Nga Paolo Mieli*
Ndoshta kësaj radhe nuk është ekzagjerim të përkufizosh ai “historik” vendimin e solemnizuar në Bruksel – me të cilin Këshilli i Europës i ka dhënë Ukrainës dhe Moldavisë statusin e vendit kandidat për hyrjen në BE. Dhe në të njëjtën kohë, i ka ofruar Gjeorgjisë “perspektivën e qartë” të një kalimi të shpejtë në të njëjtin drejtim.
Në konfirmim të kësaj vijnë nga Moska fyerjet e zakonshme të Dmitry Medvedev që i ka përkufizuar liderët europianë si “politikanë të nivelit të ulët, fanatikë dhe inatçorë”.
T’i lëmë mënjanë fyerjet. Por nuk mund t’i ikim një reflektimi mbi çiftin e aksit renian, të cilit për traditë, i përket drejtimi i Europës: kancelari gjerman Olaf Scholz dhe presidenti francez Emmanuel Macron.
Për fat të keq të dyve u është dashur ta përballin emergjencën ushtarake ruse në kushte jo optimale: në kushtet e një dështimi në arritjen e një marrëveshjeje; nën peshën e vendimeve të marra në të shkuarën e afërt që shkojnë në drejtim të kundërt me ato që konsiderohen të domosdoshme sot (veçanërisht Gjermania); kanë qenë të detyruar të maten në sprova zgjedhore me konkurentë indulgjentë në raport me Putin (veçanërisht në Francë); të dy ka defekte të vogla personaliteti gjithashtu.
Jonathan Littell, me një sinqeritet të cilin mund t’ia lejojnë vetes vetëm shkrimtarët e mëdhenj ka shkruar se Scholz kur vjen momenti që t’i dorëzohen armë Ukrainës, “heq këmbën zvarrë”. E bën këtë së bashku me një pjesë të madhe të klasës politike gjermane. Pasardhësi i Merkel është i bindur – përherë sipas Littel – se zgjidhja e varësisë energjetike të vendit nga Rusia nuk është përballja me të, por “mbyllja e syve dhe kthimi gradual te plotësimi i komoditeteve të tua të rehatshme”.
Një tjetër poet dhe romancier, Tahar Ben Jelloun ka qenë edhe më përbuzës ndaj Macron duke ironizuar mbi telefonatat e tij me Kremlinin (“ai ishte i kënaqur që thjesht po fliste me të, nuk do dimë asnjëherë nëse edhe Putin është kënaqur po aq”).
Ai e gozhdon më pas presidentin francez në një gjykim të pamëshirshëm: Ai është sipas çdo të dhëne, “një fëmijë i llastuar” dhe “jo në lartësinë” e detyrës historike që i ka rënë në pjesë.
Në ditët e para pas invazionit rus të 24 shkurtit, u duk se BE-ja synonte një sjellje dinjitoze. Sikur ishte bindur më në fund se duhej të përmbushte një mision. Dhe që, për pasojë, konsideronte se kishte ardhur ora për të dhënë provën e unitetit të qëllimeve; dhe mbi të gjitha të karakterit.
Asnjë shtetar europian nuk do të kërkonte të strukej pas shembullit hungarez të hezitimit; përkundrazi, kësaj radhe të gjithë bashkë do i kishin treguar SHBA-ve se nga çfarë stofi përbëhet kontinenti ynë: duke marrë vendime të përgjegjshme për luftën dhe për pasojë, për tratativat e paqes.
Por më pas ama, dora – dorës që Jo Biden nisi të tërhiqej nga skena, u bë përherë e më e qartë se “të mëdhenjtë e Europës”, në vend se të merrnin flamurin e lirisë së Ukrainës dhe të luftës kundër shtypjes ruse, u strukën në labirintin e procedurave dhe diskutimeve ekonomike që prej dekadash janë bërë specialiteti i tyre; procedura dhe diskutime që shërbejnë në thelb vetëm për të marrë kohë, duke shtyrë te Këshilli i Ministrave vendimet, e duke mburrur si të mrekullueshme rezultate krejt pa rëndësi.
Çështjet gjeopolitike u mënjanuan shpejt, e gjitha u reduktua në kërkimin e një reagimi sa më pak problematik ndaj Rusisë. Me rezultatin e pritshëm se vështirësitë ekonomike pas pandemisë, do të perceptoheshin nga popujt tanë si pasojë ekskluzive e sanksioneve. Dhe se përpjekja e përbashkët e vendeve të veçanta të Europës, herët a vonë do ishte gjetja gjetja e dredhive; një terren i lëruar bollshëm këto tetë vjet.
Paradoksi është që, për herë të parë në histori, të mëdhenjtë e euroburokracisë, Ursula von der Leyen, Roberta Metsola, Josep Borrell, Charles Michel – janë shfaqur si më të mirë se përfaqësuesit e aksit franko-gjerman për të cilët folëm. Më të mirë për gatishmërinë e reagimit dhe kapacitetin e gjykimit. Për gjithçka tjetër, i kanë ulur flamujt që i dhanë një sens politik dhe ideologjik mbështetjes kontinentale ndaj rezistencës ukrainase.
Tashmë vendet europiane kanë hequr dorë, ndoshta me vetëdije, nga përcjellja e një profili unitar, kur ishte pikërisht momenti në të cilin Europa duhet të gjente mënyrën për ta përfaqësuar veten nën një unitet graniti të përkufizuar dhe të mirë identifikueshëm.
Disa ditë më parë, “Financial Times” publikoi një koment të Janan Ganesh në të cilin kolumnisti britanik shprehej se prirja e tanishme e ngjarjeve ndërkombëtare e shtyn Perëndimin jo – siç shumë druhen – në drejtimin e njerëzve të fortë apo më keq, të tiranive, por drejt anarkisë dhe joqeverisjes. Vlen kjo për Britaninë e Madhe. Vlen për Europën. Vlen edhe për Italinë. Dhe nuk është e thënë që ky të jetë kriter për arratisjen nga rreziku.
Burimi: Corriere della Sera
