Brenda burgut të frikshëm në Siri ku thuhet se u ekzekutuan mbi 30 mijë të arrestuar

Në një raport të vitit 2022, ADMSP tha se Saydnaya, qytet në Siri, në mënyrë efektive u kthye në një kamp vdekjeje pas fillimit të luftës civile.

Raporti vlerësoi se më shumë se 30.000 të burgosur atje ose ishin ekzekutuar ose kishin vdekur si rezultat i torturës, mungesës së kujdesit mjekësor ose urisë midis viteve 2011 dhe 2018.

Duke cituar rrëfimet nga pak prej të burgosurve të liruar, të paktën 500 të burgosur të tjerë ishin ekzekutuar midis viteve 2018 dhe 2021. Në vitin 2017, Amnesty International e përshkroi Saydnaya si një “thertore njerëzore”, në një raport që pretendonte se ekzekutimet ishin autorizuar në nivelet më të larta të qeverisë së Assad-it.

Qeveria në atë kohë hodhi poshtë pretendimet e Amnesty si “të pabaza” dhe “të pavërteta”, duke këmbëngulur se të gjitha ekzekutimet në Siri ndiqnin një proces të rregullt.

Arratisja e liderit

Në kohën kur Bashar al-Assad po paketonte valixhet dhe po përgatitej të ikte nga Damasku, televizioni shtetëror sirian po luante Liqenin e Mjellmave të Çajkovskit.

Zyra e presidentit tha se ai ishte i zënë me “detyrat kushtetuese”. Dukej pak për t’u shqetësuar për një njeri që ka bërë një zakon brutal të mbijetesës.

Ushtria e tij ishte zotuar se do ta mbronte kryeqytetin me një unazë çeliku, ndërsa mbështetësit e Asadit në Rusi dhe Iran u zotuan të mos braktisin një aleat, i cili dukej gati për të luftuar.

Megjithatë, në agim të së dielës, diktatori, gruaja e tij britanike, Asma dhe fëmijët e tyre ishin zhdukur. Damasku kishte rënë dhe pasi sundoi Sirinë për 24 vjet, Assad ishte hequr në vetëm 24 orë.

The Times raporton se në mungesë të tij, mijëra banorë të Damaskut dolën në rrugë. Në skenat që të kujtojnë rënien e kolonelit Muammar Gaddafi në Libi në vitin 2011, ata sulmuan pallatin e tij, duke dalë me trofe, duke filluar nga enët deri te albumet e fotografive të Asadëve. Ata mbajtën pranë videokamerave fotografi prozaike të udhëtimeve familjare në plazh, një me Asadin në mbathje noti, ose të Asma që mbante fëmijët e tyre të porsalindur.

Pamjet video treguan turma në pallatin presidencial al-Rawda, ndërsa fëmijët vraponin nëpër dhomat madhështore dhe burrat rrëshqisnin një bagazh të madh nëpër dyshemenë e zbukuruar. Disa burra kapën karriget e praruara për t’i marrë në shtëpi si suvenire. Ndërkohë, në pallatin e Muhajrinëve, të tjerët vunë re nga paturpësia e madhe e dekorimit.

“Ndjenjat e mia janë të papërshkrueshme. Pas frikës se ai (Assad) dhe babai i tij na bënë të jetojmë për shumë vite dhe gjendjes së terrorit në të cilin po jetoja, nuk mund ta besoj”, tha Omar Daher, 29 vjeç, një avokat në Damask.

Skena të tilla ishin ende të paimagjinueshme, edhe kur rebelët hynë për herë të parë në Aleppo nga bastioni i tyre i Idlibit javën e kaluar. Lehtësia me të cilën ata pushtuan qytetin e dytë më të madh të Sirisë ishte tronditëse.

Brenda pak ditësh kishte rënë edhe Hama. Edhe në kulmin e luftës civile të Sirisë, rebelët nuk kishin mundur ta pushtonin këtë qytet. Megjithatë, ajo që do të vinte ishte e paimagjinueshme.

Rebelët, nën komandën e Abu Mohammed al-Jolani, një ish-komandant i Al-Kaedës, pushtuan Damaskun, duke çliruar mijëra të burgosur të mbajtur për vite në birucat e Asadit, ndërsa turmat dolën për të festuar.

j.l./ dita