duket sa më i ulët dhe Kosova të duket sa më multietnike. Me këtë mashtrim kërkohet të arrihet që shqiptarët të mos dinë se sa shumë që janë edhe t’i konsiderojnë shqiptarët e Kosovës numerikisht të pakët në krahasim me serbët e Serbisë e të Vojvodinës. Kjo është mënyra që influencon që shqiptarët e Kosovës të mos kënë iniciativë për veprime politike kombëtare shqiptare.
Numri i lindjeve të shqiptarëve në Kosovë është afërsisht 60.000 në vit. Lindshmëria është 2% e popullsisë dhe shtimi natyral i popullsisë është 1,6%. Në 2002 në Kosovë banonin 2,4 milionë shqiptarë. Dihet që në kohën e pushtimit serb në të gjitha regjistrimet e popullsisë në 1921, 1931, 1948, 1953, 1961, 1971, 1981 e 1991 numri i shqiptarëve në Kosovë, Maqedoni, Luginë të Preshevës dhe Mal të Zi është deklaruar shumë më i ulët se sa ka qënë në të vërtetë.
Aktualisht në Kosovë banojnë 3.250.000 shqiptarë. Në Kosovë qeveritë gjithmonë kanë gënjyer për numrin e lindjeve dhe numrin e nxënësve. Në të gjitha shkollat 9-vjeçare në Kosovë janë 510.000 nxënës shqiptarë edhe numri i nxënësve vërteton që në Kosovë banojnë 3.250.000 shqiptarë. Numri i emigrantëve shqiptarë nga Kosova është rreth 1.550.000 në vendet e Europës, SHBA, Kanada dhe Australi. Kosova ka me emigrantët shqiptarë gjithsej afërsisht 4.800.000 shqiptarë.
Shqiptarët e Kosovës e kanë pasur numrin mesatar të lindjeve për grua pra fertilitetin 5,6 fëmijë në 1981, 4,4 fëmijë në 1991, 3,8 fëmijë në 2001 edhe 2,6 fëmijë në 2011. Nga 2011 deri në 2021 numri mesatar i lindjeve për grua ka qënë i qendrueshëm me 2,6 fëmijë. Lindshmëria ishte 3,8 % e popullsisë në 1981, 3,2 % në 1991, 2,8 % në 2001 edhe 2,0 % në 2011. Nga 2011 deri në 2021 lindshmëria ka qënë e qendrueshme me 2,0 % në vit.
Në Kosovë janë vetëm 50 mijë serbë edhe jo 100 mijë serbë si gënjehet me deklaratat zyrtare. Kurse para 1999 në Kosovë ishin vetëm 100 mijë serbë edhe jo 200 mijë serbë si deklarohej nga Serbia. Gjithëmonë Serbia e ka deklaruar 2-fish më të madh numrin e serbëve në Kosovë. Shqiptarët para 1999 ishin shumica e popullsisë në Veriun e Kosovës.
Shqiptarët përbëjnë me 3,25 milionë gjithsej 97 % të të gjithë popullsisë së Kosovës. Kurse minoritetet janë gjithsej vetëm 100 mijë. Minoritetet përbëhen nga 50 mijë serbë, 25 mijë boshnjakë edhe 25 mijë romë. Vetëm 1,5 % e të gjithë popullsisë së Kosovës janë serbët edhe jo 6 % si gënjehet me deklaratat zyrtare.
Shqiptarët në Kosovë janë 3.25 milionë edhe në Luginën e Preshevës janë 180 mijë. Shqiptarët e Kosovës edhe të Preshevës janë më shumë se sa serbët e Serbisë edhe të Vojvodinës bashkë. Kurse me emigrantët janë akoma më shumë se Kosova ka 1,55 milionë emigrantë pra gjithsej Kosova ka 4,8 milionë shqiptarë edhe Lugina e Preshevës ka 250 mijë shqiptarë me emigrantët. Pra gjithsej Kosova e Lugina kanë 5.050.000 shqiptarë kurse Serbia me Vojvodinën kanë vetëm 3.800.000 serbë me emigrantët. Pa emigrantët Serbia e Vojvodina kanë vetëm 3.400.000 serbë sepse kanë 400 mijë emigrantë serbë.
