Kush e fitoi debatin e parë? Trump dhe Harris përballë njëri-tjetrit

Mbrëmjen e djeshme në SHBA u zhvillua debati i parë mes kandidates demokrate për presidente Kamala Harris dhe rivalit të saj republikan Donald Trump.

Debati u shoqërua me polemika luftarake mbi ekonominë, emigracionin, abortin, kujdesin shëndetësor dhe politikën e jashtme.

Harris dhe Trump u pyetën për abortin dhe të drejtat riprodhuese, një çështje kjo kyçe në fushatën e 2024-ës.

Për këtë Harris mori rolin kryesor të mbrojtjes së të drejtave të abortit për administratën Biden pasi Roe kundër Wade u përmbys në qershor 2022.

Trump muajin e kaluar tha se nuk do të mbështesë një referendum votimi për të zgjeruar aksesin e abortit në shtetin e tij të Floridës vetëm 24 orë pasi sugjeroi se mund.

Nxitimi për të sqaruar qëndrimin e tij pasoi një goditje të fortë nga avokatët e anti-abortit në internet, duke çuar në shqetësime midis republikanëve se mosmarrëveshja e vazhdueshme e Trump për abortin mund t’i humbte atij disa votues thellësisht fetarë në një garë shtrënguese.

Qëndrimi i Kamala Harris: Harris  mori rolin kryesor  të mbrojtjes së të drejtave të abortit për administratën Biden pasi Roe kundër Wade u përmbys në qershor 2022. Janarin e kaluar, ajo filloi një “turne të lirive riprodhuese” në shumë shtete, duke përfshirë një ndalesë në Minesota mendohet të jetë e para nga një president ose nënkryetar amerikan në detyrë në një  klinikë aborti .

Sa i përket aksesit ndaj abortit, Harris përqafoi politika më progresive sesa Biden në fushatën e 2020-ës, si një kandidat  që kritikonte mbështetjen e tij të mëparshme për Amendamentin Hyde, një masë që bllokon fondet federale që të përdoren për shumicën e aborteve. Ekspertët e politikave sugjeruan se megjithëse politikat aktuale të Harris për abortin dhe të drejtat riprodhuese mund të mos ndryshojnë ndjeshëm nga ato të Bidenit, si rezultat i turneut të saj kombëtar dhe fokusit të saj në  shëndetin e nënës, ajo mund të jetë një lajmëtar më i fortë.

Çështja ishte një pjesë kyçe e programimit në Konventën Kombëtare Demokratike këtë verë dhe fushata e Harris njoftoi nisjen e një turneu me autobus me 50 ndalesa muajin e kaluar – duke filluar nga oborri i shtëpisë së Trump në Palm Beach, Florida – i fokusuar në kujdesin shëndetësor riprodhues.

Qëndrimi i Donald Trump: Trump muajin e kaluar tha se nuk do të mbështesë një referendum votimi për të zgjeruar aksesin e abortit në shtetin e tij të Floridës vetëm 24 orë pasi sugjeroi se mund. Nxitimi për të sqaruar qëndrimin e tij pasoi një goditje të fortë nga avokatët e anti-abortit në internet, duke çuar në shqetësime midis republikanëve se mosmarrëveshja e vazhdueshme e Trump për abortin mund t’i humbte atij disa votues thellësisht fetarë në një garë shtrënguese.

Trump, pikëpamjet gjithnjë në zhvillim të të cilit për shëndetin riprodhues kanë përshkuar çdo anë të debatit, ka shprehur prej kohësh shqetësime për pasojat politike nga vendimi i Gjykatës së Lartë të vitit 2022 për t’i dhënë fund të drejtës kushtetuese për një abort. Megjithëse ai ka kërkuar kredi për instalimin e tre gjyqtarëve konservatorë që i dhanë këshill gjykatës për të rrëzuar Roe kundër Wade, Trump në fillim të këtij viti tha se pyetjet e ardhshme në lidhje me aksesin duhet t’u lihen shteteve.

Trump tha në prill se ai nuk do të nënshkruajë një ndalim federal të abortit dhe ka mbajtur qëndrimin se ligjet e abortit duhet të vendosen nga shtetet. Ai po ashtu ka thënë se mbështet përjashtime në rastet e përdhunimeve dhe incestit dhe kur jeta e nënës është në rrezik.

Trump tha në maj se  ai nuk e mbështeste ndalimin e kontrollit të lindjes.  Ai më parë tha se po “shikonte” kontraceptivët kur u pyet nëse ai mbështet kufizimet. Në gusht, Trump njoftoi planet  për të detyruar qeverinë ose kompanitë e sigurimeve të paguajnë për trajtimet e fekondimit in vitro. Ai nuk specifikoi se si do të paguhen trajtimet.

Në debatin mes dy kandidatëve presidencialë nuk munguan diskutimet edhe për çështjen e emigracionit.

Trump e ka bërë emigracionin dhe kufirin një çështje qendrore të fushatës, duke i bërë presion republikanëve që të refuzojnë një marrëveshje të madhe dypartiake kufitare në fillim të këtij viti.

