OSBE emëron si Sekretar të Përgjithshëm besnikun e Erdoganit, i përfshirë në bisedimet sekrete me ISIS

Një figurë shumë e lidhur me presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan është emëruar Sekretar i Përgjithshëm i Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE).

Feridun Sinirlioglu, një diplomat karriere me një histori të diskutueshme, ku përfshihen edhe mbajtja e negociatave sekrete me Shtetin Islamik në Irak dhe Siri (ISIS) dhe avokimin për një operacion të rremë në Siri për të justifikuar një pushtim të armatosur,  u emërua sekretar i përgjithshëm i OSBE-së më 6 dhjetor 2024.

Sinirlioglu nuk ishte në listën e parë të kandidatëve kryesorë të propozuar nga Malta, kryetarja aktuale e OSBE-së, në fillim të këtij viti. Kandidati kryesor për këtë pozicion ishte Igli Hasani, ministër i jashtëm i Shqipërisë dhe ekspert i brendshëm i OSBE-së, që kishte fituar mbështetjen e shumicës nga vendet anëtare.

Megjithatë, grindjet e brendshme politike midis shteteve anëtare, duke shfrytëzuar kërkesën e unanimitetit të OSBE-së për vendimmarrje, e penguan Hasanin të dilte si një kandidat i unifikuar. Çuditërisht, Turqia, me mbështetjen e Greqisë, e cila emëroi greken Maria Telalian Drejtoreshë të Zyrës për Institucionet Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODIHR) – e çoi drejt fitores kandidatin Sinirlio?lu.

Rusia, që ka tradicionalisht një ndikim të rëndësishëm brenda OSBE-së, zgjodhi të mbështesë kandidatin turk, duke i kthyer “nderin” për vendimin e Ankarasë që abstenoi në lidhje me sanksionet perëndimore kundër Rusisë dhe faktin që Turqia ka anashkaluar kufizimet financiare dhe ekonomike në territorin turk.

Edhe pse OSBE-ja nuk ka më të njëjtin ndikim në çështjet evropiane si dikur dhe është përballur me presion në rritje nga disa shtete anëtare, ajo ende ka ndikim të rëndësishëm në vëzhgimin e zgjedhjeve, monitorimin e lirive të shtypit dhe mbrojtjen e të drejtave të pakicave kombëtare.

Megjithëse pozicioni i sekretarit të përgjithshëm në OSBE kërkon neutralitet dhe pavarësi, profili i sekretarit të përgjithshëm megjithatë mund të ndikojë në operacionet e organizatës.

Sfondi i tij ngre shqetësime të rëndësishme për rolin që ai mund të luajë si sekretar i përgjithshëm i OSBE-së. Ai ka dëshmuar të jetë më shumë një operativ politik dhe partizan sesa një diplomat karriere, shpesh duke i dhënë përparësi interesave politike mbi parimet tradicionale të angazhimit diplomatik.

Në qeverinë e Erdogan, ai është akuzuar shpesh për nepotizëm dhe keqpërdorim të fondeve.

Në vitin 2014, Sinirlio?lu u përfshi në një komplot që përfshin dorëzimin e qëllimshëm të Konsullatës së Përgjithshme Turke dhe stafit të konsullatës në Mosul tek ISIS, duke rezultuar në mbajtjen e tyre peng nga ISIS. Kjo lëvizje ishte pjesë e një strategjie për të lehtësuar negociatat me ISIS, duke çuar në lirimin e të burgosurve të ISIS nga burgjet turke dhe përfitimeve financiare nga nafta kontrabandë

Sinirlio?lu ka një histori të gjatë të orkestrimit të operacioneve sekrete për Erdoganin, duke përfshirë diskutimet në 2014 rreth një operacioni të rremë për të justifikuar një pushtim ushtarak të Sirisë. Përfshirja e tij në operacione të tilla nxjerr në pah një model të qëndrueshëm të përdorimit të taktikave të fshehta për përfitime politike dhe financiare.

Sinirlio?lu ka mbrojtur pushtimin ushtarak të Sirisë, ndërsa Feridun sugjeroi mënyra për të sajuar një pretekst, duke thënë: “Nëse do të ishte e nevojshme, unë do të dërgoja katër burra në Siri. Pastaj do t’i bëja që të hidhnin tetë predha mortajash në anën turke dhe të krijonin një justifikim për luftë.”

Megjithatë, ushtria i rezistoi kësaj ideje deri në vitin 2016, kur qeveria e Erdogan spastroi pothuajse të gjithë oficerët e NATO-s që kundërshtuan luftën në Siri pas një përpjekjeje të dështuar për grusht shteti, i cili u konsiderua gjerësisht si një operacion i rremë.

Roli i Sekretarit të Përgjithshëm të OSBE-së i jep Sinirlioglu qasje unike tek liderët dhe institucionet në nivel kombëtar, rajonal dhe ndërkombëtar, duke e pozicionuar atë për të mbledhur inteligjencë në emër të qeverisë Erdogan dhe duke ndikuar potencialisht në vendimet pas dyerve të mbyllura.

j.l./ dita