Në kohën e luftës së UÇK-së në 1998 e 1999 ishin 2,2 milionë shqiptarë në Kosovë edhe 1 milionë shqiptarë nga Kosova ishin emigrantë. Kurse Lugina e Preshevës ka pasur 120 mijë shqiparë edhe 50 mijë emigrantë shqiparë pra gjithsej Lugina e Preshevës ka pasur 170 mijë shqiparë. Prandaj Kosova e Lugina kishin atëherë 3,4 milionë shqiptarë me emigrantët. Kurse serbët e Serbisë e të Vojvodinës 3,8 milionë ishin atëherë me emigrantët sepse serbët kanë që në vitet 1980-ta që nuk shtohen më se e kanë numrin e lindjeve për grua mesatarisht 1,6 edhe kjo është e pamjaftueshme për shtim të popullsisë.
Kjo domethënë që shqiptarët e Kosovës e Luginës ishin numerikisht gati të barabartë me serbët e Serbisë e të Vojvodinës. Nëse shqiptarët do e kishin ditur këtë të vërtetë të madhe do i ishin bashkuar më shumë shqiptarë UÇK-së edhe jo vetëm 20 mijë por më shumë se 100 mijë. Do kishte qënë e lehtë që UÇK të kishte madje edhe më shumë ushtarë se sa ushtria e paramilitarët serbë. Me aq shumë ushtarë UÇK do e kishte çliruar shumë shpejt vet Kosovën edhe madje pa ndihmën e NATOs. Ashtu do ishte arritur që shqiptarët të vazhdonin të qendronin në Veri të Kosovës edhe komunat e Veriut do drejtoheshin nga shqiptarët sepse shqiptarët do vazhdonin të ishin shumica e popullsisë në komunat e Veriut.
Lexoni:
Në Maqedoni janë 1.480.000 shqiptarë edhe shqiptarët përbëjnë me 64 % shumicën absolute të popullsisë
Shqiptarët janë afërsisht 1.480.000 në Maqedoni e janë edhe 270.000 emigrantë shqiptarë. Pra gjithsej shqiptarët e Maqedonisë janë 1.750.000. Numri i lindjeve të shqiptarëve në Maqedoni është afërsisht 28.000 në vit, lindshmëria është 2 % epopullsisë dhe shtimi natyral i popullsisë është 1,6 %. Në të gjitha shkollat 9-vjeçare në Maqedoni janë 240 mijë nxënës shqiptarë edhe numri i nxënësve vërteton që në Maqedoni banojnë 1,48 milionë shqiptarë.
Shqiptarët janë shumica absolute e popullsisë në Shkup, Dibër, Strugë, Tetovë, Gostivar, Kumanovë, Kërçovë, Krushevë, Çashkë dhe Dollnen. Shqiptarët janë me afërsisht 68 % shumica absolute e popullsisë në Shkup. Më herët shqiptarët kanë qënë shumica absolute e popullsisë edhe në Manastir, Ohër, Resnje, Përlep dhe Veles. Në 1912 në territorin e Maqedonisë së sotme banonin 650.000 shqiptarë dhe 400.000 sllavo-maqedonas. Shqiptarët ishin para 1912 me mbi 61 % shumica absolute e popullsisë në territorin e Maqedonisë së sotme.
Dihet që në të gjitha regjistrimet e popullsisë në Maqedoni numri i shqiptarëve është deklaruar shumë më i ulët se sa ka qënë në të vërtetë sepse të gjitha regjistrimet e popullsisë në Maqedoni kanë qënë të manipuluara. Numri i sllavo-maqedonasve është 700 mijë edhe me 120 mijë emigrantët janë gjithsej 820 mijë. Por nga këta janë afërsisht 200 mijë shqiptarë që deklarohen sllavo-maqedonas edhe janë shumë të asimiluar. Minoritetet e tjera janë 200 mijë.
Numri i shtetasve të Maqedonisë është gjithsej 2,77 milionë dhe shqiptarët përbëjnë me 64 % shumicën absolute të popullsisë sepse janë 1,75 milionë shqiptarë. Maqedonia është shteti i tretë me popullsi shumicë shqiptare. Përqindja e emigrantëve të shqiptarëve edhe të sllavo-maqedonasve është me afërsisht 15 % e barabartë.