Ndërkohë, Harris ka filluar shpejt të përpiqet të kundërshtojë sulmet e Trump ndaj të dhënave të saj të imigracionit gjatë fushatës së saj dhe ka përshkruar politikat e saj.

Ja një vështrim se çfarë kanë propozuar të dy kandidatët për këtë çështje:

Trump

Në një  shkrim të Des Moines Register  të botuar afërsisht një javë përpara se të fitonte zgjedhjet parlamentare të Iowa-s në janar, Trump u zotua të përdorte “Aktin e armiqve të huaj për të larguar anëtarët e njohur ose të dyshuar të bandës, tregtarët e drogës ose anëtarët e kartelit nga Shtetet e Bashkuara”.

Ai gjithashtu shkroi se ai planifikon të “transferojë pjesë masive të zbatimit të ligjit federal në zbatimin e imigracionit – duke përfshirë pjesë të DEA, ATF, FBI dhe DHS”.

Në një video të postuar në Truth Social në fund të shkurtit përpara një vizite në kufi, Trump premtoi gjithashtu se do të “kryejë operacionin më të madh të dëbimit të brendshëm në historinë amerikane”.

Trump në qershor propozoi  dhënien “automatike” të kartave jeshile  për shtetasit e huaj që diplomohen nga kolegjet amerikane – komente që shkëputen nga përpjekjet e tij për të frenuar emigracionin legal dhe të paligjshëm gjatë kohës që ishte në detyrë. Pas fillimit të luftës Izrael-Hamas tetorin e kaluar, Trump  premtoi gjithashtu të ndërpresë  vizat e “simpatizantëve të Hamasit”.

Harris

Fushata e saj publikoi një video në fund të korrikut duke përmendur mbështetjen e Harris për rritjen e numrit të agjentëve të Patrullës Kufitare dhe përpjekjen e suksesshme të Trump për  të prishur një marrëveshje dypartiake të imigracionit  që përfshinte disa nga masat më të ashpra të sigurisë kufitare në kujtimet e fundit.

Në qershor të këtij viti, Shtëpia e Bardhë njoftoi  një goditje  ndaj kërkesave për azil që synonin të vazhdonin reduktimin e kalimeve në kufirin SHBA-Meksikë – një politikë që menaxheri i fushatës së Harris, Julie Chavez Rodriguez, tregoi në fund të korrikut për CBS News se do të vazhdonte nën një Administrata e Harris.

Ajo ka folur vetëm herë pas here për  përpjekjet e saj  pasi situata përgjatë kufirit SHBA-Meksikë u bë një cenueshmëri politike për Biden. Por ajo vuri vulën e saj në përpjekjet e administratës, duke angazhuar sektorin privat. Harris bashkoi Partneritetin për Amerikën Qendrore, i cili ka vepruar si një ndërlidhës midis kompanive dhe qeverisë së SHBA. Ekipi i saj dhe partneriteti po koordinojnë ngushtë iniciativat që kanë çuar në krijimin e vendeve të punës në rajon. Harris është angazhuar gjithashtu drejtpërdrejt me udhëheqës të huaj në rajon.

Një tjetër çështje e trajtuar në debatin presidencial mes dy kandidatëve Kamala Harris dhe Donald Trump ishte edhe lufta që aktualisht ka ndezur Lindjen e Mesme, ajo mes Hamasit dhe Izraelit.

Kjo luftë është gjithashtu edhe çështja më e vështirë e politikës së jashtme me të cilën përballet vendi që ka nxitur një mori protestash në mbarë SHBA-në që nga fillimi i tetorit të kaluar.

Qëndrimet e kandidatëve për luftën: 

Harris: Pas takimit me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu në fund të korrikut, Harris mbajti një fjalim të fuqishëm dhe të dukshëm për situatën në Gaza. Ajo u bëri jehonë komenteve të përsëritura të Joe Biden për “mbështetjen e hekurt” dhe “angazhimin e palëkundur” ndaj Izraelit, si dhe nevojën për të rikthyer pengjet izraelitë nga robëria e Hamasit. Vendi ka të drejtë të mbrohet, tha ajo, ndërsa vuri në dukje, se si e bën këtë, ka rëndësi.

Megjithatë, ndjeshmëria që ajo shprehu lidhur me gjendjen dhe vuajtjen palestineze ishte shumë më e fortë se ajo që Biden ka thënë për këtë çështje në muajt e fundit. Ajo vazhdoi duke përshkruar “imazhet e fëmijëve të vdekur dhe njerëzve të uritur të dëshpëruar që ikin për siguri, ndonjëherë të zhvendosur për herë të dytë, të tretë apo të katërt” dhe tha: “Nuk do të hesht”.

Nënpresidentja vazhdoi të thërriste gjendjen e vështirë të njerëzve në Gaza, si dhe nevojën për të liruar pengjet izraelitë dhe për të siguruar një marrëveshje armëpushimi, në fjalimin e saj të pranimit në Konventën Kombëtare Demokratike në gusht. Harris tha se si presidente, ajo do të ruajë aleancën e SHBA-së me Izraelin dhe “të sigurojë që Izraeli të ketë aftësinë për të mbrojtur veten”. 

