Dokumente mbi Shqipërinë dhe shqiptarët, që mbulojnë veprimtarinë përgjatë sundimit osman i kaluan Drejtorisë së Përgjithshme të Arkivave në Tiranë nga homogia e saj turke.
DPA është pasuruar kështu me mbi 1 milion njësi dokumentare, të përftuara në formën e një dhurimi të radhës prej Arkivit të Perandorisë Osmane me qendër në Stamboll.
Dokumentet e marra nën zotërim janë në trajtë digjitale dhe mbulojnë veprimtarinë politike dhe shoqërore të shqiptarëve përgjatë sundimit osman pesë-shekullor.
Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave në një njoftim sqaron se mes tyre gjenden vendime dhe dekorime të personaliteteve të ndryshme, siç është kërkesa për ngritjen në grada të Mahmut Pashës; informacione mbi përplasjet politike midis prijësve në hapësirën shqiptare, sikurse konflikti mes Ali Pashës dhe Ibrahim Pashës; evidenca mbi mësimin e shqipes në Vlorë dhe në Shkup; informacione mbi dinastitë e qyteteve shqiptare; të dhëna mbi lëvizjet nacionale shqiptare, greke, serbe, etj, dhe dokumente të karakterit religjoz.
Gjithashtu, pjesë e këtyre dokumenteve që i shtohen fondit të materialeve osmane, janë zhvillimet fetare në rajon, si feja Islame, e Krishterë dhe Judaizmi. Në këto dokumente do të gjejmë edhe dinamikat sipas shoqërive përkatëse – thuhet nga Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave.
Ky dhurim vjen në vazhdën e marrëveshjes së bashkëpunimit mes dy institucioneve, për shkëmbimin e dokumenteve arkivore. DPA shprehet se më herët, në vitet 2015 dhe 2020, Arkivi i Stambollit ka dhuruar përkatësisht rreth 5 mijë dhe 350 mijë fletë dokumente.
Mes tyre gjendeshin urdhëresa, fermanë, të dhëna biografike të Ismail Qemalit, si edhe dokumentacion mbi Ali Pashën, një pjesë e të cilit i është dhuruar organit të kujtesës lokale, Muzeut të Tepelenës.
Kjo bazë e gjerë kërkimore sipas kësaj drejtorie do të shërbejë si shtysë për kryerjen e hulumtimeve të mëtejshme, që hedhin dritë mbi veprimtarinë tërësore të Shqipërisë dhe të shqiptarëve gjatë periudhës osmane deri në shpalljen e Pavarësisë.
Osmanllinj
Allahu Ekber
Kjo eshte nje pasuri e jashtezaknoneshme per nje periuedhe 5-shekullore te historise se popullit tone.
sepse dokumenta nga periudhat e mepareshme bizantine, bullgare dhe romake nuk ekzistojne.
Kjo eshte nje dhurate e madhe per historiografine shqiptare qe do te ndricoje me siguri shume aspekte te erreta dhe shpesh here te shtremberuara te historise se popullit shqiptar dhe trojeve te tij, nga shekulli XV i Skenderbeut deri ne vitin 1912.
Tashti une nuk dua te jem prishesi i kesaj feste te madhe, por do te kishte shume me teper vlere po te ishin dhuruar origjinalet. Nje burre i mencur ka thene “Eshte mekate te mendosh keq, por shpesh ia qellon”. Dokumentet ne format elektronik mund te falsifikohen si te duash dhe kush na jep sigurine qe aty midis atyre 1 milion dokumenteve nuk ka nja 100 a 200 a me shume dokumente qe jane rrotulluar sic i do menderja Turqise per qellime te caktuara.
Keto materialet do te hedhin ne kishin e plehrave shume te pa verteta. Tani e kane rradhen arkivat e vende e te tjera, si per shembull Vatikani dhe perandorite Bizantine te rajoni tone.
Te gjithe librat e lepirasave dhe mediokerve te historise te popullit tone nuk do te helmojne mendjet e njerzve.
Do te ishte nje mrekulli Po te kete dokumenta per emra te fshatrave qyteteve, njerezve. Ne kete menyre del ne drite historia e vertete e shqiptareve. Keto lloj dokumentash duhet te kerkohen edhe nga vatikani jo pahallaret etj….
Dhuratë e çmueshme! Meqenëse asnjë nga shqiptarët nuk shkoi ti studionte në arkivat e tyre, ata na i dhuruan me mirësjellje.
