Zyra e Komisionerit të Lartë për të Drejtat e Njeriut e Kombeve të Bashkuara ka publikuar një raport alarmues të mërkurën në lidhje me situatën e të drejtave të njeriut në Ukrainë në kontekstin e pushtimit të vazhdueshëm rus.
“OKB-ja dokumentoi 10,000 viktima civile që nga fillimi i konfliktit më 24 shkurt, midis tyre, 4,731 njerëz u vranë,“- tha Matilda Bogner, kreu i Misionit të Monitorimit të të Drejtave të Njeriut në Ukrainë, ndërsa prezantoi gjetjet e raportit.
Ajo paralajmëroi se numri i viktimave është “dukshëm më i lartë” pasi raporti thekson vetëm shifrat që misioni ishte në gjendje të verifikonte në mënyrë të pavarur.
“Sulmi i armatosur i Federatës Ruse kundër Ukrainës ka pasur një ndikim shkatërrues në të drejtat e njeriut në të gjithë vendin. Ne dokumentuam shkelje të ligjit ndërkombëtar të të drejtave të njeriut dhe ligjit ndërkombëtar humanitar, duke përfshirë krimet e luftës. Këto shkelje nxjerrin në pah numrin e madh të viktimave që konflikti po përjeton ditë pas dite”, tha Bogner.
Raporti bazohet në informacionin e mbledhur gjatë 11 vizitave në terren, tre vizitave në vendet e paraburgimit dhe 517 intervistave me viktima dhe dëshmitarë midis 24 shkurtit dhe 15 majit 2022. Provat bazohen gjithashtu nga dokumentet gjyqësore, të dhënat zyrtare dhe burimet e hapura.
Raporti dokumenton shkelje të të drejtave ndërkombëtare të njeriut dhe ligjit humanitar në shkallë të ndryshme, nga të dyja palët, sipas Bogner.
“Numri i lartë i viktimave civile dhe shkalla e shkatërrimit dhe e dëmtimit të shkaktuar në infrastrukturën civile ngriti shqetësime të mëdha se sulmet e kryera nga Forcat e Armatosura Ruse nuk ishin në përputhje me të drejtën ndërkombëtare humanitare. Ndërsa në një shkallë shumë më të ulët, duket gjithashtu se forcat e armatosura ukrainase nuk respektuan ligjin ndërkombëtar humanitar në pjesët lindore të vendit”, shtoi Bogner.
Raporti gjithashtu ngriti “shqetësime serioze” në lidhje me pretendimet për torturimin e të burgosurve të luftës nga të dyja palët në konflikt, duke përfshirë dëshmitë e 44 të burgosurve të luftës të intervistuar nga misioni i OKB-së.
Bogner theksoi se misioni hasi prova të përdorimit të gjerë të dënimeve jashtëgjyqësore kundër atyre që supozohet se ishin grabitës, hajdutë dhe shkelës të shtetrrethimit në Ukrainë.
“OHCHR ka dokumentuar dhe verifikuar pretendimet për vrasje të paligjshme, duke përfshirë ekzekutime të përmbledhura të civilëve në më shumë se 30 vendbanime në rajonet e Kievit, Chernihiv, Kharkiv dhe Sumy, të kryera ndërsa këto territore ishin nën kontrollin e forcave të armatosura ruse. Vetëm në Bucha (rajoni i Kievit), OHCHR dokumentoi vrasjet e paligjshme, duke përfshirë ekzekutimet e përmbledhura, të të paktën 50 civilëve”, nënvizoi raporti, duke shtuar se shkalla e plotë e problemit “duhet ende të vlerësohet plotësisht”.
Dokumenti i OKB-së përshkruan gjithashtu “shqetësimin për ndalimin arbitrar dhe zhdukjen e detyruar” të përfaqësuesve të autoriteteve lokale, gazetarëve, aktivistëve të shoqërisë civile dhe civilëve të tjerë nga trupat ruse dhe grupet e armatosura të lidhura me to.
OHCHR dokumentoi 248 raste të ndalimit arbitrar, me gjashtë prej të cilave rezultuan me vdekje. Raporti i OHCHR përfshin “baza të arsyeshme për të besuar” se forcat e armatosura ruse dhe ukrainase kanë përdorur armë të pajisura me municione thërrmuese, duke përfshirë raketat Tochka-U që rezultuan në viktima civile. Përdorimi i armëve të tilla në zonat e populluara bie ndesh me ligjin ndërkombëtar.
Në përfundim të raportit, OHCHR rekomandoi të gjitha palët e konfliktit të “respektojnë dhe sigurojnë respekt në çdo kohë dhe në çdo rrethanë” për të drejtat ndërkombëtare të njeriut dhe ligjet humanitare. Raporti gjithashtu i kërkoi Rusisë “të ndërpresë menjëherë sulmin e armatosur” dhe të respektojë detyrimet e saj sipas ligjit ndërkombëtar. Misioni Monitorues i të Drejtave të Njeriut në Ukrainë ruan praninë e tij në Donetsk, Dnipro, Odesa dhe Uzhhorod.
j.l./ dita