Trump: Ish-presidenti u takua gjithashtu me Netanyahun në korrik, takimi i parë i tillë midis dy burrave që kur Trump u largua nga Shtëpia e Bardhë më shumë se tre vjet më parë. Trump, i cili shpesh pretendon se ai ishte presidenti më pro-izraelit në historinë moderne, dikur promovoi marrëdhënien e tij të ngushtë dhe personale me Netanyahun. Megjithatë, marrëdhënia e tyre është përkeqësuar vitet e fundit dhe ish-presidenti ka hezituar të flasë me të gjatë gjithë konfliktit të vazhdueshëm.

Menjëherë pas sulmit të Hamasit ndaj Izraelit, Trump kritikoi Netanyahun për trajtimin e tij të luftës, duke pretenduar për Fox News në atë kohë që kryeministri dhe vendi në përgjithësi ishin “të papërgatitur”.

Shumë izraelitë supozojnë se Trump do t’i jepte Netanyahut një zinxhir më të gjatë për të përdorur më shumë forcë në Gaza. Trump ka thënë se Izraeli duhet të “përfundojë atë që filloi”, “ta përfundojë shpejt” dhe se SHBA duhet “të lejojë Izraelin të përfundojë punën”.

Politika e Jashtme

Kandidatët gjithashtu shkëmbyen kritika për luftën mes Hamasit dhe Izraelit në Rripin e Gazës dhe agresionin rus në Ukrainë, megjithëse asnjëri nuk ofroi plane specifike për zgjidhjen e këtyre konflikteve.

Demokratja Harris akuzoi republikanin Trump se ishte i gatshëm të të tërhiqte mbështetjen e Shteteve të Bashkuara për Ukrainën për të fituar favorin e Presidentit rus Vladimir Putin, duke e quajtur zotin Trump një “turp”, ndërsa zoti Trump pretendoi se zonja Harris “urren” Izraelin, një pohim që ajo e hodhi poshtë.

Zoti Trump kritikoi Presidentin Biden dhe Nënpresidenten Harris për tërheqjen e pa organizuar të trupave amerikane nga Afganistani, duke thënë se ata lanë duart e talebanëve pajisje ushtarake amerikane me vlerë prej miliarda dollarësh.

Sulmet personale

Zoti Trump, i cili ka kaluar javë të tëra duke bërë sulme personale ndaj zonjës Harris, duke përfshirë fyerje raciste dhe seksiste, kryesisht shmangu fyerjet në fillim të debatit, por u bë gjithnjë e më i zëmëruar nga kritikat e zonjës Harris.

Zoti Trump u pyet nga moderatorët për një nga ato sulme, kur ai tha në një konferencë me gazetarë afrikano-amerikanë në korrik se zonja Harris së fundmi ishte “bërë një person me ngjyrë”.

“Nuk më intereson aspak kjo çështje”, tha ai. “Çfarëdo që ajo dëshiron të jetë është në rregull me mua.”

Zonja Harris, me origjinë zezake dhe aziatike u përgjigj: “Unë mendoj se është një tragjedi që ne kemi dikë që dëshiron të jetë president, i cili vazhdimisht gjatë karrierës së tij është përpjekur të përdorë racën për të përçarë popullin amerikan”.

Ajo kritikoi zotin Trump për shpalljen fajtor nga një juri për fshehjen e pagesave për një aktore e filmave pornografikë, si dhe paditë e tij të tjera dhe një gjyq civil për sulm seksual. Zoti Trump hodhi poshtë këto akuza dhe sërish akuzoi zonjën Harris dhe demokratët se kanë orkestruar të gjitha paditë ndaj tij pa prova.

Ish-Presidenti Trump gjithashtu përsëriti pretendimin e tij të rremë se zgjedhjet e vitit 2020, të cilat i fitoi demokrati Joe Biden, ishin manipuluar dhe e quajti zonjën Harris një “marksiste” dhe pohoi në mënyrë të rreme se migrantët kanë shkaktuar një rritje të madhe të krimit të dhunshëm në vend.

Ky mund të jetë debati i vetëm mes tyre në fushatën për zgjedhjet presidenciale të 5 nëntorit. Debati mbahet tetë javë përpara ditës zyrtare të zgjedhjeve, por vetëm disa ditë përpara fillimit të votimit të hershëm në disa nga 50 shtetet e vendit.

Debatet presidenciale nuk ndryshojnë domosdoshmërisht mendjet e votuesve, por ato mund të jenë shumë të rëndësishme. Paraqitja e dobët e zotit Biden në debatin me zotin Trump në qershor çoi në tërheqjen e tij nga gara për president më 21 korrik.

Debati, i organizuar nga kanali ABC, u mbajt në Qendrën Kombëtare të Kushtetutës në Filadelfia. Siç ishte rënë dakord nga drejtuesit e fushatave, nuk kishte audiencë të drejtpërdrejtë dhe mikrofonat e kandidatëve ishin të fikur në momentet kur kandidatët nuk e kishin radhën e tyre për të folur.

j.l./ dita