A do të ketë vendi ynë njohës të osmanishtes për të na e bërë të mundur të njohim vetveten nga këndvështrim të ndryshëm nga ai i fanarit ndriçues ?
Ja pra te dashur Arnaute, kjo eshte nje dhurate tjeter e Sulltanit te Bosforit Erdogan, ndersa po te shkosh ne arkivat e Vatikanet te Vjenes etj jo qe nuk te dhurojne por per ato cka lexon do te paguash.
Me thuaj nje vend ne Bote qe do ta bente kete?! Cili vend i botes do nxirrte nga arkivat e tij dolumente origjinale ? Asnji.
Greqia psh nuk te jep as fotokopje !!!
Eshte zotesia e historianeve tane qe ti klasifikojne.
domth nuk jane origjinalet?
e si vertetohen si te verteta keto?
Origjinalin e dokomentave nuk ti jep asnje arkiv ne bote. Dhe ne arkivin e shtetit shqiptar kur te japin dokumenta nuk jane origjinale por kane vulen e institucionit dhe ligjerisht jane ne rregull. Historiografija e shqiperise do jete me e besueshme nga studimi i ketyre dokumenjtave. Mungesa e dokumentacionit Osman ose ma keq injorimi i tyre i ka sjedhur nje dem te pallogaritshme historise sone.
Nuk i besoj Turqsë.Kjo do të thotë, se dokumenta kryesore janë fallasifikuar. Turqia nuk mund të sjellë dokumenta kundër saj. Dokumentet, që JANË KUNDËR STRATEGJISË SË RE TURKE NË TROJET SHQIPOTARE TURQIA NUK I KA DHËNË. Shtrohet ypetja para opinionit shqiptar: TURIQA, QË KËRKON TË NDRYSHOJË, OSE TË SHUAJ HISTORINË E SHQIPTARË[VE ME TURQIIT- A NUK DO TË NDRYSHONTE EDHE DOKUMENTAT PËR TË? Sigurisht dokumentat, që sjell turqia do të jenë të tilla, që të mbështesin politikën e re turke të turqizimit të shqiptarëve. Ato do të synojnë ta paraqesin turqinë SI MIKE TË SHQIPTARËVE. Sidoqoftë në ato dokumenta do tl gjenden edhe dokumente me vlerë historike për mbijetesën e shqiptarëve.
Cfare permbajne 1 miljon dokumenta qe solli Turqia?Keto permbajne:
O Gjirokastra me vule,
C`e bere Sheme Hajdune?
Nene Grebene c`e zune,
Thyer krahun,thyer gjunje.
Lidhur ne Janine e shpune,
Ne Kala e ne Bodrume.
Pse merreni e duhet ti vini bisht cdo gjeje? Jo pse jane dixhitale e pse na i dha Turqia, e jane te modifikuara!!!
Sic e kane permendur me te drejte te tjere me lart disa here, asnje arkive ne bote nuk te jep origjinale, vetem kopje, madje tani po dixhitalizohen te gjitha sepse origjinalet rrezikohen te shkaterrohen shpejt. Flasim per dokumenta mbi 200-400 vjet te vjetra, thoni shyqyr qe ata i kane ruajtur e nuk i kane humbur apo djegur si neve keto 30 vitet e fundit te pluralizmit (jo demokraci)
Pastaj per te modifikuar edhe 10% te ketyre dokumentave do te duheshin jave te tera se nuk eshte aq e thjeshte sa mendohet.
Keshtu te bejne dhe te tjere do ishte mire, te na jepnin nje kopje te dokumentave e te qartesohet historia e cila eshte bere sipas interesave per shume vjet
Me te vertete e pashembullt kjo dhurate.
Perse nuk na jep kopje edhe Vatikani as Venecia as Athina????
Perse?
Pergjigjen e gjen vete cdo njeri me pak mend.
As perandoria romake , as perandoria bizantine as ajo bullgare nuk kane lene dokumente te shkruara. lene
Piro, kush eshte i interesuar mund te shkoje ne Vatikan, Venecie e kudo e te kerkoje te shohe arkivat. Ai qe i shikon shikon origjinalet. Keto qe ka derguar Baba Sulltani, jane kopje elektronike, pa asnje garanci qe nuk ka fallsifikime, apo ndryshime qe jane ne interes te Turqise.
kafshe;
edhe ju stafin e dita-s, kafshe do ju quaj nese nuk e botoni
komentin tim .
e cfare do thone dokumentet turke, per
shqiptaret ?