Shqiptarët në Maqedoni janë pak më shumë se 2-fishi i sllavo-maqedonasve. Prandaj shqiptarët janë në Maqedoni numerikisht plotësisht superiorë ndaj sllavo-maqedonasve.
Lexoni kete:
Lugina e Preshevës ka 250 mijë shqiptarë, Mali i Zi ka 120 mijë shqiptarë
Në Luginën e Preshevës banojnë 180 mijë shqiptarë dhe jo 100 mijë si deklarohet. Shqiptarët e Luginës së Preshevës janë me emigrantët 250 mijë.
Lugina e Preshevës ka rreth 750 km² edhe me 180 mijë shqiptarë e ka dëndësinë e popullsisë 240 banorë për km² edhe kjo është më shumë se sa Italia që e ka 200 banorë pë km².
Italia ka dëndësinë më të madhe të popullsisë në të gjithë Bashkimin Europian.
Kurse Kosova e ka dëndësinë e popullsisë 310 banorë për km² edhe me emigrantët e ka madje 450 banorë për km². Kosova ka dëndësinë më të madhe të popullsisë në të gjithë kontinentin europian edhe e ka madje më shumë se sa Italia.
Shqipëria e ka dëndësinë e popullsisë 155 banorë pë km² edhe me emigrantët e ka madje 204 banorë për km². Kjo domethënë që Shqipëria e ka dëndësinë e popullsisë me emigrantët pak më shumë se sa Italia.
Shqiptarët në Mal të Zi janë 80 mijë dhe jo 30 mijë si deklarohet qellimisht më pak nga Mali i Zi. Shqiptarët e Malit të Zi janë me emigrantët 120 mijë. Këta janë vetëm ata që deklarohen shqiptarë sepse Mali i Zi ka edhe 280 mijë shqiptarë që deklarohen boshnjakë. Pra gjithsej Mali i Zi ka 400 mijë shqiptarë. Kurse malazezët edhe serbët e Malit të Zi janë gjithsej vetëm 250 mijë. Mali i Zi ka 650 mijë shtetas edhe nga këta shqiptarët janë gjithsej 400 mijë.
Kjo domethënë që shqiptarët përbëjnë me 62 % shumicën absolute të popullsisë së Malit të Zi. Në të vërtetë Mali i Zi është shteti i katërtë që e ka shumicën e popullsisë shqiptare.
Popullsia e Shqiperise ne te vertete:
Shqipëria ka 4.450.000 banorë edhe me emigrantët ka gjithsej 5.850.000 shtetas
Shqipëria ka 4.450.000 banorë dhe jo 2.820.000 banorë si deklaron INSTATi. Numri i emigrantëve është 1.400.000 edhe gjithsej Shqipëria ka 5.850.000 shtetas. Demografia edhe numri i popullsisë janë shumë të rëndësishme për të gjitha fushat kombëtare, ekonomike, sociale, politike edhe ushtarake të vendit. Në Shqipëri janë manipuluar pas 1990 qellimisht në të gjitha vitet numri i lindjeve, i nxënësve, i emigrantëve edhe i gjithë popullsisë nga të gjitha qeveritë e Shqipërisë edhe INSTATi. Gjithashtu edhe të dhënat e regjistrimeve të popullsisë të viteve 2001 e 2011 që u deklaruan nga qeveritë dhe INSTATi ishin plotësisht të manipuluara duke e deklaruar popullsinë më pak. Dihet që në 2011 regjistruesit e INSTATit që shkonin tek banorët për të bërë regjistrimet nuk shkuan tek shumë banorë. Edhe shifra e deklaruar e urbanizimit prej 53,5 % është e manipuluar sepse në të vërtetë është 65 % për të gjithë vendin. Shifra e urbanizimit është përqindja e popullsisë që banon në qytete. Me rëndësi të madhe është për të ditur zhvillimin e numrit të popullsisë së Shqipërisë ndër vite.
