Gjuha shqipe mund të mos të jetë më gjuhë zyrtare në Maqedoninë e Veriut. Mediat maqedonase bëjnë me dije se Gjykata Kushtetuese në Maqedoni do të vendosë në shtator nëse do ta lërë në fuqi apo do ta shfuqizojë Ligjin për Gjuhën.
Pak ditë pas marrjes së këtij vendimi, kryetari i Gjykatës Kushtetuese, Darko Kostadinovski tha se me ligjin për përdorimin e gjuhëve, politika ka krijuar një kaos juridik, që rezultoi me kaos politik, mosbesim dhe dilema.
Në pritjen nëse Kushtetuesja do të shfuqizojë apo do ta lejë në zbatim ligjin për gjuhët, Kostadinovski thotë se gjykata do të sjellë vendim të argumentuar dhe me bazë juridiko-kushtetuese.
“Ajo që është e rëndësishme, është të shihen argumentet objektive në vendimin cilido që të jetë, para se të jepet çfarëdo komenti. Vendimi i Gjykatës duhet të respektohet dhe pranohet si shprehje e pjekurisë të politikës dhe shoqërisë. Vendimi të jetë kornizë orientuese për veprim të ligjvënësit”, tha Kostadinovski.
Kostadinovski shton se zbatimi i ligjit për gjuhët po krijon probleme, duke mos cekur se çfarë probleme, por duke aluduar në vërejtjet që dolën nga komisioni i Venecias. E për të mos ndodhur kjo, nga 1 shtatori hyn në fuqi akti i ri i gjykatës, i cili parasheh afat kohor prej gjashtë muajsh për Qeverinë, që të përmirësojë ligjin për gjuhët, respektivisht për të larguar vërejtjet dhe dilemat e konstatuara.
Pas këtyre deklaratave ka reaguar Fronti Europian,të cilët kërkojnë që të mos preket gjuha shqipe, ndërsa paralajmërimet për “heqje të dilemave” i shohin si të motivuara politikisht. Nga Fronti Europian thonë se hapja e temave të tilla dhe shfuqizimi eventual i ligjit, çon drejt rikthimit të Maqedonisë së Veriut në kohën para Marrëveshjes së Ohrit.
“Dilemat eventuale janë konsumuar dhe zgjidhur në institucionin më të lartë ligjvënës, në Kuvendin e RMV-së dhe shumica dërmuese prej tyre me koncensus politik dhe me miratim të ekspertëve të fushatës. Për të gjitha këto arritje që i siguruan vendit kohezionin ndëretnik, barazinë e bashkësive etnike dhe qytetarëve në përgjithësi, si dhe të ardhmen euro-atlantike, garantues janë edhe faktori ndërkombëtar, SHBA-të dhe vendet anëtare të BE-së”, thonë nga Fronti Europian.
Lidhur me këtë debat ka reaguar edhe koalicioni VLEN, tani pjesë e koalicionit qeverisës. Nismën në Kushtetuese e konsiderojnë si tentativë për grusht shteti, duke shtuar se nëse ky ligj përdoret për politika ditore, do të sjellë rreziqe.
“Duke pasur parasysh faktin se iniciativa vjen nga një parti anti-NATO që glorifikon regjimin komunist të Enver Hoxhës, më e pakta që presim është që kjo të refuzohet me konstatimin se është një përpjekje për grusht shteti. Kjo veçanërisht për faktin se bëhet fjalë për kontestimin e procesit të hyrjes në fuqi të Ligjit për përdorimin e gjuhëve, pa u thelluar në përmbajtjen e tij”, deklaron VLEN.
Lidhur me deklaratat e kryetarit të Gjykatës Kushtetuese ka reaguar edhe Agjencia për Zbatimin e Gjuhës që mundësinë e heqjes së gjuhës shqipe si gjuhë të dytë zyrtare në Maqedoni e quan aventure të rrezikshme.
“Deklarata e këtillë paraqet një aventurë shumë të rrezikshme për Republikën e Maqedonisë së Veriut, për shkak se preket njëra nga çështjet më të ndjeshme siç është gjuha e një etniteti, përkatësisht gjuha shqipe, çështje kjo e cila është zgjidhur me miratimin e Ligjit të Përdorimit të Gjuhëve më 2019, ligj ky që rrjedh pikërisht nga Marrëveshja e Ohrit e cila i dha fund konfliktit në këtë shtet. Ligj i cili në mënyrë të qartë dhe pa mëdyshje thotë që gjuhë tjetër zyrtare përveç gjuhës maqedonase dhe alfabetit të saj cirilik, është edhe gjuha shqipe dhe alfabeti i saj. Prandaj çdo përpjekje për ta ndryshuar këtë ose për ta reduktuar këtë të drejtë themelore, mbase është e rrezikshme”, thonë nga Agjencia.
Ligji i miratuar në vitin 2018 për dygjuhësinë parashikon që gjuha shqipe të jetë zyrtare jo vetëm në komunat me të paktën 20% të popullsisë shqiptare, por edhe në nivel kombëtar.
j.l./ dita
Nuk rijne dot pa ngrene mutin e Enverit kudo qe ndodhen! Burre shteti jo llafe ..ju befte mire !
Ishjugosllavet kane folur serbokroatisht.Ky eshte dialekt i sllavishtes.Qe kur dreqi i mallkuar solli sllavet ne gadishun Ilirik ne shqiptaret kemi gjuhen tone te vjeter ilire.Ky sherr i ri ne Maqedoni me gjuhen shqipe eshte e njejta idjotsi serbe..Maqedonsun flasin dialektin sllav bullgar.
Po Edi Rama c’fare qendrimi ka ne lidhje me kete problem?
Te shohim c’fare do te na jape dita information.
Ti @Mali do nje mut ! A e kupton perse po flitet ketu ? Cfar lidhje kerkon te besh , per ta politizuar problemin e per ta nxjere nga shinat ? Ti je nje kelysh i verber i rritur ne prehrin e bajraktarit serb te Vicidolit , i cili i ndau e percau shqiptaret jo vetem ne rajon e ne diaspore , por edhe brenda vendit duke e cuar Shqiperine ne prag te luftes civile . Ishin forcat nderkombetare qe nderhyne me urgjence ushtarakisht qe e shpetuan Shqiperine . A ke tru e gjak shqiptari ti idjot ? !
Veri gishtin kokes ti .
Behet fjale per gjuhen shqipe dhe jo gjuhen e mafies e te tradhetareve.
Je ne rregull nga trute ?
C’hyjne ketu forcat ushtarake.
Kush do ta mbroje gjuhen shqipe dhe shqiptaret kudo qe jane?
Ti po I braktis .Ti po u kthen krahet.
Ky eshte patriotizmi yt?
Kur fluturonte me valixhen plot me Zajednica serbe.Kur mxiste Ramushin te falte Mitrovicem:Jepe Ramushh!Firmose Ramush
Tani trazon Uret..Nuk bredh me pishtare ne dore, ,Sot hedh gurin e fsheh doren.
E kupton se i ka dale boja si tradhetar,,Nxit Makronin,Vucicin,Lajcakun,Varhelin,..Vete rri e ngrohet ne zjarrin qe e ndez me te;efonata,paguan miljarda,.Qe Kosova mos beje shtet fal Sazanin.