1- nuk e donin turkun ?
2- turku ishte pushtues mizor dhe vrastar ?
3- turku shkaterroi identitetin e shqiptareve ?
4- turku la ne prapambetje shekullore ekonomine shqiptare ?
5-turku zhduku mijra a miliona shqiptare,
dhe me vete doren e shqiptareve ?
6- dmth duke vene vezire, bej agallar zagar,
te shtypin cnderojne shfrytezojne gjithe popullaten
tjeter shqiptare, per 500 vjet me rradhe ?
7-me ane te shqiptareve (te privilegjuar), shkuam ne hell popujt
e botes, deri dhe vete pashallaret “shqiptar”, qe ngriten krye
kunder sulltaneve dhe klysheve te tyre (pjelle nga
perdhunimet e vajzave shqipetare te harremeve) ?…
pra; nuk besoj se dokumentat tyrke, do thone
se pronat shqiptare, turku nuk ja jepte lakejve te vete,
por popullit ne menyre te barabarte, pa bere dallim
dhe A..i (populli shqiptare), jetoi i L,,umtur nen tyrqine .
Qe te kryhen korrigjime,manipulime mbi dokumentat arkivore sipas origjinalit,,ne Arkivin turk,mundesia eshte xero.Le ta spjegojne me hollesisht specialistet e Arkivave. Turqia nuk ka pretendime tokesore,detare,territoriale,minoritare, TURQIA PO I FAL SHQIPERISE NJE PASURI PERRALLORE ARKIVORE,me rendesi Historike,ethnike,ushtarake,diplomatike etj.Fatkeqesia eshte se shqiptaret nuk disponojne mjaftueshem perkthyes,specialiste te Osmanishtes,qe ti perkthejne dhe te plotesojne ato periudha te Historise qe kane mbetur bosh,ose jane tjetersuar me lloqe per mungese dokumentacioni.
Mbretnia Shqiptare pamvaresisht varferise dhe buxheteve te pakta per arsimin,investoi ne pregatitjen shkencore ne Perendim dhe Lindje te mjaft kuadrove te Larte qe u bene berthama e shkences shqiptare,,.Keto qene vetem 10% te inteligjences me shkolla Europiane,Turke,Arabe,qe shpetiuan nga burgjet dhe pushkatimet enveriste,.90% te tyre i vrau enveri.Ne fushe te perkthimeve nga osmanishtja*(alfabeti turk me shkronja Arabe),kemi pasur Hafyz Korcen,Sali Vuciternin,Myqerem Janinen,Vexhi Buharaja,Selami Pulaha,,Ata perkthyen cfare kishin arkivat tona nga osmanishtja,mbishkrime pllakash,gurevarresh,kalash,objekte kulti.vepra te shkrimtareve te hershem shqiptare ne osmanisht dhe kryeveprat e shkrimtareve persiane.Selami Pulaha perktheu rregjistrat e rregjistrimeve te para te turqve ne Kosove dhe zbuloi qe e gjithe Onamastika e banoreve te Kosoves ne 1430 ishte krejt shqiptare,pra mbizoteronin emrat Gjin,gjon,Gjoke,Pal,Ndreke,Mrie,Sute,Sana,Prenda,Dile etj,,perkunder pretendimeve serbe se Kosova ka qene banuar nga serbet,por pushtimi turk i paska detyruar te largohen.
Regjistrat Osmane vertetuan se Sanxhaku,Nishi,Mitrovica,Plave Gucia,Ulqini,Tivari,Tuzi dhe Kuci kane qene banuar nga shqiptaret edhe para ardhjes bse turqve ne Ballkan.