Në vijim është numri i popullsisë së Shqipërisë sipas viteve:
1920: 960.000
1925: 1.020.000
1930: 1.070.000
1935: 1.120.000
1940: 1.170.000
1945: 1.260.000
1950: 1.360.000
1955: 1.550.000
1960: 1.810.000
1965: 2.080.000
1970: 2.400.000
1975: 2.680.000
1980: 2.980.000
1985: 3.320.000
1990: 3.680.000
Nga 1920 deri në 1940 kanë emigruar afërsisht 100 mijë shqiptarë për në SHBA. Këta emigrantë nuk përfshiheshin më si banorë të Shqipërisë. Në ato vite SHBA ishte i vetmi vend ku emigronin shqiptarët. Pas 1990 rifilloi emirgimi. Në vijim është numri i popullsisë së Shqipërisë me emigrantët sipas viteve:
1995: 4.060.000 (3.560.000 banorë në Shqipëri edhe 500.000 emigrantë)
2001: 4.520.000 (3.620.000 banorë në Shqipëri edhe 900.000 emigrantë)
2008: 4.980.000 (3.810.000 banorë në Shqipëri edhe 1.170.000 emigrantë)
2011: 5.170.000 (3.870.000 banorë në Shqipëri edhe 1.200.000 emigrantë)
2021: 5.850.000 (4.450.000 banorë në Shqipëri edhe 1.400.000 emigrantë)
Shqipëria e 3-fishoi popullsinë e vet nga 1945 deri në 1990. Këtë nuk e arriti dot asnjë vend tjetër në kontinentin europian. Shqipëria ka pasur nga 1945 deri në 1990 shtimin më të lartë të popullsisë në Europë. Shqipëria arriti deri në 1980 që ta barazonte jetëgjatësinë mesatare me Italinë, Francën e Spanjën që e kishin dhe e kanë më të lartën në Europë. Prandaj Shqipëria e ka sot jetëgjatësinë mesatare po aq të lartë sa Italia, Franca e Spanja dhe më të lartë se sa të gjitha vendet e tjera të Europës edhe të rajonit tonë. Edhe INSTATi e ka deklaruar këtë fakt në regjistrimin e popullsisë në 2001 edhe e ka krahasuar Shqipërinë me Italinë.
Por edhe pas 1990 Shqipëria ka gjithashtu shtimin më të lartë të popullsisë në kontinentin europian. Nga 1990 deri në 2021 popullsia e Shqipërisë me emigrantët shqiptarë u 1,6-fishua. Nga 1991 deri në 2001 numri i lindjeve në vend ishte mesatarisht rreth 85.000 lindje në vit kurse qeveritë dhe INSTATi deklaruan mesatarisht vetëm rreth 65.000 lindje në vit pra 20 mijë lindje më pak.
Pas 2001 qeveritë dhe INSTATi i bën edhe më flagrante mashtrimet e tyre duke e ulur numrin e lindjeve të deklaruara në rreth 30.000 deri 40.000 lindje. Në të vërtetë numri i lindjeve në vend nga 2001 deri në 2007 ishte rreth 70.000 lindje në vit. Nga 2007 deri në 2021 ky numër ishte mesatarisht rreth 72.000 lindje në vit. Këto shifra janë vetëm lindjet brenda vendit pa shifrat e lindjeve të emigrantëve. Për vitin 2021 INSTATi deklaroi vetëm rreth 27.284 lindje por në të vërtetë ishin afërsisht 76.000 lindje.
Numri mesatar i lindjeve për grua pra fertiliteti ishte 3,2 fëmijë në 1990, 2,6 fëmijë në 2001 edhe 2,2 fëmijë në 2007. Nga 2007 deri në 2021 numri mesatar i lindjeve për grua ka qënë i qendrueshëm me 2,2 fëmijë. Lindshmëria në Shqipëri ishte 2,55 % e popullsisë në 1990, 2,1 % në 2001 edhe 1,7 % në 2007. Nga 2007 deri në 2021 lindshmëria ka qënë e qendrueshme me 1,7 % në vit. Ky zhvillim i lindshmërisë ndër vite është i njëjtë edhe për emigrantët shqiptarë.