Nqs 80 vjet me pare kishim specialiste qe dinin ta vinin ne pune kete pasuri qe sollen turqit,Sot nuk i kemi..30 vjet kemi blouar lloqe pa vlere,.Fakulteti i gjuhes dhe Historise nuk ka derguar as 20 studente ne Turqi te specializohen per Osmanishten.Nuk kemi derguar as 10 studente ne Iran te specializohen per Persishten.Kemi derguar Koordinatore Operacionale te Zhvillimeve Strategjike ne Kryeministri,qe te specializohen per pordhe me grese ne ShBA
o demo, ti thua:
“Qe te kryhen korrigjime,manipulime mbi dokumentat arkivore sipas origjinalit,,ne Arkivin turk,mundesia eshte xero.Le ta spjegojne me hollesisht specialistet e Arkivave. ”
Ty kete ta tha drejtori i arkives turke, apo e di nga ndonje burim tjeter? Ja po ta tregoj une se si mund te manipulohen dokumentat. E para, askush nuk thote qe do te ndryshohet origjinali, por kopja elektronike e origjinalit. Ne kompjuter mund ta besh edhe hallen xhaje. Tashti ti thua qe Turqia nuk ka pretendime etj. etj. Ne populli i thjeshte as nje here nuk e dime se cfare luhet mbrapa perdes. Une desha te them vetem qe duhet nje garanci qe kopjet elektronike jane besnike te origjinalit, pra kush e jep kete garanci? Dhe sa e vertete eshte kjo garanci. Shendet demo.
Nuk jane fare 1 milion dokumente ato.
Kapini digjini…. nuk na hyjne ne pune. Duam te shikojme perpara, pa turq e anadollake qe na zene rrugen.
Duhet tani te mesojme turqishten per te pare sesa koka jane prere ne keto nje milion dokumenta.
dhe, po doli nga dokumentat turke, se ne vendet
ku banonin sllavet, kishte..shqipt(k)are,
na paska rendesi te madhe per k’ta “patriote” te
tipit D..emo .
po turq, quheshin or’ turkom..ut .
nuk u kulturuan psh, si nen serbin bizantin bullgarin, apo grekun .
hiqni dore nga dashuria turke .
turqit jane te vetmit te braktisur sot ne bote .
ata ferkojne duarte kur vendet moderne, perplasen me njeri tjetrin .
dhe bjene ne ekstaze kur mostra si, berisha meta e rama e lidhin
shqiperine pas ..qerres turke .
…”sentence”; njeriu shkon pas budallallekut, se budallalleku s’do ..Tru .
Sentencat per budallallekun i mesojne budallenjte.
Kush do ti perktheje me profesionalizem e kompetence keto dokumenta te shkruara ne osmanishten e vjeter ? ! A kemi ne historiane te pergatitur posacerisht per kete fushe ? As i ka shkuar nder mend ndokujt nga ajo qe ne e quajme Akademi e Shkencave , apo institucione te tjera shteterore te kesaj fushe te pergatise kuadro me perspektive ? Si mund te studjohet historia pa njohur mire gjuhet e lashta , si Latinishtja , greqishtja e vjeter , osmanishtja , pa folur per arabishten , persishten e atyre koheve ?. Kam frike se te gjitha keto dokumenta e shume te tjera qe mund te na vijne , do vazhdojne te flene edhe kush e di sa dekada , apo ndoshta shekuj !
Zoti @ Thjesht , edhe pse nderron maske (pseudonimin desha te them) , mbetesh po ai bajge qe shohim cdo dite neper komente ( se e ke vend pune dhe mjet jetese ) , i vene ne sherbim te “Asfalise” , me petkun e zi te priftit grek , sic kini shpirtin , ne oborrin e kolonel Janullaqit ! Te vjen era kerme edhe ketu ne monitor ! Yyyyyyyyt , plehre e kishes famekeqe greke !
Na sqarove te gjitheve o kallogjeri i Janullaqit , jo vetem Piron . Ja , kjo eshte puna e “Perendise” qe di te besh ti dhe per te cilen te paguan KOASH , ose me sakte KISHA SHTET e pagezuar nga Europa me emrin Gerqi !
Te dashur komentues shqiptare , a e kini vene re se gjysmen e klomenteve per kete artikull e ka bere vetem nje person , nje plehre , antishqiptar i terbuar , spiun i oborrit te kallogjereve greke te Asfalise , mbuluar me petkun e zi ashtu sic kane shpirtin ? Cfar gopin e se emes kerkojne greket ,(Kisha Greke ) me shqiptaret , qe e kane armik per vdekje sa te jete kjo bote ?!
ti, qe hap gojen dhe ha mut perdite,
s’mund t’a hash dot vete, po do t’a ndash me te tjeret ?
s’eshte se ka shqiptare si puna jote, qe e duan me oke .
m..ut ngrensat me te medhenj, gjenden pertej oqeaneve .
ti, qe mutin qe meritojne ata e mer me zell
nga goja e tyre, se te duket vetja pjelle e mamit mbarsur me
dije, t’a zeme “anglo saksone”, s’e ke nga halli, por nga ..malli .