Numri i nxënësve në Shqipëri në të gjitha shkollat 9-vjeçare shtetërore dhe private është afërsisht 620.000 nxënës kurse INSTATi dhe qeveria deklarojnë vetëm rreth 280.000 nxënës. Gjithashtu numri i nxënësve të shkollave të mesme në vend edhe i studentëve të shkollave të larta është i manipuluar nga INSTATi dhe qeveria. Numri i nxënësve në Shqipëri në të gjitha shkollat e mesme të klasave 10 deri 12 është afërsisht 210.000 nxënës kurse INSTATi dhe qeveria deklarojnë vetëm rreth 100.000 nxënës.
Duke i marr numrat e nxënësve nga të gjitha shkollat në vend vërtetohet shumë lehtë që INSTATi dhe qeveria gënjejnë dhe kanë gënjyer për numrin e nxënësve në vend. Numri i nxënësve vërteton edhe numrin e lindjeve në vend por numri i lindjeve mund të llagaritet edhe duke pasur numrat e lindjeve në të gjitha spitalet e vendit. Vetëm në të gjitha spitalet e rrethit të Tiranës numri i lindjeve në 2021 ishte rreth 18.000. Në Shqipëri në të gjitha shkollat 9-vjeçare janë afërsisht 28.000 mësues dhe kjo është shifër zyrtare. Raporti mësues për nxënës me 620.000 nxënës është afërsisht 1 me 22,1 kurse me numrin e nxënësve prej 280.000 sa deklarojnë INSTATi dhe qeveria do të ishte 1 me 10 dhe ky raport me numrin e nxënësve sipas INSTATi dhe qeverisë është plotësisht i pabesueshëm se nuk ka asnjë vend në Europë që ta këtë kaq të ulët por e kanë mes 1 me 15 dhe 1 me 20. Shqipëria e kapasur edhe para 1990 pak më shumë se 1 me 20 këtë raport. Madje dihet që klasat në Shqipëri janë plot me nxënës. Kaq lehtësisht vërtetohet me numrin e nxënësve që popullsia e Shqipërisë është shumë më e madhe edhe që shifrat e INSTATit dhe të qeverive janë të manipuluara.
Shumë e thjeshtë është për të vërtetuar me numrin e nxënësve numrat e vërteta të popullsisë e të lindjeve në Shqipëri. Shqipëria ka 4,45 milionë banorë dhe jo 2,82 milionë banorë si mashtrojnë INSTATi e qeveria. Me 1,4 milionë emigrantët Shqipëria ka gjithsej 5,85 milionë shtetas. Emigrantët përbëjnë 24 % të gjithë shtetasve të Shqipërisë. Kurse INSTATi e qeveria gënjejnë duke deklaruar 1,7 milionë emigrantë sepse kanë si qellim që të deklarojnë sa më shumë emigrantë për të shpallur krizën demografike. Por këto janë vetëm mashtrimet e INSTATit dhe të qeverisë sepse kriza demografike nuk ekziston fare në Shqipëri. Edhe treguesi i qartë që nuk ekriston fare kriza demografike është papunësia e lartë në Shqipëri.
Shqipëria ka rreth 1.400.000 emigrantë. Numri i emigrantëve shqiptarë sipas vendeve është:
Italia: 650.000
Greqia: 400.000
SHBA: 170.000
Kanada: 25.000
Australia: 5.000
Britania: 80.000
edhe 70.000 në vendet e tjera të BE
Në këto shifra përfshihen edhe shqiptarët që kanë marrë nënshtetësinë në vendet ku banojnë. Numri i emigrantëve shqiptarë që e kanë lënë nënshtetësinë shqiptare pas 1990 është vetëm rreth 10 mijë. Por edhe këta emigrantë munden ta rimarrin nënshtetësinë shqiptare shumë lehtësisht.
Shqipëria ka me emigrantët gjithsej 5.850.000 shtetas. Në 2008 qeveria e atëhershme shqiptare deklaroi 4.264.000 shtetas se më herët nuk kishin deklaruar qeveritë pas 1990 kurrë numrin e shtetasve shqiptarë. Por edhe ky numër i qeverisë ishte i manipuluar sepse Shqipëria kishte në 2008 në të vërtetë 4.980.000 shtetas. Edhe qeveria e tanishme manipulon numrin e shtetasve duke e deklaruar më pak. Qeveria e tanishme deklaron 4.500.000 shtetas por në të vërtetë Shqipëria ka 5.850.000 shtetas.