Eshte nje vlere e jashtezakonshme per historine tone.
Pushtuesit kurrrre nuk duhet ti besosh.
Nuk pranon Krimet dhe Poshtersite e bera.
Nuk ka rendesi se cfare “Documentash Origjinale) sjell vrasesi me i Madh i Kombit Greko-Ilyre Turqia.
E thote vete historia e Botes qe Stambollin i Ismail bej Vlores, Frashellinjve, Envereve, Mah-Muteve, Abdullaheve, Naimeve,Hasaneve,Tahsimeve etj quhej nga banoreve vendas Kostantinopolis.
Polis ne Nder te Perandorit Ilyre Greke Megas Kostantinos.
Arnautet e vetequajture Skiptare nuk behen Njerez.
Mosko-Polis u quajt Voskopoje!
Agia Sofia e ndertuar nga Perandori Ilyre Greke Iustinianos ne 532A.D e kthyen ne Xhami me Evllogine e Perendimit.
Mire te na behet Neve Vorio Epiroteve se Tempullin e Dijes (Sofise nga vjen dhe Termi Filo-Sofia) ne Nder te Perendeshes Athina e kthyen ne Kishe te Mallkuarit e Krishtere.
Sic kthyen Parthenonin ne Kishe.
Sic ndertuan mbi Tempujt Kishat e tyre te Mallkuar.
Krishterimi i ka duart me gjak.Dhe per Ironi te Fatit po mban te pushtuar nje Politizmo (Culture “shqip”) nen nje Diktature qe nuk ka lidhje me Istorine,Zotin,Drejtesine.
Ne quhemi Epirote dhe bijte e Zeusit dhe Athinase ka thene Marlin Barletti.
You zoterinj Arnaute te vetequajture Skiptare cfare Kombesi kini?
Komentuesit shqiptare flasin per atë që dinë . Dhe ata dinë arkivat ideollogjike të komunizmit dhe ato të korrupsionit qe janë fallsifikuar per tu vjedhur. Në bote , arkivat janë të shenjta. Kudo. Shqipëria si vend I dores se dhjete, ka ide të botes se dhjete.
Po cka permbajne? Ndoshta disa statistika dhe regjistra mbi pasurite e paluajsheme.
Me shume I kontribuan ceshtjes shqiptare disa refugjate qe hiken ne Itali sesa te gjith shqiptaret ne trojet shqiptare qe jetonin ne trojet shqiptare nen sundimin osman ( sikurse thot Milazim KRASNIQI me shoke, na shpetuan te mos behemi shkije!!!).
Po sot, ku jane shtate miljon shqiptare ne Turqi?
Mbas 580 vitesh Turqia po dhuron arkivat e saj Shqiperise.
Ky kryeminister ka bere dje nje deklarate,qe te kushtezoje ndihmen e NATOs ndaj Kosoves me NJOHJEN E SERBISE. Njohjen Reciproke -thote ky,por Serbia kurre nuk do ta njohe Kosoven dhe kete Kryeministri shqiprise me vendqendrim ne Tirane,,e di mire.Nuk eshte budalla,.Eshte shejtan budalla,.
Une them:-Gjeja me e parendesishme per Kosoven eshte njohja e Serbise.N`dac ta njohi,n`dac mos e njohi Serbia,,, Kosova eshte Shtet Sovran ne Truallin e saj Integral.
Kryeministri Serbise me i mire se Pashici,,te pellcasi,te beje bam,,ti haje mutin kosoves.
Deren kokes edi rames Kosove!,Edhe kte here si atehere!
Demo gjëmon me mallkime
dhe kur në vezë gjen një qime
c’burrë i lig paska qënë
gjysmë e mendjes e ka lënë.
Kushedi se cfarë mëkatesh
mban përbrenda ky legen
Kur dhe ata që kish shokë
i kafshonte si një qen.
Duket që është intrigant
ziliqar dhe smirëzi
Kushedi se sa ka vuajtur
gruaja e urtë, e shoqja e tij.
Duket që është dredharak
ndonëse hiqet parimor
Mbahet si një atdhetar
Nën rrogoz është tradhëtor.
Mbahet si studiues i madh
Hiqet si akademik
Por dhe të mesmen e natës
E mori se futi një mik