Struktura moshore e popullsisë së Shqipërisë është shumë më e re se sa deklaron Instati. Nga 1991 deri në 2001 nga Shqipëria emigronin mesatarisht rreth 70.000 shtetas në vit. Kurse pas 2001 edhe deri në 2021 nga Shqipëria emigruan rreth 30.000 shtetas në vit por edhe kthehen rreth 15.000 shtetas në vend nga emigrimi.
Nuk ekziston fare një largim masiv nga vendi siç mashtrojnë poltikanët dhe mediat në Shqipëri. Arsyeja për këtë mashtrim të politikanëve, mediave dhe INSTATit është që të nxisin shqiptarët që të emigrojnë jashtë vendit. Por politikanët, mediat dhe INSTATit kanë dështuar plotësisht me shifrat e tyre të manipuluara sepse Shqipëria ka 4.450.000 banorë edhe ka domethënë gati 800 mijë banorë më shumë se sa ka pasur në 1990. Shqipëria, Kosova e shqiptarët në Maqedoni, Luginë të Preshevës edhe Mal të Zi kanë shtimin më të madh të popullsisë në Europë. Shumë pak vende si Franca, Anglia e Irlanda kanë shtim të pakët natyral të popullsisë në Europë. Të gjitha vendet e tjera të Europës dhe të rajonit tonë kanë shtim negativ natyral të popullsisë ose edhe mosndryshim të numrit të popullsisë. Shqiptarët kanë demografinë më të mirë në të gjithë Europën.
Shqiperin po e shkyejn nga te gjitha anet! Tash edhe me aminin e shqipfolesve.
Te thuash Himara eshte greke, eshte njesoj sikur te thuash qe Londra eshte italiane.
Londra U PIKETUA si kryeqytet dhe U NDERTUA NGA ROMAIET ne kohen e Jul Qezarit.
Dihet pushtuesit pushtojne, lene ndikimet e tyre dhe largohen. Keshtu ka mdodhur edhe me keta tribute e Spartes, Trakes qe me vone krijuan Gerqine e sotme. Erdhen nga Azia, ku jetonin ne Mesopotami, midis lumenjve Tiger dhe Eufrat dhe u dynden ne pernedim te Europes deri ne Itali dhe Egjipt, por pastaj u terhoqen.
Pastaj kemi edhe grekerit qe erdhen per pune ne Shqiperi ne shekuklin e 19, pasi Greaia ishte ne varferi dhe u vendosen ne Dropull.
Te lumte Z. Vukaj, nje qytetar, patriot dhe personalitet shembullor! Jete te gjate, shendet dhe shkrime si keto, shume interesante! Flm shume!
Z.Juve jeni I sakt,NE ato qe citoni dhe analizoni,por kujt I thoni??
Nuk Eshte faji I Micotaqasit Jr,qe flet prralla me mbret,Eshte faji I Kadiut te Surrelit,qe kerkon Permendore per babain e Jr micotaqis,per herozmat e tij kunder shqipetareve,NE e kemi grekun NE Surrelit,SE Himaren e ka shitur me kohe e me vakt!!
Hani mut kot për Himaren sepse Himariotet jo vetem që jane grek por kur ju ju bente zbor Turku Himariotet ishin krahinë aftonome . Dhe ju akoma dhe tani i lepiheni turkut . Mbyllne gojen me genjeshtrat që shpifni dhe shikoni kamet e tuja se si varen dhe jo kamet e Himarioteve .
Poshte turqit dhe fara turko arabe.
Rrofte kristianizmi kudo qe ndodhet.
Ne fillim te viteve 60 ne Tirolin e jugut pati nje levizje te armatosur per shkeputjen e Tirolit te jugut nga Italia.
Andreoti tha: prisni dhe pak se problemi zgjidhet vetvetisht. Ai pati parasysh mpleksjen e popullsive ,por kjo nuk ndodhi, tirolezet i majtjen gjithmon syte nga vendi i tyre ame qe rrezaton force dhe vitalitet!
Himariotet sollen me teper” greqi “nepermjt martesave, fese dhe tregtise!
Do a s’do njeri ,Himara ka mundesi te vendosi vete!
Gjermanet thone se dashuria kalon neper stomak! Die Liebe geht durch den Magen!